Strefa Klienta
Cechy branży:
- Ryzyko to nieodłączny element każdej decyzji biznesowej
- Rosnące znaczenie ryzyka związanego z rozwojem nowych technologii
- Wśród kandydatów pożądana gruntowna wiedza z zakresu metod ilościowych
Zacznij zarządzać ryzykiem świadomie, zanim to ono zacznie zarządzać Tobą – ta dewiza świetnie oddaje ideę risk management. Z ryzykiem musi się zmierzyć każde przedsiebiorstwo, nawet to najlepiej prosperujące, ponieważ każda decyzja biznesowa niesie ze sobą wiele zagrożeń. Można powiedzieć nawet więcej – ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej to nieodzowny element każdej gry rynkowej, z którym muszą się liczyć wszyscy jej uczestnicy: właściciele firm, instytucje finansowe, kooperanci oraz potencjalni inwestorzy.
W ciągu kilku ostatnich lat zarządzanie ryzykiem przeszło metamorfozę – od podejścia fragmentarycznego do zintegrowanego modelu, w którym to zagadnienie ryzyka traktuje się bardziej holistycznie. Z aspektami risk management możemy się spotkać praktycznie w każdej branży, zarówno w produkcji czy logistyce, jak i w usługach lub w instytucjach finansowych.
– W przedsiębiorstwach produkcyjno-usługowych funkcja zarządzania ryzykiem łączy się innymi funkcjami ze względu na skalę działalności, naturalnie ograniczającą liczbę rodzajów ryzyka. W przypadku instytucji finansowych ze względu na ich mnogość, która ma pośredni bądź bezpośredni wpływ na działalność oraz wyniki finansowe, funkcje zarządzania ryzykiem są rozbudowane i podlegają bezpośrednio pod członków zarządów odpowiadających za obszar ryzyka lub finanse – wyjaśnia Mateusz Solak, Manager w Dziale Zarządzania Ryzykiem Deloitte.
Ponieważ modele dotyczące zarządzania tym obszarem stają się coraz bardziej skomplikowane, więcej instytucji, zwłaszcza finansowych, będzie decydowało się na powołanie specjalistycznej funkcji menedżerskiej w swoich strukturach, tzw. Chief Risk Officer (CRO). Jednocześnie, zdaniem Mateusza Solaka, upraszczanie i uszczelnianie systemów instytucji finansowych przełoży się na rozwój narzędzi do oceny występowania ryzyka, zarówno pod względem metodologicznym, jak i informatycznym.
– Nie można również pominąć aspektów ryzyka związanych z wykorzystaniem internetowych kanałów obsługi klienta, szczególnie narażonych na ataki cyberprzestępców, oraz nowatorskich produktów związanych z realizacją płatności, takich jak karty zbliżeniowe. Kluczem do sukcesu tego typu produktów będzie nie tylko przekonanie klienta o wygodzie ich stosowania, lecz również zapewnienie im bezpieczeństwa – podsumowuje Mateusz Solak.
Ścieżka kariery
Konsultanci rozpoczynający karierę w ramach risk management mogą sprawdzić się w następujących obszarach:
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym – ryzyko operacyjne związane jest ze stratami wynikającymi z niewłaściwych lub zawodnych procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub też ze zdarzeń zewnętrznych. Definicja obejmuje ryzyko prawne, nie obejmuje natomiast zespołu ryzyka strategicznego i reputacji. Taka definicja zawiera w sobie zatem szeroki zakres różnych typów ryzyka: od zewnętrznych zdarzeń, takich jak kataklizmy naturalne, które zdarzają się rzadko, ale prowadzić mogą do wielkich strat, po zwykłe błędy transakcyjne, które zdarzają się często, ale nie są bardzo kosztowne.
Zarządzanie ryzykiem finansowym – ryzyko finansowe wynika z decyzji kształtujących strukturę kapitałową przedsiębiorstwa i obejmuje występowanie ryzyka walutowego oraz stopy procentowej. Coraz większą popularność w zakresie zarządzania ryzykiem tego typu zyskuje miara value at risk (VaR), określająca maksymalną wartość, jaką można stracić z określonym prawdopodobieństwem w określonym czasie.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym – ryzyko kredytowe występuje, kiedy jedna ze stron kontraktu nie dotrzymuje warunków umowy, co oznacza, iż strona narażona na ryzyko nie otrzyma w oczekiwanym terminie płatności określonej przez warunki kontraktu.
