Dysproporcja płci we władzach największych polskich spółek. Raport o różnorodności

Kto zasiada na najwyższych szczeblach najważniejszych polskich organizacji? Na to pytanie postanowiły odpowiedzieć autorki badania „Różnorodność władz spółek WIG20 i mWIG40 na koniec 2023 roku” zrealizowanego przez 30% Club Poland oraz Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych.

WIG20 to 20 największych spółek akcyjnych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW), mWIG40 zaś 40 średnich spółek akcyjnych na GPW. Badanie obejmuje obie te grupy, zarówno razem, jak i oddzielnie, co daje dogłębne spojrzenie na stan władz (w postaci zarządu oraz rady nadzorczej) najważniejszych polskich firm.

Przeanalizowane zostały trzy kategorie: płeć, wiek oraz wykształcenie.

Kobiety we władzach polskich spółek. Dlaczego jest ich tak mało?

Z raportu wynika, że zaledwie 1/5 władz WIG20 i mWIG40 to kobiety. Te, które już się tam znajdują, częściej zasiadają w radach nadzorczych (23,3%) niż w zarządach (15,9%). W zaledwie dwóch branżach kobiety stanowiły więcej niż 20% władz spółek: finansowej oraz TMT (technologie, media, komunikacja).

Z badania wynika, że nierówności te nie są efektem niedostatecznego wykształcenia kobiet. Wręcz przeciwnie – stanowią one aż 62,6% absolwentów uczelni wyższych w Polsce.

– Badanie wykazało, że udział kobiet we władzach spółek giełdowych nie odzwierciedla struktury kompetencyjnej polskiego społeczeństwa, co jest jednocześnie złą i dobrą wiadomością. Złą, bo wskazuje na rażącą niesprawiedliwość, na systemową dyskryminację przy powierzaniu stanowisk na szczytach władzy korporacyjnej. Ale jest to jednocześnie dobra wiadomość, gdyż dowodzi, że możemy tę niesprawiedliwość stosunkowo łatwo wyeliminować, że kobiety dysponują kompetencjami niezbędnymi do objęcia stanowisk w zarządach i radach nadzorczych. Że narracja o dotychczasowym doborze najwyższych kadr w oparciu o kompetencje była naciągana, ale że da się bardzo szybko zmienić ten stan rzeczy – wystarczy rzeczywiście dokonywać wyboru władz spółek w oparciu o kompetencje – komentuje dr Mirosław Kachniewski, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych.

W 2023 roku wśród 140 największych spółek giełdowych w Polsce 20% z nich nie miało żadnej kobiety we władzach, a jedynie 4,3% z nich miało nie prezesa, a prezeskę zarządu.

W raporcie można również przeczytać, że „Sama liczba osób z imieniem Piotr we władzach ww. spółek stanowi ok. 28% liczby wszystkich pań we władzach spółek WIG20 i mWIG40”.

Co ciekawe, wykazano mniejszy udział kobiet we władzach mWIG40 niż w WIG20. Autorki badania przypuszczają, iż może mieć to związek z rozmiarem i kapitalizacją tych spółek, jak również dojrzałością ich modeli biznesowych i akcjonariuszy.

Ważne, że sytuacja, choć bardzo powoli, poprawia się – widać to na przykładzie badań 30% Club Poland oraz Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych z 2018 roku.

– Jedyną pozytywną wiadomością jest fakt, że odsetek kobiet we władzach spółek giełdowych w Polsce systematycznie rośnie. Niestety, tempo tego wzrostu jest znacznie wolniejsze w odniesieniu do rozwiniętych rynków kapitałowych – wypowiedział się prof. Franjo Mlinarič.

Czytaj: Rozwój kariery a równość płci

Władze się starzeją

Bardzo niewielką różnorodność odnotowano także podczas badań nad średnim wiekiem osób we władzach spółek. Zasiada w nich bardzo niewiele osób poniżej 30-roku życia (co może być spowodowane naturalnymi czynnikami, takimi jak brak odpowiedniego doświadczenia), ale niewiele więcej takich, które mieszczą się w przedziale 30-50. Typowy wiek dla członka zarządu lub rady nadzorczej to 50+.

Kobiety zasiadające w zarządach są przeciętnie młodsze niż mężczyźni. Ponad 3/4 pań zasiadających w zarządach mieści się w przedziale wiekowym 30-50 lat, podczas gdy u mężczyzn ta proporcja to 54,1%.

Badania wykazały również, że władze firm mWIG40 starzeją się. W przeciągu ostatnich pięciu lat średni wiek osoby we władzy spółki podniósł się o ponad rok, co w niedalekiej przyszłości może stanowić poważne wyzwanie dla zarządów owych firm.

– Kwestia „starzenia się” organów największych spółek jest zastanawiająca. Może to oznaczać, że we władzach zasiadają ludzie z coraz większym doświadczeniem zawodowym. Z drugiej strony może świadczyć o umiarkowanej rotacji organów i utrwalaniu się niekorzystnych wzorców o obszarze różnorodności, które obserwujemy od lat – mówi Małgorzata Kloka, Członkini Komitetu Sterującego 30% Club Poland.

Wykształcenie na najwyższych szczeblach

Z badania wynika, że władze największych polskich spółek są w większości dobrze wykształcone

W WIG20:

• odsetek osób z doktoratem lub wyższym tytułem w 2023 roku wynosił 16,3%, zaś w 2018 – 12,8% (więcej doktorów zasiada jednal w radach nadzorczych niż w zarządach);
• większość członków władz spółek posiada wykształcenie wyższe magisterskie – 74,4%;
• wykształceniem licencjackim/inżynierskim może pochwalić się 6,2% osób w zarządach i radach nadzorczych.

W mWIG40 sytuacja wygląda podobnie:

• wśród członków władz spółek 12,9% ma tytuł doktora;
• 78,1% osób z wykształceniem magisterskim;
• 5,8% członków o tytule licencjata bądź inżyniera.

Czytaj: Czy popularne kierunki studiów to te, po których dobrze się zarabia?

Wśród władz 60 największych polskich spółek statystycznie lepiej wykształcone są kobiety, co dodatkowo potwierdza potrzebę wyrównywania nierówności płciowych w tym obszarze.

– Nadal widoczne były duże dysproporcje pomiędzy strukturą absolwentów różnych kierunków studiów w podziale na płeć a ich reprezentacją we władzach spółek z badanych indeksów. Nawet w grupach wykształcenia typowo zdominowanych przez kobiety, reprezentacja mężczyzn we organach spółek była większa niż pań – mówi dr Anna Golec, badaczka i wykładowczyni.

Najczęstszymi kierunkami ukończonymi przez członków zarządów i rad nadzorczych są:

• ekonomia i finanse (34,3%)
• prawo i administracja (17,9%);
• nauki inżynieryjne i techniczne (12,9%);
• zarządzanie i marketing (11,5%);

Ogólne wyniki badania wskazują na systemowe bariery, które ograniczają równość w dostępie do najwyższych stanowisk, a także na niewielkie tempo zmian w tym obszarze. Wyzwaniem wciąż pozostaje stworzenie warunków, które umożliwiałyby wykorzystanie pełnego potencjału wszystkich grup społecznych – niezależnie od płci, wieku czy innych cech. Całość raportu można przeczytać tutaj.

Źródła:

[1] 30% Club Poland, Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych, Różnorodność władz WIG20 i mWIG40 na koniec 2023

Udostępnij

Udostępnij

Tweetnij

Udostępnij Udostępnij Tweetnij