Czy referencje w procesie rekrutacji nadal mają znaczenie?

Czym są referencje?

Referencje w kontekście rekrutacji to informacje zwrotne dotyczące kandydata, dostarczane przez osoby, które miały z nim bezpośredni kontakt w kontekście służbowym. Klasycznie obejmują one dane na temat umiejętności zawodowych, cech osobistych, a także profesjonalnego doświadczenia danego kandydata.

Czy pracodawca może poprosić Cię o referencje?

Zakres danych osobowych kandydata do pracy, które pracodawca może przetwarzać, jest ograniczony i określony przez przepisy Kodeksu pracy. Według art. 221 § 1 Kodeksu pracy wynika, że pracodawca może wymagać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

• imię (imiona) i nazwisko,
• datę urodzenia,
• dane kontaktowe,
• wykształcenie,
• kwalifikacje zawodowe
• i przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Co więcej, trzech ostatnich kategorii danych (wykształcenia, kwalifikacji zawodowych i przebiegu dotychczasowego zatrudnienia) pracodawca ma prawo domagać się od kandydata tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na konkretnym stanowisku.  

Oznacza to, że referencje wystawione przez byłego pracodawcę nie mieszczą się w kategorii danych osobowych, które pracodawca może przetwarzać na podstawie art. 221 § 1 Kodeksu pracy. Obowiązek przedstawienia referencji nie wynika też z innych przepisów prawa.

Warto także podkreślić, jak pozyskiwanie referencji ma się do RODO. Zgodnie z interpretacją Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), to kandydat powinien być źródłem informacji dotyczących przebiegu pracy zawodowej. Czyli to oznacza, że pracodawca nie może zadzwonić do byłego pracodawcy i zapytać o opinię na temat pracownika.

Rola referencji kiedyś i dziś

Dawniej, referencje były jednym z najważniejszych kryteriów oceny potencjalnego pracownika. Jednak z biegiem czasu, wraz z rozwojem nowych technologii oraz zmianami przepisów prawnych, ich rola uległa zmianie. W dobie cyfrowej transformacji i dostępu do różnorodnych źródeł informacji, pracodawcy mają do dyspozycji szereg narzędzi, które pozwalają na kompleksową ocenę kandydatów. Konta na social mediach, w tym profile zawodowe czy platformy do oceny umiejętności, stanowią bogate źródło informacji. To sprawia, że referencje mogą być jedynie dodatkiem do oceny, a nie kluczowym kryterium.

Pracodawcy zaczynają także zdawać sobie sprawę, że tradycyjne referencje mogą być subiektywne i jednostronne. Dlatego coraz częściej korzystają z bardziej obiektywnych metod oceny, takich jak testy kompetencyjne, symulacje zadań zawodowych czy assessment center. To sprawia, że kandydaci są oceniani na podstawie ich rzeczywistych umiejętności i potencjału, a nie opinii innych.

Źródła:

Prawowobrocie.pl
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy