Strefa Klienta
Czym, oprócz umiejętności fachowych, kandydat na dyrektora finansowego może wyróżnić się pozytywnie podczas rekrutacji? Na początek na pewno tym, że dobrze rozumie rolę dyrektora finansowego w firmie. Sporym problemem podczas rekrutacji dyrektorów finansowych bywa rozbieżność oczekiwań rekruterów i kandydatów, zwłaszcza tych wywodzących się z małych firm. W sektorze MSP powszechne jest nadal mylenie pozycji dyrektora finansowego z głównym księgowym. W praktyce, w małych przedsiębiorstwach osoba odpowiedzialna za finanse łączy często kompetencje tych dwóch stanowisk.
Dyrektorzy finansowi jako fachowcy odpowiedzialni przede wszystkim za politykę finansową i zarządzanie działem pojawiają się w dużych firmach. Różnice w definiowaniu stanowiska dyrektora finansowego przez rekrutera i kandydata, który przyzwyczaił się do zakresu obowiązków z ostatniej (mniejszej) firmy mogą rodzić nieporozumienia co do charakteru przyszłej pracy. Rekruterzy jednak także muszą trzymać rękę na pulsie, bo oczekiwania firm wobec kandydatów na dyrektorów finansowych bardzo się zmieniły na przestrzeni ostatnich lat także w dużych organizacjach.
– Rola dyrektora finansowego zmienia się równolegle w dwóch płaszczyznach: od specjalisty do osoby zarządzającej zespołem specjalistów oraz od "dostawcy" informacji do osoby współdecydującej o przyszłości organizacji – mówi Magdalena Małkowska, Finance Account Lead z Johnson Controls. – Dyrektor finansowy obecnie to przede wszystkim wyśmienity manager. Dlatego coraz większego znaczenia nabierają w jego przypadku tzw. umiejętności miękkie.
Jakie role czekają na kandydatów na dyrektorów finansowych w nowym miejscu pracy? Jakie kompetencje warto pokazać w procesie rekrutacji?
Strateg i biznes partner
Niezależnie od typu organizacji można ustalić niepodważalny zestaw obowiązków dyrektora finansowego. Należy do nich zarządzanie finansami i księgowością oraz kontrola i optymalizacja operacji finansowych firmy. Dyrektor finansowy kształtuje politykę finansową firmy, prowadzi audyt wewnętrzny, a także jest odpowiedzialny za budżetowanie i kontakt z instytucjami finansowymi, audytorami, organami podatkowymi, bankiem oraz ubezpieczycielami. W ostatnich latach jednak coraz częściej dyrektorzy finansowi muszą mierzyć się z nowymi wyzwaniami:
– W dzisiejszych czasach od dyrektorów finansowych oczekuje się coraz większego zaangażowania w zarządzanie całym przedsiębiorstwem – mówi Ewa Jakubiak-Zielińska z firmy doradztwa personalnego HR TIME. – Szczególnie w czasach kryzysu od dyrektora finansowego oczekuje się większej odpowiedzialności za płynność finansową firmy, procesy zakupowe, kształtowanie strategii oraz zarządzanie ryzykiem biznesowym.
Nie tylko policjant
Nowoczesny dyrektor finansowy nie tylko sprawdza działania takie jak fuzje czy przejęcia pod kątem formalnym, ale także uczestniczy aktywnie w ich planowaniu. Podobnie jak w przypadku menedżerów HR, szef finansów to w coraz większym stopniu Business Partner w firmie. Kierując się dobrem firmy CFO planuje i rekomenduje konkretne rozwiązania nie tylko ze względu na ich poprawność i korzyści finansowo-podatkowe, ale także z uwagi na korzyści biznesowe. Musi też umieć przekonywać innych do swojej wizji.
– Rola finansisty się zmienia: od ukierunkowanej ekspercko i kontrolnie, skupiającej się na raportowaniu, kontroli kosztów i bieżącym zarządzaniu finansami do strategicznej dla organizacji – mówi Anna Piotrowska-Banasiak, manager Antal Finance & Accountancy. – Od dyrektora finansowego firmy oczekują, że przyjmie on współodpowiedzialność za realizację i tworzenie planu rozwoju organizacji, a nie będzie tylko "policjantem finansowym". Współczesny dyrektor finansowy to stąpający po ziemi wizjoner, wykorzystujący swoją wiedzę i umiejętności do wsparcia kluczowych decyzji, wytyczania kierunku rozwoju i definiowania ewentualnych zagrożeń.
Anna Piotrowska-Banasiak zwraca też uwagę na konieczność udowodnienia przez kandydata na CFO jego umiejętności działania projektowego: od planu do efektu: – Od kandydatów oczekuje się doświadczenia w inicjowaniu, wsparciu i przeprowadzaniu projektów, np: przejęć, reorganizacji, wprowadzenia nowych produktów. Apetyt na wyższe kompetencje przejawiają obecnie nawet firmy, których takie zmiany i procesy nigdy nie dotyczyły.
Znawca branży
Aby występować jako jeden z liderów w strategicznych operacjach spółek nie wystarczy tylko wiedza techniczna, dotycząca formalnej strony przedsięwzięć. Rekruterzy oczekują od kandydata na dyrektora finansowego znajomości specyfiki branży. Dlatego coraz trudniej przemieszczać się dyrektorom finansowym między branżami: jeśli ktoś był CFO w firmie dystrybucyjnej FMCG, niełatwo będzie mu przy okazji zmiany pracy przejść do producenta samochodów. Rolę blokady spełniać może nie tylko brak znajomości rynku:
– Istotna jest nie tylko znajomość branży, ale także doświadczenie zdobyte w organizacji o podobnej strukturze, do której odbywa się rekrutacja – mówi Magdalena Małkowska. – W przypadku pracy w korporacji umiejętność poruszania się w strukturze jest prawie tak samo ważna jak strona merytoryczna.
Między innymi dlatego cenna jest dla kandydata na CFO umiejętność selekcji danych podczas tworzenia CV pod kątem konkretnego ogłoszenia o pracy. Nie wystarczy pokazanie umiejętności finansowych, ale także podkreślenie znajomości branży i struktur oraz wykazanie się doświadczeniem w konkretnych procesach, np. fuzji czy przejęć.
– Kandydaci na stanowisko dyrektora finansowego posiadają zwykle wieloletnie doświadczenie zawodowe, prowadzili wiele rozbudowanych projektów, odpowiadali za wiele ważnych procesów – zauważa Magdalena Ściepko z firmy doradztwa personalnego Corson. – Gdy przygotowują CV, muszą ogrom tych wszystkich informacji uporządkować, usystematyzować oraz wybrać te najistotniejsze z punktu widzenia potencjalnych pracodawców.
Co może rekruter?
Spotkanie na rozmowie kwalifikacyjnej z dyrektorem finansowym to duże wyzwanie dla rekrutera, który bez wsparcia ze strony personelu finansowego firmy nie może zweryfikować umiejętności finansowych kandydata. Pod tym kątem może tylko przeanalizować zaświadczenia o przebytych szkoleniach, certyfikaty i dyplomy. Jest za to w stanie zweryfikować umiejętności pozafinansowe i to właśnie jego wnioski z tego obszaru będą miały często kluczowe znaczenie dla wyniku rekrutacji.
– Rekruterzy weryfikują rolę dyrektora finansowego w procesach zmian, jego styl zarządzania, sposób komunikacji, omawiają konkretne sukcesy i osiągnięcia kluczowe z perspektywy przyszłego pracodawcy – zauważa Anna Piotrowska-Banasiak. – Rozmowa powinna dotyczyć również wizji dalszego rozwoju kandydata, preferencji związanych z przyszłym pracodawcą i zakresem obowiązków. Coraz częściej podczas procesów rekrutacyjnych przeprowadzane są testy psychometryczne, które wykazują stopień posiadanych predyspozycji, umiejętności planowania czy menedżerskie.
CFO jako manager
Dyrektorzy finansowi zarządzają dużymi zespołami księgowych, analityków czy kontrolerów finansowych. Co prawda w wielu firmach to nic nowego, ale należy zauważyć jak duży wpływ na funkcjonowanie współczesnych organizacji ma swoisty boom na zarządzanie kapitałem ludzkim. To powoduje, że niezależnie od jego podstawowej specjalizacji, od CFO wymaga się także nadążania za coraz bardziej wyśrubowaną wiedzą z zakresu HRM.
– W rozwiniętych przedsiębiorstwach dyrektorzy finansowi zajmują się ocenami okresowymi zespołu oraz są decyzyjni w sprawach ewentualnych awansów pionowych czy poziomych – mówi Magdalena Ściepko z Corson. – Oczekuje się od nich wysokich kompetencji menedżerskich, rozwiniętych umiejętności organizacyjnych i planistycznych oraz zdolności do realistycznej oceny sytuacji i orientacji na wyniki.
Ewa Jakubiak – Zielińska jest przekonana o rosnącym znaczeniu kompetencji menedżerskich w procesie doboru kandydatów na CFO:
– Obecnie decyzje w nowoczesnych firmach mają w coraz większej mierze charakter zespołowy, dlatego dyrektor finansowy musi być wiarygodnym partnerem biznesowym nie tylko dla zarządu, ale również dla całej organizacji. CFO powinien umieć pracować zespołowo i sprawnie zarządzać ludźmi. Oprócz tego, że jest wysokiej rangi specjalistą musi sprostać przede wszystkim jako manager zarządzający działem finansowym firmy.
Aby pokonać konkurentów do stanowiska CFO kandydaci muszą szukać tego co wyróżni ich w tłumie osób o podobnych przygotowaniu formalnym. Tym wyróżnikiem mogą być umiejętności miękkie. Trzeba jednak pamiętać, aby starać się je rozwijać na bieżąco. Wbrew pozorom ich wykształcenie trwa zwykle dłużej i jest trudniejsze niż zdobycie "twardej" wiedzy finansowej.
Ⓒ 2008-2024 Grupa MBE sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.