Okiem eksperta. Zarządzanie kredytowe – wymagania, możliwości i rozwój

Jakie obowiązki obejmuje praca w zarządzaniu kredytowym? Na czym ona polega?

W ramach zarządzania kredytowego, czyli Credit Risk Management, realizujemy pięć głównych zadań. Są to: ocena wiarygodności finansowej potencjalnych klientów naszej firmy; ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej (standingu) naszych obecnych klientów, którą przeprowadzamy co najmniej raz do roku; wyznaczanie maksymalnego limitu kredytowego dla klientów oraz przypisywanie im właściwej dla ich bieżącego statusu finansowego klasy ryzyka; procesowanie otrzymanych zamówień, które z powodu naszych wewnętrznych procedur zostały automatycznie zablokowane do realizacji; rekomendacje zabezpieczeń mających ograniczać ryzyko kredytowe naszej firmy w przypadku prowadzenia biznesu z klientami o niskim ratingu kredytowym i słabych wynikach finansowych.

Z powyższych obowiązków wynikają konkretne, bardziej szczegółowe zadania, na których skupia się nasza codzienna praca. Są to przede wszystkim: analiza dokumentów finansowych klienta (bilans, rachunek zysków i strat, cash flow), sprawdzanie rekomendacji klasy ryzyka oraz maksymalnego limitu kredytowego dla danego klienta, analiza działań płatniczych odbiorcy. Sprawdzamy też, czy klient nie zalega nam z płatnościami za wystawione już faktury, co bezpośrednio wpływa na wykorzystanie przyznanego mu limitu kredytowego.

Zajmujemy się również kwestią ewentualnych zabezpieczeń, o które nierzadko prosimy naszych klientów, aby ograniczyć ryzyko kredytowe naszej firmy związane z przyznaniem tzw. kredytu kupieckiego, czyli płatnością odroczoną w czasie.

Jakie są najbardziej interesujące aspekty pracy w tym obszarze?

W zarządzaniu kredytowym skupiają się wszystkie działania Order to Cash (O2C), procesu, przy którym pracowałem całe swoje życie zawodowe. Uważam, że w tym dziale praca jest naprawdę ciekawa i rzadko kiedy się nudzi.
Jeśli pracownik księgujący wyciągi bankowe nie zrobi tego na czas, to w naszym dziale automatycznie widzimy niepoprawne wykorzystanie limitu kredytowego. A to może rodzić niesłuszne decyzje, takie jak blokady dla nowych zamówień. Prawidłowe wykonywanie zadań w innych obszarach O2C ma bezpośredni wpływ na jakość naszej pracy, przez co my, jako pracownicy zarządzania kredytowego, musimy dbać o rzetelne wykonywanie obowiązków nie tylko z naszej strony, ale też całego O2C.

Kolejnym ważnym według mnie aspektem jest praca z tzw. biznesem, czyli osobami z działu fakturowania, sprzedaży, kontrolingu czy nawet zarządu firmy. To bardzo dobrze wpływa na doskonalenie zdolności negocjacyjnych, opanowania prawidłowego argumentowania i rozwoju innych umiejętności miękkich. Ten aspekt zarządzania kredytowego daje także dużą satysfakcję i poczucie sprawczości w procesie poprawnego zarządzania klientami oraz możliwością przekonania naszych kolegów do danej decyzji na bazie faktów, liczb i raportów.

Mamy także bezpośredni wpływ na jakość portfolio naszych klientów. Dzięki temu czujemy, że to, co robimy na co dzień, ma dużą wagę nie tylko dla nas.

Ponadto bardzo cenię sobie możliwość rozwoju umiejętności analitycznych. Pomagają one nie tylko w pracy, ale też w wielu aspektach życia codziennego.

Jakie możliwości rozwoju i ścieżki kariery w tej dziedzinie oferuje ABB?

Obecnie w Krakowie ABB zaczyna budować kredytowe centrum eksperckie (Credit Center of Excellence) dla ponad 50 krajów świata. W związku z tą decyzją jesteśmy na etapie poszukiwania dodatkowych kilkunastu specjalistów, którym chcemy zaoferować pracę w obszarze zarządzania kredytowego.

Jakie oferty pracy czekają więc na potencjalnych chętnych?