Zarządzanie ryzykiem informatycznym – do podstawowych mechanizmów zarządzania ryzykiem w tym obszarze należy m.in. klasyfikacja i zarządzanie zasobami, jak również prowadzenie ewidencji urządzeń bezprzewodowych i przenośnych, które wydają się być niezbędne w nowoczesnym otoczeniu biznesowym.
– Obszar zarządzania ryzykiem łączy również wiele innych obszarów, jak np. rachunkowość, analizy biznesowo-ekonomiczne czy optymalizację procesów decyzyjnych. Osoba rozpoczynająca karierę w obszarze zarządzania ryzykiem ma możliwość dokładnego poznania przedsiębiorstwa bądź instytucji finansowej oraz wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach w praktyce – podsumowuje Mateusz Solak.
Poszukiwane umiejętności
Najczęściej poszukiwanymi umiejętnościami, które cenią sobie pracodawcy wśród kandydatów, są zdolności analityczne, gruntowna znajomość metod ilościowych (każde przedstawione powyżej ryzyko jest mierzalne), znajomość narzędzi analitycznych oraz obsługi bazy danych.
– Wymieniłbym również otwarty umysł i chęć do nauki. Studia na kierunkach takich jak matematyka, statystyka, ekonometria, informatyka czy nawet fizyka "wyposażają" konsultanta w narzędzia, które stosowane są w codziennej pracy. Pamiętajmy również, iż praca konsultanta wiąże się istotnie z kontaktami międzyludzkimi. Miękkie umiejętności z zakresu komunikacji stanowią zatem ważny atut – wyjaśnia Mateusz Solak.
Manager w Dziale Zarządzania Ryzykiem, Deloitte
Jakub Jański: Ryzyko to jedno z najczęściej powtarzanych haseł w mediach ekonomicznych. Czy tę branżę czekają naprawdę dobre czasy, a konsultantów ds. ryzyka będzie się poszukiwać niejako "masowo"?
Mateusz Solak: Branża zarządzania ryzykiem cieszy się powodzeniem niezależnie od koniunktury - osoby zarządzające ryzykiem starają się w sposób ciągły ograniczyć ryzyko związane z działalnością danego przedsiębiorstwa czy instytucji, a przez to obniżyć koszty działania. Dobra koniunktura to również dobry czas na inwestycje w narzędzia wspierające procesy zarządzania ryzykiem, rozwój metod i ich implementacja.
Wyróżniamy kilka obszarów ryzyka, m.in. finansowe, operacyjne, informatyczne. Który z tych obszarów Państwa zdaniem będzie cechować najszybszy rozwój pod względem zatrudnienia?
Upraszczanie procedur w instytucjach finansowych, zwłaszcza w bankach, istotnie stymuluje rozwój narzędzi do wspomagania oceny ryzyka, zarówno od strony metodologicznej jak i informatycznej. Z punktu widzenia ryzyka operacyjnego, od czasu do czasu pojawiają się w prasie opisy „spektakularnych” przypadków wyłudzeń, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, także pogodzenie trendu upraszczania i uszczelniania systemów instytucji finansowych będzie odgrywało kluczową rolę. Nie można również pomijać ryzyk związanych z coraz powszechniejszym wykorzystaniem internetowych kanałów obsługi klienta, szczególnie narażonych na ataki cyberprzestępców oraz nowatorskich produktów związanych z realizacją płatności takich jak karty zbliżeniowe oraz płatności przez NFC w telefonach komórkowych. Kluczem do sukcesu tego typu produktów będzie nie tylko przekonanie klienta o wygodzie ich stosowania, lecz również zapewnienie im bezpieczeństwa.
Dlaczego młode osoby powinny pomyśleć o pracy w obszarze zarządzania ryzykiem? Dlaczego w ogóle ta praca może być dla nich interesująca?
Obszar zarządzania ryzykiem łączy wiele innych obszarów, np. rachunkowość, analizy biznesowo – ekonomiczne, optymalizacja procesów decyzyjnych. Osoba przychodząca do pracy w obszarze zarządzania ryzykiem ma możliwość dokładnego poznania przedsiębiorstwa bądź instytucji finansowej oraz wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach w praktyce.
