Hokus-pokus, czyli odczarowujemy zawód księgowego funduszy

Księgowy funduszy (Fund Accountant) to podstawowe stanowisko pracy w obsłudze funduszy inwestycyjnych. 

Redakcja: Co należy do zakresu obowiązków księgowego funduszy?

Joanna Kordys, trenerka i dyrektorka zarządzająca Be New Pro: Pełny zakres obowiązków, który może wykonywać księgowy funduszy jest szeroki. Główne obszary to:

• ujmowanie w wycenie funduszu wszystkich operacji, które dotyczą funduszu np. nabycia instrumentów finansowych, otrzymania dywidendy, wejścia do funduszu nowych inwestorów, rozliczenia należności i zobowiązań, naliczenia rezerw na koszty,
• wycena portfela inwestycyjnego,
• wycena wszystkich aktywów i zobowiązań funduszu,
• określenie wartości jednostki uczestnictwa lub certyfikatu inwestycyjnego,
• kontrola limitów inwestycyjnych funduszu i limitów kosztów,
• przygotowanie sprawozdań finansowych i dodatkowych raportów,
• obsługa audytów.

Jak wygląda typowy dzień pracy księgowego funduszy? Czy jest to praca od 8 do 16? Czy każdy dzień wygląda podobnie?

To jak wygląda typowy dzień pracy księgowego funduszy zależy od kilku czynników. Po pierwsze: od doświadczenia. Inne zadania mają osoby z mniejszą wiedzą i doświadczeniem, inne z większą.

Skupmy się na typowym dniu doświadczonego księgowego funduszy. Jego praca różni się w zależności od miejsca pracy. Mamy do wyboru:

• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych zarządzające funduszami inwestycyjnymi,
• outsourcerów, czyli centra usług wspólnych obsługujące wiele towarzystw,
• banki depozytariuszy.

Każdy z tych podmiotów ma inną rolę i inaczej organizuje procesy, więc i charakter pracy jest różny. Rodzaj wycenianych funduszy, czyli czy będą to fundusze otwarte, zamknięte czy zagraniczne, też będzie się przekładał na typowy dzień pracy.

Praca księgowego funduszy jest analityczna, wymagająca skupienia, dokładności, ale i szybkiego działania. Często konieczna jest komunikacja z zarządzającymi funduszami inwestycyjnymi lub z bankami czy biurami maklerskimi, które realizują transakcje zlecone przez zarządzających (również w języku angielskim). Warto pamiętać, że odrobina poczucia humoru, pomysłowość i zachowanie „zimnej krwi” w sytuacjach trudnych są zawsze mile widziane.

Jak zostać księgowym funduszy? Czy trzeba być specjalistą ds. księgowości po studiach z rachunkowości, czy można inaczej, na skróty?

Do niedawna księgowymi funduszy zostawali przede wszystkim absolwenci kierunków ekonomicznych uczelni wyższych, przy czym studia wcale nie przygotowywały ich ani kompleksowo, ani praktycznie do wykonywania tego zawodu. W konsekwencji w większości firm zajmujących się obsługą funduszy inwestycyjnych to doświadczeni pracownicy, zwykle w miarę swoich mocno ograniczonych możliwości czasowych, uzupełniali wiedzę teoretyczną nowej osoby z zespołu i przekazywali jej praktyczne umiejętności. Nawet jeśli część instytucji finansowych ponosiła dodatkowe nakłady finansowe na wewnętrzne programy szkoleniowe dla swoich pracowników, prowadzone już w trakcie ich pracy, efekty tych programów były różne, a proces przygotowania pracownika trwał około roku.

Teraz modelowa droga do zawodu księgowego funduszy ma szansę się zmienić dzięki praktycznym szkoleniom, np. organizowanym w ramach Akademii Wyceny Funduszy Be New Pro. Program Akademii został przygotowany wyłącznie przez praktyków zawodu z wieloletnim doświadczeniem w obsłudze funduszy inwestycyjnych. Ci sami eksperci prowadzą także szkolenia. Akademia dedykowana jest zarówno studentom i absolwentom studiów, jak i maturzystom, którzy lubią pracować z liczbami. To w zasadzie kluczowe wymaganie.

Jaki jest profil idealnego kandydata do pracy w charakterze księgowego funduszy? 

Najbardziej dopasowany kandydat do pracy w zawodzie księgowego funduszy to osoba, która rozumie sens i umie zinterpretować i ocenić liczby, które są wynikiem jej codziennej pracy. Podstawowym zadaniem księgowego funduszu jest wyliczenie wartości aktywów funduszu i wartości jednostki uczestnictwa lub certyfikatu inwestycyjnego.

Żeby to zrobić, trzeba znać typy transakcji, rodzaje instrumentów finansowych i rynki, z których można dla nich czerpać ceny rynkowe do wyceny. Trzeba też umieć obsługiwać modele wyceny, jeśli dla danego instrumentu finansowego nie istnieje rynek, który regularnie i wiarygodnie określa bieżącą wartość instrumentu. Znajomość MS Excel bardzo ułatwia pracę.

