Rola finansistów w przedsiębiorstwach wzrasta

Biorąc pod uwagę wszystkie obszary badania Financial Leaders Survey (pełna wersja raportu dostępna: pl.cfosummit.pl), przeprowadzonego wspólnie przez ACCA (The Association of Chartered Certified Accountants) i IMA (Institute of Management Accountants) pośród osób odpowiedzialnych za zarządzanie finansami w przedsiębiorstwach z całego świata, nasuwa się jeden istotny wniosek - przez ostatnie lata rola finansistów w przedsiębiorstwach zdecydowanie się zmieniła.

Niegdyś ograniczała się głównie do czynności obejmujących raportowanie i sporządzanie sprawozdań finansowych. Obecnie jest coraz częściej związana z przyszłością biznesową firmy. Polega m.in. na prognozowaniu tego, co nadejdzie w oparciu o dane z wewnątrz i zewnątrz organizacji, a także zapewnianiu niezbędnych informacji i rekomendacji, które stanowią podstawę do podejmowania decyzji biznesowych dla kadry zarządzającej. Zdaniem ekspertów jednym z czynników, który miał na to istotny wpływ jest kryzys.

– Rola finansistów w przedsiębiorstwie zmienia się. Pojawił się cały szereg nowych zadań związanych z podejmowaniem decyzji. Przyszłość przestała być tak przewidywalna jak jeszcze kilka lat temu. Obecnie kładzie się duży nacisk na to, aby decyzje, szczególnie te strategiczne, opierały się o obiektywne dane, a tu oczywiście kluczowe znaczenie mają dane finansowe – mówi Łukasz Topolnicki, członek ACCA, CFO sieci handlowej Castorama.

Kryzys sprawił, że przedsiębiorstwa oczekują od działów finansowych przede wszystkim redukcji  kosztów – taką potrzebę wskazało 48 proc. respondentów. Na kolejnych pozycjach znajdują się prognozowanie rozwoju koniunktury gospodarczej i sytuacji finansowej firmy (45 proc.), kontrole finansowe (42 proc), analizy biznesowe (40 proc.) i zarządzanie kapitałem (34 proc.). Co ciekawe tylko 33 proc. respondentów wskazuje żelazny niegdyś obowiązek finansistów czyli raportowanie. Jeszcze mniej – 13 proc. stawia na rozliczanie podatków.

Jednak w Polsce sytuacja jest nieco inna. -  Na świecie niezmiernie istotna w czasie kryzysu jest kontrola kosztów. Na tle innych gospodarek Polska wydaje się być specyficznym środowiskiem, radzi sobie pod względem gospodarczym relatywnie dobrze. Tu więc rola finansistów nie skupia się tak bardzo na kontroli i cięciu kosztów, a raczej na sprawdzaniu czy strategia firmy jest realizowana w odpowiedni sposób – zauważa Topolnicki.

Raport z badania pokazuje także, że nie wszystkie z nowych funkcji finansiści realizują w 100 procentach. Wskazują, że w obszarach związanych z redukcją kosztów i prognozowaniem efektywność, z jaką realizują swoje zadania, nie jest najwyższa. Zdecydowanie lepiej, ich zdaniem, sprawdzają się w tradycyjnych obszarach, choćby takich jak śledzenie zmian regulacyjnych. Dlaczego tak się dzieje? Według raportu ACCA finansistom potrzebne są nowe kompetencje.

- Rola dyrektorów finansowych, ale też funkcji finansów w firmach ewoluuje, a wraz z nimi muszą zmieniać się kompetencje osób zarządzających finansami. Nowe wyzwania wymagają ścisłej współpracy z rozlicznymi klientami wewnętrznymi i zewnętrznymi - poczynając od zarządu, poprzez sprzedaż czy IT, aż po inwestorów czy audytorów. Finansista musi rozumieć biznes i umiejętnie komunikować się z otoczeniem. Mieć wszechstronną wiedzę, ale jednocześnie umieć przełożyć język finansów na język biznesu - mówi Magdalena Hernandez, dyrektor zarządzający ACCA Polska.

Które z kompetencji są najbardziej istotne wśród zarządzających finansami? Okazuje się, że najważniejsze wynikają jasno z wymienionych wcześniej w raporcie priorytetów. Tak więc na pierwszym miejscu jest umiejętność planowania i analizy. W dalszej kolejności znalazły się takie kompetencje jak: komunikacja i umiejętność wywierania wpływu. Zarządzający finansami są także świadomi potrzeby poznawania coraz dokładniej branż, w których działają.

Mimo że zarządy oczekują od finansistów wsparcia w tworzeniu i realizacji strategii firmy, podstawą ich działań nadal jest żmudna praca, polegająca na analizie i raportowaniu. - Bieżące zajęcia są nadal niezwykle ważne, bo trudno sobie wyobrazić firmę bez funkcji księgowości, a wiec rejestracji rezultatów bieżących działań biznesowych. Finanse, by pomagać we wdrażaniu strategii, muszą opierać się na analizie tego, co było i co jest. Tradycyjne funkcje działów finansowych podlegają procesowi coraz większej automatyzacji, wykorzystywane jest nowsze i lepsze oprogramowanie – zwraca uwagę Witold Syrwid, członek ACCA, CFO w Cushmann&Wakefield.

- Działy finansowe potrzebują liderów, którzy potrafią myśleć strategicznie, a prezesi potrzebują partnerów w zarządzaniu, którzy pomogą prowadzić firmę do sukcesu. Dlatego coraz częściej poza dyplomem uczelni normą jest posiadanie kwalifikacji zawodowej, która daje nie tylko wiedzę z dziedziny finansów, ale także uczy zarządzania przedsiębiorstwem oraz planowania strategicznego – podsumowuje Magdalena Hernandez.

Zobacz oferty kursów ACCA »

Badanie Financial Leaders Survey przeprowadzono wśród 361 respondentów, m.in. dyrektorów finansowych korporacji międzynarodowych i członków ACCA w ostatnim kwartale 2012 roku (CFO, dyrektorzy finansowi, członkowie zarządów itp.). Ok. 14 proc. z ankietowanych odpowiada za finanse w firmach, których roczny przychód przekracza 1 mld dolarów amerykańskich. Badanie jest pierwszym z serii, a kolejne odbywać się będą co pół roku. Zadaniem cyklu jest obserwacja jak rola finansistów w przedsiębiorstwie zmienia się w czasie, a dokładniej jak zmieniają się ich priorytety, wyzwania, kompetencje, które są potrzebne finansistom, z jakimi grupami interesów muszą współpracować, jak zarządzają swoim czasem, oraz w których obszarach swojej pracy wykazują najwyższą efektywność. Pełna wersja raportu dostępna: pl.cfosummit.pl.