Wyższa jakość usług, etyka zawodowa i uporządkowanie kwalifikacji

Jakub Jański

W pierwszej połowie lutego sektor bankowy przedstawił swoją wizję Sektorowej Ramy Kwalifikacji. O tym, jakie zmiany ze sobą niesie i w jaki sposób wpłynie na karierę pracowników banku, rozmawiamy z Mariolą Szymańską-Koszczyc, Wiceprezesem Zarządu Warszawskiego Instytutu Bankowości.

Na zdj. Mariola Szymańska-Koszczyc

Na zdj. Mariola Szymańska-Koszczyc

Według Edelman Trust Barometer 2015 banki cieszą się najmniejszym zaufaniem wśród klientów. Czy Państwa zdaniem Rama skutecznie poprawi wizerunek bankowości? Według KNF Rama wzmacnia nadzór bankowy w Polsce.

Jednym z ważnych celów Ramy jest wzmocnienie zaufania klientów do sektora bankowego, jego firm i pracowników. To oczywiście istotny element poprawy wizerunku sektora bankowego, ale wdrożenie Ramy Sektorowej to  zdecydowanie więcej niż tzw. działania wizerunkowe. Rama będzie narzędziem rzetelnego potwierdzania kwalifikacji pracowników bankowych i przedstawienia rzeczywistego potencjału kadrowego sektora bankowego. To oznacza, że banki będą mogły lepiej przygotować się i wypełnić wymagania regulacyjne związane z kwalifikacjami pracowników, a nadzór bankowy będzie mógł łatwiej zweryfikować odpowiedniość kompetencji bankowych w nadzorowanych organizacjach. Dzisiaj każdy może być bankowcem. Poza specjalistyczną licencją maklera i doradcy inwestycyjnego w większej skali nie obowiązują żadne wymogi formalne do pracy w sektorze bankowym. Jednocześnie w europejskich regulacjach dla sektora bankowego implementowanych w Polsce coraz częściej pojawiają się wymogi dotyczące potwierdzania wiedzy i kompetencji. Oczekiwania w zakresie odpowiedniego przygotowania formułuje także KNF. Jednak brakuje narzędzi, aby skutecznie je spełnić. Rama jest takim narzędziem. Dzięki niej nadzór bankowy będzie mógł łatwiej zweryfikować odpowiedniość kompetencji pracowników w nadzorowanych organizacjach Co równie ważne, dzięki Ramie klienci będą wiedzieli, jaką wiedzą i umiejętnościami dysponują obsługujący ich bankowcy i będą mogli dokonać świadomego wyboru.

Zobacz oferty pracy w bankowości »

Co kryje się pod pojęciem etyki zawodowej pracownika banku oraz standardów jakości, które powinien przestrzegać w swojej codziennej pracy? To jeden z najbardziej uwypuklonych aspektów Ramy.

Rama jest "dużym obrazkiem" biznesu bankowego, a działalność bankowa nie ma racji bytu, jeśli nie jest oparta na etyce zawodowej. Rama ma być jednym z narzędzi budowy etosu bankowca, który zarabia dobrze służąc klientom i ułatwiając im realizację ich celów biznesowych. O ten aspekt opisu kwalifikacji bankowych zabiegali w procesie tworzenia Ramy przedstawiciele wszystkich banków, Związku Banków Polskich oraz UKNF (Urząd Komisji Nadzoru Finansowego – przyp. red.). Najważniejszy jest wymiar etyczny współpracy z klientami, transparentność i adekwatność informacji przekazywanych klientom oraz unikanie konfliktów interesów. Bankowiec z kwalifikacją, która spełni wymagania Ramy, ma działać zgodnie ze standardami etyki zawodowej na niższych poziomach kwalifikacji i być mentorem standardów etycznych w organizacji na najwyższych poziomach kwalifikacji.

Rama stawia na porozumienie międzybankowe i stara się niejako zestandaryzować szczeble kariery pracownika banku. Kto zostanie objęty Ramą i czy każdy z banków będzie miał obowiązek "przełożyć" jej założenia na własną strukturę?

Rama porządkuje kwalifikacje bankowe i do nich się bezpośrednio odnosi. Jednak proces tworzenia Ramy pokazał i jednocześnie umożliwił rozszerzenie skali zastosowań Ramy w wewnętrznych rozwiązaniach biznesowo-kadrowych w bankach. Opracowanie Sektorowej Ramy w formule "sektor dla sektora" tworzy możliwości, a nie wprowadza obligatoryjności nowego rozwiązania. O to zabiegamy w zapisach legislacyjnych, starając się o otwarcie rzeczywistego wpływu sektora bankowego na publiczne rozwiązania dotyczące kwalifikacji sektorowych. Podstawą do tych aspiracji jest zbudowane zaangażowanie banków i bankowców w tworzenie Ramy. W opracowaniu Ramy uczestniczyli przedstawiciele m.in. 17 banków komercyjnych, banku państwowego, dwóch zrzeszeń banków spółdzielczych oraz Związku Banków Polskich. Mocnego wsparcia idei i przedsięwzięciu stworzenia Ramy udzielił UKNF.

Które kraje wdrożyły już Sektorową Ramę Kwalifikacji w bankowości? Czy widać w nich pozytywne zmiany dotyczące przebudowy sektora bankowego?

