Masz doktorat? Zobacz, co zrobić z nim na rynku pracy

„Wymagane wyższe wykształcenie” – ten warunek napotykamy w większości ofert pracy promowanych na portalach rekrutacyjnych. Jako optimum traktowany jest magister, zdolny licencjat też ma duże szanse na zatrudnienie, jednak schody pojawiają się, gdy swoje CV przesyła… doktor. Chociaż wymaganie pracodawcy spełnia z nawiązką, traktowany jest jako kandydat mniej atrakcyjny, niż licencjat czy magister. Czy tytuł doktora to przeszkoda dla kariery zawodowej?

Robienie doktoratu jest niezbędne, jeśli ktoś rozważa pozostanie na uczelni i profesurę. Natomiast jeśli planujemy napisanie doktoratu z myślą o rozwijaniu dalszej kariery zawodowej poza uczelnią, warto rozważyć wszystkie za i przeciw. Przede wszystkim trzeba przemyśleć fakt, że w czasie, kiedy my robimy doktorat, inni już poruszają się po rynku pracy i zdobywają doświadczenie zawodowe, które dla pracodawcy ma najczęściej zdecydowanie większe znaczenie, niż sam tytuł doktora – wyjaśnia Zuzanna Witkowska, headhunterka w Antal i zarazem doktor w obszarze technologii chemicznych.

Biały kołnierzyk zamiast biretu?

Studia trzeciego stopnia przeżyły swój renesans w latach 2006–2013, kiedy liczba ich uczestników wzrosła aż o 40%. Większość doktorantów kształciła się w trybie stacjonarnym, angażującym czasowo w stopniu zdecydowanie utrudniającym pogodzenie obowiązków akademickich z pracą zawodową. W ostatnich latach wzrost popularności studiów doktoranckich przyhamował, co nie zmienia faktu, że w gmachach uniwersytetów kryje się ponad 40 000 świetnie wykształconych umysłów. Struktury akademickie wchłoną zaledwie ułamek tej liczby. Tymczasem sektor prywatny boryka się z rynkiem pracownika. Każde nowe źródło kandydatów powinno być na wagę złota. Według badań Antal, do każdego specjalisty i menedżera rekruterzy odezwali się w ubiegłym roku średnio 10 razy z propozycją rozmów. Do specjalisty i menedżera z obszaru IT – aż 36. Dlaczego więc z rezerwą podchodzi się do kandydatów-doktorów?

Pracodawcy definiują swoje wymagania dotyczące wykształcenia kandydatów bardzo oględnie, natomiast oczekują konkretów jeśli chodzi o kompetencje. Na rozmowach rekrutacyjnych kandydaci są dokładnie wypytywani o narzędzia, które znają, procesy, z którymi mieli do czynienia, metodologie, języki, systemy. Im więcej mamy „twardych” kompetencji, tym bardziej nasze szanse na zatrudnienie rosną – tłumaczy Zuzanna Witkowska.

Doktor budzi zaufanie

Branże, w których doktorat ma największe znaczenie w sensie profesjonalnym, to naturalne sektory zaufania publicznego jak medycyna czy prawo. Wśród osób zwracających się po pomoc do przedstawicieli zawodów z tych obszarów, tytuł doktora budzi nadzieję na uzyskanie lepszej porady, co oczywiście może, ale nie musi mieć przełożenia na rzeczywistość. Podobny mechanizm działa także w branży konsultingowej i instytucjach finansowych. Szanse na ciekawy rozwój zawodowy w sektorze prywatnym i ponadstandardowo wysokie zarobki polski doktor ma także za granicą.

Jeśli swoje dalsze losy wiążemy z pracą za granicą, tytuł doktorski będzie naszą kartą przetargową. Np. w Niemczech obrona doktoratu budzi powszechny respekt (nie tylko wśród pracodawców), otwiera wiele drzwi i wiąże się z wyższymi zarobkami niezależnie od zdobytego doświadczenia – wyjaśnia Zuzanna Witkowska.

Trzeci stopień – kiedy warto?

Rozważając kilkuletnie zaangażowanie w studia doktoranckie, bez planów związania się ze środowiskiem akademickim na całe życie, warto zweryfikować pobudki, które są dla nas motywatorem. Dlaczego chcemy zdobyć ten tytuł?

Jeśli dla potencjalnych wyższych zarobków – w takim wypadku nie warto, ponieważ tytuł nie jest w stanie tego zagwarantować. Jeśli dla wiedzy – należy pamiętać, że w przyszłości frustrujący może być brak możliwości wykorzystania jej w pracy zawodowej. Jeśli jednak chcemy to zrobić dla siebie, zainwestować swój czas i zobaczyć, jakie drzwi w przyszłości otworzy nam to doświadczenie i tytuł naukowy – śmiało, to dobra decyzja.

Doktorat może być przeszkodą w poszukiwaniu pracy, ale tak samo przeszkodą może być inna, zupełnie nieoczekiwana kwestia. Na przykład studia ukończone na uczelni niepublicznej (co – bez względu na jej prestiż – jest niekiedy powodem dyskwalifikacji kandydata z powodu sztywnych wymogów korporacyjnych) albo doświadczenie zdobyte w firmie, która nie jest pozytywnie postrzegana na rynku – podsumowuje Zuzanna Witkowska. – Pamiętaj tylko, że doktorat to bardzo ciężka praca, a w tym czasie twoi rywale wyprzedzą Cię w ilości zdobytego doświadczenia. Ale Ty tytuł doktora będziesz miał na całe życie, a doświadczenie między Tobą a twoimi kolegami prędzej czy później się wyrówna.

Źródła:

• Antal „Aktywność specjalistów i menedżerów na rynku pracy” (styczeń 2017)
• Dane GUS (listopad 2016)