Na dziś mówimy o rolach specjalisty kredytowego lub starszego specjalisty kredytowego (Credit Specialist/Senior Credit Specialist) dla różnych krajów, które będziemy obsługiwać z Krakowa. Trudno mi sobie przy tym wyobrazić, że wraz ze wzrostem naszej organizacji nie zaczną pojawiać się role eksperckie (tzw. SME), role wspomagające (np. dla specjalistów o profilu kredytowym z wiedzą na temat systemu SAP4HANA) czy pozycje dla osób mających ambicje zarządzania mniejszym zespołem (np. Junior Team Manager).

Jak wygląda rekrutacja do tego działu? Jak najlepiej przygotować się do tego procesu?

Proces rekrutacji do działu zarządzania kredytowego nie jest skomplikowany. Złożona przez kandydata aplikacja na rolę specjalistyczną trafia do zespołu rekrutacyjnego, w którym zostaje poddana wstępnej analizie. Jeśli aplikujący spełnia nasze podstawowe wymogi – mam tu szczególnie na myśli poziom znajomości danego języka czy wymagane doświadczenie w obszarze kontroli kredytowej – dział rekrutacji przeprowadza z kandydatem pierwszą z dwóch rozmów rekrutacyjnych, tzw. screening. Zakładając jej pomyślny przebieg, później następuje drugi i ostatni etap, czyli zazwyczaj godzinna rozmowa z bezpośrednim kierownikiem danego zespołu. W czasie jej trwania sprawdzamy, czy zainteresowany posiada niezbędną wiedzę merytoryczną, odpowiednią motywację oraz jak prezentuje się od strony behawioralnej.

Jeśli i tu wszystko pójdzie po naszej myśli, pozostaje nam jedynie przygotowanie stosownej oferty i wysłanie jej do kandydata.

W przypadku działu zarządzania kredytowego mówimy wyłącznie o rolach specjalistycznych. Jeśli ktoś po prostu nie posiada stosownej wiedzy w obszarze analizy kredytowej, trudno będzie mu przygotować się do takiej rozmowy. Jednak posiadając doświadczenie w tej dziedzinie, sprawa jest prosta: proszę odświeżyć sobie wiedzę na temat tego, co zawiera bilans, rachunek zysków i strat oraz cash flow, jak można zinterpretować poszczególne pozycje z tych sprawozdań, jakie wskaźniki finansowe mamy do dyspozycji oraz jak praktycznie przełożyć je na język decyzji kredytowej.

Samą rozmowę staramy się prowadzić w profesjonalnej, ale jednocześnie przyjaznej, otwartej atmosferze.

Czy do pracy w zarządzaniu kredytowym jest potrzebne konkretne wykształcenie lub umiejętności?

Tak, w pracy w obszarze zarządzania kredytowego wymagamy zdolności analitycznych, umiejętności „czytania” i interpretowania raportów finansowych oraz asertywności. Istotne również są bardzo dobre zdolności komunikacyjne i równowaga emocjonalna. Analityk w razie potrzeby musi umieć merytorycznie obronić swoją decyzję kredytową opierając się na faktach, liczbach i analizach.

W tej pracy na pewno pomaga także wykształcenie o profilu rachunkowość, księgowość czy kontroling.

Czy mógłby Pan opowiedzieć o kulturze pracy w ABB?

W ABB kierujemy się podejściem do wszystkich pracowników na bazie tzw. 4xC, czyli Courage, Care, Curiosity oraz Collaboration (Odwaga, Dbałość, Ciekawość oraz Współpraca), co w praktyce oznacza: zachęcanie naszych pracowników do „mówienia jak jest” i szukania pomocy, kiedy jej potrzebują; oczekiwanie od pracowników szukania nowych, lepszych rozwiązań; postrzegania współpracy jako najlepszego środka do osiągniecia celów oraz dbałość o szacunek dla różnorodności, którą w organizacji staramy się jak najszerzej promować. Kładziemy duży nacisk na równe traktowanie, bez względu na wiek, pochodzenie etniczne, orientację seksualną czy poglądy religijne.

W moim zespole szczególnie mocno propaguję wzajemny szacunek i otwartość. To pomaga nam w szczerej komunikacji, dzięki czemu mogę liczyć na ciekawe pomysły, które mnie nie przyszłyby do głowy. Uważam, że każdy menedżer powinien więcej słuchać niż mówić, ponieważ nikt tak dobrze nie zna szczegółów naszych procesów jak członkowie zespołu.