Jakie kompetencje mają znaczenie na stanowiskach konsultantów pracujących w firmach doradczych w obszarze zarządzania ryzykiem?
Przede wszystkim solidna wiedza wyniesiona ze studiów, otwarty umysł i chęć do nauki. Studia na kierunkach matematyka, statystyka, ekonometria, informatyka czy fizyka, „wyposażają” konsultanta w narzędzia, które stosowane są w codziennej pracy. Pamiętajmy również, iż praca konsultanta wiąże się istotnie z kontaktami międzyludzkimi – miękkie umiejętności z zakresu komunikacji stanowią ważny atut.
Czy w coraz większej liczbie firm będzie tworzone stanowisko dyrektora ds. ryzyka (CRO)? Jeżeli tak, to dlaczego?
W przedsiębiorstwach produkcyjno-usługowych funkcja zarządzania ryzykiem łączona jest z innymi funkcjami ze względu na skalę działalności, naturalnie ograniczającą liczbę ryzyk. W przypadku instytucji finansowych, ze względu na mnogość ryzyk mających pośredni bądź bezpośredni wpływ na działalność oraz wyniki finansowe, funkcje zarządzania ryzykiem są rozbudowane i podlegają bezpośrednio pod członków zarządów odpowiadających za obszar ryzyka, bądź finanse. Wdrażanie coraz to bardziej skomplikowanych modeli czy procesów zarządzania ryzykiem będzie wymagało poświęcenia im coraz większej ilości czasu na szczeblu menedżerskim, i faktycznie te przedsiębiorstwa bądź instytucje finansowe, które do tej pory łączyły funkcję zarządzania ryzykiem z innymi, będą z czasem wydzielały stanowiska CRO.
Dziękuję za rozmowę.
Starszy Konsultant, Deloitte
W Deloitte od 2011 r.
Absolwent: Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski
Kierunek studiów: Finanse i Bankowość
Po godzinach: fantastyka, jazda na rowerze, animacja, sztuka secesyjna
Jakub Jański: Czy zarządzaniem ryzykiem warto się zainteresować już podczas studiów?
Joanna Zaleska: Na pewno tak. Liczba osób specjalizujących się w tym obszarze jest ciągle relatywnie niewielka, a w związku z tempem zmian zachodzących w sektorze finansowym i otoczeniu regulacyjnym istnieje duży potencjał rozwoju w tej dziedzinie, nie tylko w Polsce. Warto mieć to na uwadze przy wyborze uczelni i kierunku studiów, w szczególności pod kątem oferowanych przedmiotów oraz ewentualnej możliwości studiowania u autorytetów w danej dziedzinie. Z drugiej strony, dla osób mających wizję swojej ścieżki kariery, ostatnie lata studiów wydają się dobrym momentem na rozpoczęcie ciekawych praktyk w sektorze finansowym i przygotowań do certyfikatów branżowych, które mogą być dużym atutem dla przyszłego pracodawcy.
Jak oceniasz współpracę ze swoim przełożonym?
W trakcie wykonywania projektów w Deloitte współpracowałam z kilkoma managerami odpowiedzialnymi za różne projekty, dotyczące między innymi wymogów kapitałowych, stress testów, due diligence czy przeglądów systemów zarządzania ryzykiem. Pracę z nimi oceniam bardzo pozytywnie ze względu na chęć dzielenia się posiadaną wiedzą, dobrą atmosferę przy projektach, elastyczne podejście do zarządzania czasem pracy oraz motywowanie do dalszego podnoszenia kwalifikacji.
Co Twoim zdaniem najbardziej fascynuje w zarządzaniu ryzykiem?
Najbardziej podoba mi się dynamika tego obszaru, powodująca, że ciężko jest się nim znudzić. Tym samym trzeba praktycznie nieustannie podnosić kwalifikacje, co jest bardzo mobilizujące i daje dużą satysfakcję. Co więcej, zarządzanie ryzykiem jest pojęciem dość szerokim, dlatego różnorodność projektów wykonywanych przez zespół jest bardzo duża, a profil wykonujących je osób różnorodny. Daje to możliwość poznania wielu obszarów związanych z finansami oraz wymiany poglądów z osobami, które niekiedy patrzą na daną kwestię z zupełnie innej perspektywy.
Dziękuję za rozmowę.
Ⓒ 2008-2024 Grupa MBE sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.