Brak rozwoju w firmie = zmiana pracy? Raport

Kowal własnego losu

Rozwój, rozumiany jako jakiegoś rodzaju zmiana, nie jest żadną nowinką czy chwilowym trendem. Nauka stała się koniecznością, a nie opcją zarezerwowaną dla wybranych lub najbardziej ambitnych. Jest postrzegana nie tylko jako bieżąca potrzeba, ale także jako polisa ubezpieczeniowa na niepewne jutro. Dziś wśród osób pracujących w znacznej mierze dominuje przekonanie, że każdy jest kowalem własnego losu, również zawodowego. Pracownice i pracownicy chcą rozwijać swoje umiejętności, zdobywać nowe doświadczenie i osiągać coraz śmielsze cele zawodowe.

59% Polek i Polaków byłoby gotowych zmienić obecnego pracodawcę na innego, który zapewnia im lepsze możliwości rozwoju[1]. 

Dlatego coraz częściej osoby pracujące szukają czasu i sposobności, by podjąć się działań rozwojowych, nawet jeśli nie są one konieczne i przydatne na ten moment. Mogą przecież okazać się niezbędne w niedalekiej przyszłości. A sugerując się polskim przysłowiem  – jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz.

Ponad 2/3 badanych dodaje, że osoby nierozwijające swoich umiejętności zawodowych na bieżąco mogą mieć problemy ze znalezieniem pracy w nadchodzących latach[2].

Uwolnienie potencjału

Zaledwie 4 na 10 pracownic i pracowników twierdzi, że ich pracodawca w pełni wykorzystuje ich potencjał zawodowy[3]. Natomiast Ci, którzy rozwijają swoje umiejętności, są bardziej skłonni do proponowania nowych pomysłów i przejmowania inicjatywy. Mogą więc przynosić większą wartość dla firmy.

59% osób pracujących uważa, że znajdowałoby się obecnie w lepszej sytuacji zawodowej, jeśli na wcześniejszych etapach kariery miałyby zapewniony lepszy dostęp do szkoleń i kursów.

Brak możliwości rozwoju w firmie skutkuje często poczuciem stagnacji i frustracji wśród zatrudnionych. W takim wypadku mogą oni szukać innych opcji poszerzania kompetencji, włączając w to również chęć zmiany pracodawcy. Gdy organizacja, w której pracują, nie inwestuje w ich rozwój, lojalność pracownic i pracowników wobec firmy maleje, podobnie ma się zaangażowanie w wykonywane obowiązki. To natomiast przyczynia się do wzrostu absencji oraz rotacji kadry.

Przekwalifikowanie, czyli reskilling

Możemy się spotkać z prognozami, według których w ciągu naszego życia będziemy kilkukrotnie (od trzech do sześciu razy w zależności od źródła) zmieniać swój zawód, a tym samym się przekwalifikowywać. Jak będzie w przyszłość - czas pokaże. Niemniej kilka zjawisk w ostatnich latach drastycznie wpłynęło na nasze postrzeganie, popularność i dostępność oferty rozwojowej.

• Pandemia – przywołała pytania o sens zarówno pracy, jak i życia. Skonfrontowała nas z naturą tego, czym zajmujemy się zawodowo i na jakich odbywa się to warunkach.
• Wojna w Ukrainie – jej skutkiem jest duża liczba nowych pracowników, którzy mogą być zatrudnieni w firmach na polskim rynku, po odpowiednim dostosowaniu ich umiejętności lub po wdrożeniu programów zmieniających kompetencje zawodowe.
• Nieustanny niedobór pracowników i talentów w wybranych dziedzinach gospodarki – długofalowym efektem tego zjawiska jest zauważanie grup ludzi, które nie mają odpowiednich umiejętności, ale są gotowi do ich nabycia.
• Rewolucja technologiczna, postępująca automatyzacja – niosą obawy związane z redukcją stanowisk i dominacją na rynku pracy wybranych grup zawodowych; dla wielu te transformacje będą wymagały, lub już wymagają zmian/rozszerzenia kompetencji cyfrowych.
• Niskie wskaźniki zatrudnienia wśród kobiet i osób starszych w Polsce – stwarzają szanse na zwiększenie udziału tych grup w strukturze zatrudnienia.
• Zmieniający się model pracy – rośnie popularność modelu freelancerskiego i np. pracy dla kilku pracodawców czy partnerów.
• Wydłużająca się aktywność zawodowa Polaków – wzmacnia konieczność dostosowywania się i zmiany przebiegu kariery zawodowej[4].

Wszystko to może wpłynąć na świadomość i potrzebę podejmowania działań rozwojowych nakierowanych na zmianę zawodu. Motywacje do tego będą indywidualne, ale także – w obliczu niedoborów pracowników – pojawią się również po stronie firm.

Już dzisiaj zmiany te widać najsilniej w obszarze IT.  Brak kompetencji cyforwych, połączony z rosnącą popularnością zawodu programisty, doprowadził do powstania szerokiego rynku firm oferujących kursy i szkolenia IT przyuczające do zawodu na różnych poziomach eksperckości.

