Tempo zmian sprawia, że niełatwo można przewidzieć efekty obserwowanych procesów, a jeszcze trudniej podejmować dobre decyzje, jeżeli nie są one uzasadnione dogłębną analizą zarówno kondycji firmy, jak i jej otoczenia. Dział finansowy ze swej istoty wspiera zarządzanie pod względem informacyjnym i metodycznym, przez co ułatwia managerom podejmowanie tych decyzji.
Zobacz najnowszy raport Goldman Recruitment Salary Survey 2015 »
W dobie kryzysu nie tylko nie zmalała rola podstawowych obowiązków dyrektorów finansowych, ale jednocześnie wzrosło znaczenie ich uczestnictwa w formułowaniu strategii przedsiębiorstwa, integrowaniu informacji i zarządzaniu ryzykiem. Kontrola kosztów, treasury, relacje z bankami czy zarządzanie płynnością stały się kluczowe dla sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania firm. Tym samym wzrasta zapotrzebowanie na ekspercką wiedzę z zakresu finansów korporacyjnych. Po pierwsze, skuteczne działy księgowości umożliwiają szybkie pozyskiwanie bieżącej informacji finansowej. Z drugiej strony jednak nie wystarczy jedynie zdolność generowania raportów i analizy aktualnej kondycji finansowej firmy. Niezmiernie ważna jest także umiejętność wyciągania trafnych wniosków i formułowania rekomendacji umożliwiających bezpieczne planowanie budżetu i strategii na kolejne lata. Stąd rosnąca rola działów kontrolingu. Posiadanie takiej wiedzy o organizacji pozwala zarządzającym odpowiednio wcześnie zidentyfikować możliwość pojawienia się problemów oraz podejmować działania naprawcze.
Ponadto, globalizacja działalności gospodarczej, której efektem są coraz bardziej złożone i zaawansowane procesy operacyjne zachodzące w firmach oraz skomplikowany system podatkowo-prawny i częste jego zmiany powodują, że działy finansowo-księgowe oraz kadrowo-płacowe stają się kluczowym pionem w organizacji i często głównym partnerem dla kadry zarządzającej w podejmowaniu trudnych decyzji finansowych i kadrowych.
Zapotrzebowanie na analityków finansowych
Wzrost znaczenia działów finansowych przekłada się na zmianę postrzegania poszczególnych stanowisk. W ostatnich latach obserwujemy zmianę roli analityka finansowego w kierunku coraz silniejszego powiązania jego pracy i zadań z biznesem. Analityk finansowy to samodzielny specjalista w dziale kontrolingu, który zbiera i analizuje dane finansowe pochodzące z różnych źródeł w obrębie całego przedsiębiorstwa, aby na ich podstawie sporządzić sprawozdania i raporty finansowe. Osoba pełniąca tę rolę, pod nadzorem kontrolera finansowego lub dyrektora finansowego, czynnie uczestniczy w przygotowaniu budżetu i kontroli jego realizacji, a także opracowuje i przygotowuje dokumenty potrzebne do zawarcia transakcji oraz analizuje i monitoruje rentowność poszczególnych produktów czy usług oferowanych przez firmę. Ponadto, bierze udział w przygotowaniu długo- i krótkoterminowych strategii finansowych przedsiębiorstwa, a co za tym idzie – bywa odpowiedzialny za ocenę efektowności i ryzyka projektów inwestycyjnych. Dodatkowo, często uczestniczy też w projektach mających na celu usprawnienie funkcjonowania firmy.
Wzrost znaczenia i roli analityka finansowego w firmie przekłada się na coraz większe wymagania stawiane kandydatom do pracy na tym stanowisku. Poza wiedzą merytoryczną z obszaru finansów i analizy, pracodawcy oczekują od pracowników multidyscyplinarności oraz zrozumienia modelu funkcjonowania firmy. Bardzo istotne są także analityczne umiejętności biznesowe: zdolności biznesowe, analityczne i interpersonalne, potrzebne do interpretacji wniosków, dostarczania istotnych rad i efektywnego komunikowania rekomendacji.
Zobacz oferty pracy dla analityka finansowego »
Powyższy trend znajduje powoli odzwierciedlenie w podejściu do polityki wynagrodzeń. W ciągu ostatnich dwóch lat obserwujemy wzrost pensji na tym stanowisku rzędu 10–20 proc., a w ciągu najbliższych lat spodziewamy sie dalszej presji płacowej ze strony kandydatów. Jeszcze kilka lat temu ze względu na złą sytuację ekonomiczną pracownicy byli bardziej elastyczni w tej kwestii, akceptując niższe wynagrodzenia w zamian za pewność zatrudnienia.