Zainteresowanie rynkiem kapitałowym to ogromna zaleta kandydata. Jeśli te tematy kogoś pociągają, nie musi koniecznie od razu sam zarządzać własnymi lub czyimiś oszczędnościami. Nie musi też być konsultantem czy audytorem, ani sprzedawać produktów finansowych jako doradca finansowy. Może poznać zawód księgowego funduszy i pracodawców sektora finansowego, którzy do tej pory kojarzą się wyłącznie z ubezpieczeniami lub z bankowością. Międzynarodowe grupy finansowe mają w swoich strukturach towarzystwa funduszy inwestycyjnych i oferują pracę księgowym funduszy.

Jaka odpowiedzialność wiąże się z tą pracą?

Każdy księgowy funduszy powinien pamiętać, że jego codzienna praca ma ogromne znaczenie dla uczestników funduszy inwestycyjnych, którzy powierzyli tym funduszom własne oszczędności. Od przyszłego roku będą to również środki gromadzone na potrzeby przyszłej emerytury w ramach PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe).

To księgowy funduszy przygotowuje dla inwestorów informacje o wartości bieżącej ich inwestycji w fundusze oraz okresowe sprawozdania finansowe każdego z nich. Dane muszą być poprawne – na ich podstawie uczestnicy podejmują decyzje finansowe. W mojej ocenie to ogromna odpowiedzialność w wymiarze społecznym.

Jakie są plusy pracy księgowego funduszy?

Dużym plusem jest na pewno różnorodność charakteru pracy w ramach tego zawodu, o czym mówiłam wcześniej. W konsekwencji, nawet u tego samego pracodawcy są możliwości rozwoju. Sektor funduszy skupił się głównie w centrach finansowych największych miast, i to tutaj jest większość pracodawców, przez co zmiana pracy nie wymaga życiowych rewolucji.

Coraz więcej pracodawców z tego sektora dostrzega jak istotna jest równowaga między życiem prywatnym a zawodowym i dlatego często oferują elastyczny czas pracy, a na niektórych stanowiskach możliwość pracy zdalnej. Ułatwiają też pracownikom rozwój pasji w ramach zespołowych aktywności firmowych. Są też oczywiście inne elementy wynagrodzenia jak np. szkolenia czy pakiety medyczne i sportowe. Samo wynagrodzenie podstawowe jest bardzo atrakcyjne, bo wciąż jest jednak niewiele osób, które mają duże doświadczenie na tym polu.

Warto też zwrócić uwagę na fakt, że księgowy funduszy to jeden z niewielu zawodów bardzo mocno poszukiwanych również zagranicą, szczególnie w Luxemburgu. Doświadczenie w Polsce wraz ze znajomością języka angielskiego otwiera międzynarodową ścieżkę zawodową w finansach.

Sama branża może być dla wielu osób atrakcyjna. Fundusze inwestycyjne wspierają rozwój wielu przedsiębiorstw – zarówno tych dużych, jak i małych, rodzinnych firm. Finansują startupy, również te z nowoczesnych branż, inwestują w nieruchomości, zwiększając ilość mieszkań na wynajem i wpływając na ceny czy pomagają instytucjom prowadzącym innowacyjne badania.

Jakie mogą być minusy pracy księgowego funduszy?

W pracy księgowego funduszy są okresy nasilonej pracy i wtedy zwykle zespoły mają nadgodziny. Wynika to z kumulacji masowej ilości wycen w jednym dniu lub z zakończenia okresu sprawozdawczego i z konieczności przygotowania sprawozdań finansowych i obsługi audytów. Nie u każdego pracodawcy jest tak samo. Jedni radzą sobie pod tym względem lepiej, inni gorzej. Dużo zależy od organizacji zespołów i od ich managerów.

Wadą dla wielu osób może być też konieczność pracy w dni wolne od pracy w polskim kalendarzu. Dotyczy to oczywiście tylko zespołów wyceny zagranicznych funduszy.

Jakie są możliwości rozwoju w tej branży?

Dynamika rozwoju zależy od dobrego przygotowania kandydata, od umiejętności szybkiego przyswajania nowej wiedzy, zaangażowania i ambicji. Każdy awans wynika z przejęcia większego zakresu odpowiedzialności, a żeby to zrobić trzeba stale podnosić swoje kompetencje, chętnie podejmować wyzwania i z determinacją je realizować. Nawet jeśli ktoś wie już wszystko o swojej pracy może zmienić zespół i z pewnością zacznie wyceniać fundusze, które zmuszą go do nauki czegoś nowego. Awanse poziome są w tej branży częste.

Czy księgowy funduszy inwestycyjnych to zawód przyszłościowy?

Obecnie jest to na pewno zawód bardzo poszukiwany w Polsce i zagranicą. Oczywiście rozwój rynku finansowego jest cykliczny. Regularnie po hossie przychodzi bessa, potem znowu hossa i zmiana. Fundusze inwestycyjne – ich ilość i wielkość zgromadzonych w nich aktywów – odzwierciedlają trendy rynkowe. Warto przy tym pamiętać, że w długim okresie wielkość oszczędności będzie rosła, również emerytalnych, a to pozwala śmiało polecać ten zawód osobom, które wiążą swoją karierę zawodową z finansami i z rynkiem finansowym. Ponadto warto jeszcze raz podkreślić, że poziom zarobków w branży, w porównaniu do innych, przedstawia się bardzo korzystnie. Kilka lat w zawodzie daje nie tylko dobre wynagrodzenie, lecz także jasno wytyczoną drogę kariery oraz stosunkowo duże możliwości dla doświadczonych pracowników.

Dziękuję za rozmowę.