Z punktu widzenia firm, temat przekwalifikowania łączy się z długofalowym podejściem do rozwoju. Mowa tu zarówno o jego planowaniu, jak i realizacji. Ważne okażą się nie tylko jakość i skuteczność procesu, ale też wiarygodność certyfikatów i dyplomów, które formalnie potwierdzą nabyte kwalifikacje. Po stronie pracownic i pracowników największymi wyzwaniami związanymi z przekwalifikowaniem będą: czas, dostępność do finansowania zmiany oraz poziom dotychczasowych kwalifikacji – im wyższy, tym łatwiej o przekwalifikowanie, co oznacza, że najwięcej wsparcia mogą potrzebować osoby o niższych kompetencjach.

Skillblending

Według autorów i autorek raportu Pracownicy w świecie rozwoju. Polacy o rozwoju zawodowym i nabywaniu nowych kompetencji w pracy rośnie wartość tzw. skillblendingu – czyli łączenia różnych, czasem odległych od siebie, zestawów kompetencji. Takie podejście ma zwiększać możliwości osób pracujących w organizacji.

Skillblending dotyczy rozwijania takich komeptencji, jak budowanie relacji, rozwiązywanie konfliktów, skuteczna komunikacja czy odpowiednie funkcjonowanie w modelu pracy hybrydowej.

Nowa rzeczywistość wymaga jednocześnie nowych umiejętności. Dotychczasowe granice między typami kompetencji mocno się zacierają. Dziś  trzeba je sprawnie łączyć, bo rozwój zawodowy wymaga zdolności integrowania kompetencji cyfrowych i miękkich. Choć rośnie rola digitalizacji, do pełnego sukcesu w karierze potrzebne są umiejętności społeczne i liderskie, a także nieustannie wskazywana elastyczność.

Rozwój a świat BANI

Powstanie koncepcji BANI podyktowały wydarzenia z ostatnich lat, m.in. pandemia, wojna w Ukrainie czy też inflacja i niespodziewane, szybkie zmiany. Pociągnęły one za sobą uczucie chaosu, niepokoju oraz nieustannej potrzeby zrozumienia i określenia swojego „ja”[6]. Akronim określający dzisiejszą rzeczywistość oznacza:

• B (Brittle) – kruchość,
• A (Anxious) – niespokojność,
• N (Non-linear) – nieliniowość,
• I (Incomprehensible) – niezrozumiałość. 

By sprostać wyzwaniom, przed którymi stawia nas dzisiejszy, niepewny świat, konieczne jest podjęcie określonych aktywności i rozwiązań, dzięki którym życie pod wieloma względami będzie łatwiejsze i mniej chaotyczne. Jednym ze sposobów na radzenie sobie z tą wymagającą rzeczywistością jest dążenie do ciągłego rozwoju. 

72% pracujących Polek i Polaków uważa, że osoby uczestniczące w szkoleniach i kursach są mniej narażone na utratę pracy[7].

Między innymi przez postęp związany z nowymi technologiami rozwój kariery staje się tak ważny. Pracodawcy są zmuszeni dostosować swoje strategie biznesowe do szybko zmieniających się warunków, a pracownice i pracownicy być przygotowani do zdobycia nowych umiejętności, aby utrzymać swoją konkurencyjność na rynku pracy.

62% badanych twierdzi, że osoby uczestniczące w szkoleniach i kursach mają większe szanse na otrzymanie podwyżki w czasach inflacji[8].

Warto zauważyć, że rozwój kariery ma również pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników. Badania pokazują, że osoby, które mają jasno określone cele i perspektywy zawodowe, cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym niż te, które takich planów nie mają. Ponadto uczestnictwo w szkoleniach i programach rozwojowych może zwiększyć poczucie własnej wartości oraz zadowolenie z pracy.

Korzyści dla pracodawców

Pracodawcy, którzy oferują swoim pracownicom i pracownikom rozwój, zyskują również korzyści dla siebie. Przede wszystkim osoby pracujące, które czują, że rozwijają się w szeregach firmy oraz mają perspektywę awansu, są bardziej zaangażowane w pracę i mniej skłonni opuścić aktualnego pracodawcę. Dzięki temu organizacje mogą zaoszczędzić czas i pieniądze na rekrutacje, onboarding i szkolenie nowych pracowników.

Oprócz tego wspieranie pracownic i pracowników w ich samorozwoju pozwala uwolnić potencjał, który w nich drzemie.

Osoby, które stale podtrzymują swój rozwój, często wychodzą z własną inicjatywą, dzielą się swoją wiedzą, ale także proponują nowe pomysły i rozwiązania, które w realny sposób mogą przyczynić się do sukcesów organizacji.

Źródła:

• [1] GoodHabitz, Pracownicy w świecie rozwoju. Polacy o rozwoju zawodowym i nabywaniu nowych kompetencji w pracy, 2023. 
• [2] Tamże.
• [3] Tamże.
• [4] House of skills, Trendy w rozwoju ludzi na rok 2023, 2023.
• [5] GoodHabitz, Pracownicy...
• [6] EY, Świat BANI, czyli świat oparty na niepewności, 2023.
• [7] GoodHabitz, Pracownicy...
• [8] Tamże.