Zarządzanie kontra specjalizacja
Do prowadzenia firmy niezbędna jest wiedza zarówno głównego księgowego, jak i dyrektora finansowego. Ich kompetencje uzupełniają się wzajemnie. Dyrektor działu finansowego korzysta z wiedzy głównego księgowego (działu księgowego) oraz z wyników jego pracy. Ten ostatni z kolei czuwa nad prawidłowością ewidencji księgowych i dostarcza informacji, które mają decydujące znaczenie zarówno dla pracy dyrektora finansowego, jak i decyzji zarządu dotyczących m.in. inwestycji czy strategii rozwoju. Ponadto, znaczenie księgowych w ostatnich latach zwiększa się. Coraz częściej pełnią oni w przedsiębiorstwach funkcje doradcze, np. w obszarze rozwiązań podatkowych. Dlatego też szukając osób na te stanowiska, nasi klienci zwracają uwagę także na ich wiedzę "biznesową", pozwalającą zrozumieć procesy zachodzące poza działem finansów.
Wzrost wynagrodzeń na wybranych stanowiskach
W 2014 roku odnotowaliśmy wzrost wynagrodzeń na stanowiskach eksperckich, a jednocześnie lekki spadek w wynagrodzeniach na najwyższych stanowiskach w finansach korporacyjnych, włączając w to dyrektora finansowego i głównego księgowego. Przykładowo, średnie miesięczne wynagrodzenie brutto specjalisty ds. kontrolingu w 2013 roku to 5300 zł, kontrolera finansowego 10 800 zł, dyrektora finansowego 21 800 zł. Pod koniec 2014 specjalista ds. kontrolingu zarabiał 6100 zł, kontroler finansowy 11 800 zł, dyrektor finansowy 21 000 zł. Według naszej opinii trend spłaszczania widełek wynagrodzeń będzie kontynuowany w 2015 roku.
Motywacja działów w obszarze finansów korporacyjnych
Na wielu stanowiskach nadal podstawowe znaczenie ma motywowanie finansowe. Odnosi się to w szczególności do osób o ugruntowanej pozycji na rynku pracy i wysokich kwalifikacjach. Nawet najbardziej zaawansowane systemy motywacji pozapłacowej nie zachęcą managera czy eksperta z wieloletnim doświadczeniem i kompetencjami do podjęcia pracy za niską pensję. Ci pracownicy wysoko cenią sobie także element premiowy w strukturze swojego wynagrodzenia, a niestety nie jest on jeszcze standardem na naszym rynku pracy. Z naszego raportu na rok 2015 wynika, że choć na stanowisku dyrektora finansowego średni udział premii w całkowitym wynagrodzeniu miesięcznym brutto przekracza 12 proc., to już na stanowiskach księgowych i specjalistycznych nie jest on większy niż 5 proc.
Zobacz najnowszy raport Goldman Recruitment Salary Survey 2015 »
Z czynników motywacji pozapłacowej warto zwrócić uwagę na działania indywidualne, charakterystyczne dla danego stanowiska, w szczególności dostęp do regularnych szkoleń i programów edukacyjnych, takich jak ACCA, CIMA czy MBA. Możliwość pogłębiania swoich kompetencji zawodowych pozwala pracownikom wzmocnić swoje poczucie bezpieczeństwa, a nadal jest to czynnik, który poza wynagrodzeniem odgrywa kluczową rolę w motywowaniu pracowników działów finansowych.
Alicja Skiba-Walczak, Branch Manager odpowiedzialny za oddział warszawski firmy Goldman Recruitment. Posiada 12-letnie doświadczenie w branży finansowej i HR. W ramach ponad 6-letniej kariery w branży doradztwa personalnego Alicja Skiba-Walczak z sukcesem zrealizowała ponad 100 projektów na stanowiska wyższego i średniego szczebla w obszarze finansów korporacyjnych. Alicja Skiba-Walczak jest absolwentką kierunku ekonomicznego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz ukończyła podyplomowe studia w zakresie Zarządzania Przedsiębiorstwem.
Tagi
Autor
Alicja Skiba-Walczak
Branch Director, Goldman Recruitment
Alicja Skiba-Walczak zajmuje stanowisko Branch Director w warszawskim biurze Goldman Recruitment. Posiada ponad 15 lat doświadczenia w prowadzeniu projektów rekrutacyjnych typu executive search i search&selection. Alicja w ciągu swojej kariery zrealizowała ponad 200 rekrutacji na stanowiska średniego i wyższego szczebla w obszarze finansów korporacyjnych oraz w sektorze usług finansowych.
