Fintechy przy pomocy technologii informacyjno-komunikacyjnej, świadczą dziś usługi finansowe – głównie płatnicze, ale także inwestycyjne, crowdfundingowe czy ubezpieczeniowe. Nie tylko usprawniają rozwiązania obecne na rynku, lecz także kreują je w celu poprawy ich efektywności i dostępności.
Polska jest uznawana za regionalnego lidera technologicznego, gdzie funkcjonuje już blisko dwieście podmiotów sektora fintech, obejmujących wszystkie główne, znane na świecie segmenty tego rynku.
Banki chcą być fintech
Kamieniem milowym w rozwoju sektora fintech był w Polsce 2019 rok, kiedy została wprowadzona w życie dyrektywa unijna PSD 2 (Payment Services Directive 2). To ona dała fintechom zielone światło do świadczenia usług finansowych i wyznaczyła nowe reguły konkurowania na rynku bankowym. Dzięki niej możliwe było udostępnienie danych klientów banków podmiotom trzecim i realizacja płatności przez firmy inne niż bank bez potrzeby zawierania odrębnych umów. W rezultacie można było wprowadzić niebankowe usługi płatnicze, np. szybkie przelewy online, takie jak np. PayU, DotPay, Przelewy24.
Wydawać by się mogło, iż działanie banków i fintechów na jednym polu, może tylko wzmagać konkurencję, tymczasem coraz częściej można mówić o współpracy między tymi organizacjami. Potrzeba innowacji i szybkich zmian w tym sektorze jest dziś tak wielka, że same banki wprowadzają do swoich oddziałów wysoko zaawansowane technologicznie rozwiązania albo starają się współpracować z najbardziej rokującymi fintechami czy otwierają własne programy akceleracyjne. Powstają też już specjalne komórki organizacyjne ds. współpracy z fintechami i zespoły zajmujące się wdrożeniami nowych funkcjonalności tworzone w duchu start-upu.
Mimo licznych podobieństw (dynamika zachodzących zmian, projektowanie nowych rozwiązań – mobilnych i internetowych) między bankami a fintechami, pozostaje kilka różnic, których prawdopodobnie nie zatrze nawet upływający czas. Banki nieustannie uchodzą za filar bezpieczeństwa i mają przewagę w postaci zaufania klientów i rozpoznawalności swoich instytucji. Z drugiej strony – fintechy to inkubatory innowacyjności, start-upy bez rozbudowanych struktur, które przekuwają każdy pomysł w działanie oraz słyną z uproszczonych procedur i nowoczesnych rozwiązań technologicznych (np. analityka) i marketingowych (np. orientacja na klienta) wykorzystywanych w kompleksowej obsłudze klientów.
Kres Open Banking
World FinTech Report 2019, opublikowany przez Capgemini i Efma, wskazuje, że pomimo tego, iż Open Banking nie osiągnął jeszcze dojrzałości, to sektor usług finansowych wkracza w nową fazę innowacji, określaną jako „Open X”. Podstawą funkcjonowania Open X jest głębsza i bardziej skuteczna współpraca pomiędzy uczestnikami rynku, wspierana przez standaryzację interfejsu API (Application Program Interface) i wspólną analizę danych klientów. W założeniu miałoby to ograniczyć skalę oszustw, zapewniłoby lepszej jakości obsługę klienta i umożliwiłoby szybsze wprowadzanie innowacji produktowych.
Motorem Open X są 4 główne zmiany:
- odejście od koncentracji na produktach i zaakcentowanie doświadczenia klienta (UX),
- ewolucja danych jako krytycznego zasobu (mniejsze znaczenie mają aktywa a większe – dane)
- przejście od priorytetu własności do wspierania wspólnego dostępu,
- położenie nacisku na partnerstwo w celu wprowadzania innowacji zamiast na kupowanie lub budowanie nowych rozwiązań.
Open X przekształci sektor usług finansowych we wspólny ekosystem lub zintegrowany rynek z nowym pakietem produktów i usług w ramach wyodrębnionych specjalizacji dla każdego uczestnika.
Pojawią się dostawcy (ang. suppliers), którzy będą opracowywać nowoczesne produkty i usługi, agregatorzy (ang. aggregators), którzy je zgromadzą i rozdystrybuują, utrzymując relacje z klientami, a także orkiestratorzy (ang. orchestrators), którzy będą pełnić rolę łączników rynkowych i koordynatorów, ułatwiając interakcje pomiędzy partnerami.
W związku z tym zarówno banki, jak i fintechy będą musiały redefiniować swoją strategię rozwoju innowacji i obsługi klientów.
Podział polskich fintechów względem sektorów działalności:
- Płatności – 23,4%
- Zarządzanie finansami przedsiębiorstw – 11,3%
- Zarządzanie finansami osobistymi – 9,5%
- Kantory internetowe – 7,7%
- Firma pożyczkowa – 7,2%
- Pożyczki i kredyty – 7,2%
- Blockchain i krypto waluty – 4,5%
- Faktoring – 4,5%
- Dostawcy oprogramowania – 4,5%
Źródła: „Mapa polskiego fintechu”, cashless.pl, 2020.
Fintech w cieniu pandemii
Szaleńczy wyścig technologiczny, w wyniku którego na tryb zdalny przechodzą użytkownicy także usług finansowych, to doskonałe środowisko do startu ciekawych inicjatyw czołowych graczy z sektora fintech pod warunkiem, że pomysł ma stabilne finansowanie. W innym przypadku czas pandemii może być niezwykle trudny dla firm z tego sektora a niepewna sytuacja ekonomiczna może hamować rozwój mniejszych, startupowych biznesów, zdanych często na łaskę i niełaskę inwestorów, którzy w obecnej sytuacji mogą być mniej przychylni finansowaniu tego typu inwestycji.
Źródła:
- Mapa polskiego fintechu, cashless.pl, 2020.
- W. Springer, Nowe technologie a sektor finansowy. FinTech jako szansa i zagrożenie, Poltex, Warszawa, 2017, s.170.
- Fintech w Polsce. Bariery i szanse rozwoju, Fin Tech Poland, 2016.
- K. Leżoń, Otwarta bankowość w świetle wymogów dyrektywy PSD2 – wyzwania i perspektywy rozwoju dla polskiego sektora FinTech, Warszawa 2019.