Strefa Klienta
Świat stoi dziś przed niemałym wyzwaniem związanym z koniecznością minimalizowania negatywnego wpływu na zmiany klimatyczne. Aby mu sprostać, potrzeba mobilizacji dużych i znaczących organizacji. Jednymi z nich są banki.
Instytut Odpowiedzialnych Finansów oraz UN Global Compact Network Poland zaprezentowali trzecią edycję raportu „Zielone Finanse w Polsce 2022”. Autorzy zdecydowali się przeprowadzić badania jakościowe sektora finansowego, które określają aktualny stan wdrożenia polityki ESG. Oprócz tego zostały ustalone priorytety i plan działania w związku ze społeczną i środowiskową polityką odpowiedzialności.
Neutralność węglowa
Porozumienie Paryskie – prawnie wiążący międzynarodowy traktat dotyczący zmian klimatu – uwidaczniało i akcentowało potrzebę osiągnięcia tzw. celu net zero, czyli neutralności węglowej. Strategia ta jest odpowiedzią na problem globalnego ocieplenia, które pogłębia się wraz ze wzrostem uprzemysłowienia. Ziemia jest ok. 1,1°C cieplejsza niż pod koniec XIX wieku [1] a emisje gazów cieplarnianych stale rosną. Żeby utrzymać stan globalnego ocieplenia na poziomie nie wyższym niż 1,5°C powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej, emisje winny być zredukowane o 45% do 2030 roku. Kolejnym krokiem ma być „zerowy bilans netto”, który, przy zamierzonym celu dotyczącym ocieplenia Ziemi, powinien zostać osiągnięty do 2050 roku.
Rola banków
Organizacje finansowe w postaci banków są istotnym elementem rozwoju gospodarczego. Mają szczególną możliwość wpływania na zachowania przedsiębiorstw, ponieważ udzielają im kredytów, ale także gwarantują oferty akcji i obligacji korporacyjnych oraz zarządzają portfelami inwestycyjnymi. Mają wiedzę specjalistyczną, która wielokrotnie może zostać wykorzystana do pomocy swoim klientom. Wspierają ich bowiem w procesie komunikowania się z interesariuszami, w szczególności z organami regulacyjnymi, akcjonariuszami oraz społeczeństwem. Instytucje finansowe są nazywane swoistym krwiobiegiem gospodarki. Jak wynika m.in. z raportu organizacji CDP z 2022 roku, są bardziej zaawansowane w pracach nad budową scenariuszy zmian klimatycznych i ścieżek transformacji sektorowej niż przedsiębiorstwa niefinansowe.
Cel net zero
Niewyraźne zobowiązania dekarbonizacji czy kilka flagowych zielonych inwestycji to niewystarczająca próba działania dla klimatu. W 2021 roku 43 instytucje finansowe z całego świata utworzyły „Net Zero Banking Alliance", która obecnie skupia ponad 100 członków reprezentowanych przez 40 krajów i ponad 43% globalnych aktywów bankowych. Podjęły one wyzwanie związane z dostosowania działalności kredytowej i inwestycyjnej do granicy określonej w Porozumieniu Paryskim. Dlatego też we współpracy z ośrodkami badawczymi, doradcami i instytucjami publicznymi przygotowują metodologie służące dynamicznym działaniom.
Plany przejścia
Znaczącą rolę w kontekście celu net zero zaczynają odgrywać prezentowane przez banki plany przejścia. Mają one między innymi uwiarygodnić „zieloność” instytucji finansowych. Plany przejścia interesują również organizacje pozarządowe, które chcą, aby sektor finansowy przyspieszył osiągnięcie neutralności węglowej. Kwestia swoistego raportowania jest złożonym narzędziem, dlatego trwają prace, by wypracować globalne standardy. Zespół TCFD (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) wypracował rekomendacje dotyczące ładu korporacyjnego określające rolę zarządów w nadzorze i ocenie ryzyk klimatycznych, budowanie długoterminowej strategii w oparciu o różne scenariusze. Natomiast GFANZ (Glasgow Financial Alliance for Net Zero) proponuje cztery założenia proklimatycznej transformacji:
- oddziaływania banku na „realną gospodarkę”, czyli kredytobiorców,
- zobowiązanie osiągnięcia neutralności węglowej w celu ograniczenia wzrostu temperatury Ziemi do 1,5°C do 2050 r. oraz celów pośrednich do 2030 r.,
- wzmocnienia zarządzania powiązanymi procesami prospołecznymi i prośrodowiskowymi wewnątrz banku,
- coroczne ujawnienia swoich działań.
Dobry przykład
Platforma Climate Safe Lending Network – CSLN, która również przedstawiła wytyczne spójnej transformacji banków, tzw. „dobrego planu przejścia", przekonuje, że istotne jest, by instytucje finansowe brały aktywny udział w debacie publicznej na temat dekarbonizacji oraz promowały dobre praktyki w zakresie działań podejmowanych przez firmy. CSLN proponuje, by banki w przygotowywaniach planów przejścia uwzględniały nie tylko ryzyko środowiskowe i klimatyczne, ale też oceniały swoje decyzje inwestycyjne z perspektywy ich wpływu na nie. I4CE (Institute for Climate Economics) idzie o krok dalej i postuluje na przykład, by warunkiem udzielania pożyczek dużym przedsiębiorstwom było posiadanie przez nie odpowiednich planów neutralności węglowej. Według autorów raportu takie zmiany w podejściu do regulacji są konieczne, by ograniczyć ryzyka klimatyczne związane z finansowaniem przez banki „brudnych aktywów”. Instytucje finansowe mają więc możliwość realnego i szerokiego w swojej skali wpływu na dalsze losy działań na rzecz wspólnego dobra naszej planety.
Źródło: „Zielone Finanse w Polsce 2022”.
Autor: Wiktoria Jackowska
Magistrantka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Czynna uczestniczka konferencji naukowych. Pasjonatka kultury, lingwistka.
W Grupie MBE jest odpowiedzialna za redakcję tekstów do magazynu „Kariera w Finansach i Bankowości” oraz na stronę KarierawFinansach.pl.
Członkini Stowarzyszenia Bliżej ADHD działającego z misją edukacji o neuroróżnorodności.
Ⓒ 2008-2024 Grupa MBE sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.