Ramy Kwalifikacji są stosunkowo nowym rozwiązaniem, które szybko się upowszechnia. Na świecie takie systemy wdrożyło już lub wdraża 140 krajów. W Europie 9 krajów posiada już w pełni implementowaną Krajową Ramę Kwalifikacji, 20 krajów jest w tym procesie, w tym Polska. Sektorowe Ramy Kwalifikacji funkcjonują w Wielkiej Brytanii. Pierwsza sektorowa rama kwalifikacji dla sektora usług finansowych została opracowana na poziomie europejskim przez organizację European Banking and Financial Services Training Network, która stała się inspiracją dla rozwiązań polskich. W tym sensie możemy powiedzieć, że jesteśmy pionierami i doświadczeń sektorowych jest niewiele. Jednak ramy kwalifikacji mają służyć przede wszystkim uczeniu się i rozwojowi zawodowemu ludzi po zakończeniu formalnej edukacji w szkole i na uczelni. Dlatego tak ważne jest, aby miały swoją interpretację sektorową,  odzwierciedlającą środowisko pracy i wymogi pracodawców danego sektora. Sektorowa Rama Kwalifikacji to proste narzędzie o wielkim potencjale. Ten potencjał oparty jest na współpracy partnerów sektorowych zarówno w tworzeniu, jak i korzystaniu z Ramy. Chcemy, aby polski sektor bankowy pokazał, że to działa i przynosi korzyści wszystkim współpracującym stronom.

Zobacz oferty pracy w bankowości »

W jaki sposób będzie weryfikowany poziom (od 3. do 7.) pracownika banku w ramach SRKB? Czy ta weryfikacja będzie spoczywała na pracodawcy?

Rzetelne potwierdzenie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych opisanych w danej kwalifikacji, czyli certyfikacie, to jeden z warunków powodzenia implementacji Ramy. Metoda musi być wiarygodna, możliwa do przeprowadzenia i efektywna kosztowo. Dlatego uważamy, że sposób weryfikowania kompetencji powinien być uzgodniony w sektorze. Musi budować zaufanie do systemu i jednocześnie ułatwiać dostęp do kwalifikacji poprzez swoją racjonalność kosztową. To oznacza, że w dużej mierze weryfikacja kwalifikacji powinna mieć charakter zewnętrzny. Jednak będzie w niej też miejsce na rolę pracodawców.

Kiedy najszybciej Państwa zdaniem wejdzie w życie zarówno Zintegrowany System Kwalifikacji, jak i SRKB?

Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji powinna wejść w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku. To warunkuje uruchomienie poważnych środków z funduszy europejskich na uczenie się dorosłych w Polsce. Ustawa otworzy możliwość oficjalnego ustanowienia Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Sektora Bankowego jako części Polskiej Ramy Kwalifikacji. My jako sektor będziemy do tego przygotowani. Proponujemy też, jak wspomniałam wcześniej, aby sektor został włączony w proces wprowadzania kwalifikacji bankowych do nowego systemu. To jest scenariusz pożądany. Możliwe jest również samodzielne wykorzystanie Ramy przez sektor, bez powiązania z systemem publicznym. Jednak to ogranicza skalę korzyści płynących z tego rozwiązania. Mamy nadzieję, że będziemy mogli pracować nad wdrożeniem Ramy Sektorowej, która jest składową nowego ogólnokrajowego systemu kwalifikacji.

Czy SRKB ułatwi pracownikom banków możliwość kontynuowania kariery za granicą?

Jednym z ważnych celów ram kwalifikacji w Unii Europejskiej jest ułatwienie przemieszczania się pracowników pomiędzy krajami członkowskimi UE i wzajemne uznawanie kwalifikacji. Polska Rama Kwalifikacji będzie częścią Europejskiej Ramy Kwalifikacji. To oznacza, że jeśli posiadam kwalifikację z poziomem na przykład 5. w Polskiej Ramie Kwalifikacji, to we wszystkich krajach członkowskich UE ta kwalifikacja będzie odnoszona do 5. poziomu Europejskiej Ramy Kwalifikacji i za taką uznana.

Dowiedz się się więcej o Sektorowej Ramie Kwalifikacji w bankowości »


Mariola Szymańska-Koszczyc – posiada dyplom magistra Uniwersytetu Warszawskiego oraz dyplomy studiów podyplomowych z Pacific Coast Banking School, Universytetu w Waszyngtonie, Seatle, ze Szkoły Głównej Handlowej oraz Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej w Warszawie.

Rozpoczęła swoją zawodową karierę w Ministerstwie Finansów. Następnie przeszła na drugą stronę ulicy Świętokrzyskiej do Nadzoru Bankowego, NBP. Stąd została zaproszona do projektu utworzenia Warszawskiego Instytutu Bankowości, gdzie pracuje do dziś jako Wiceprezes Zarządu. Pełniła rolę Wiceprezesa European Bank and Financial Training Network oraz Przewodniczącej Komitetu Akredytacyjnego EBTN. Od czerwca 2009 roku Prezes EFPA Polska, Dyrektor w Radzie Dyrektorów EFPA Europa. Od 2014 roku ponownie Wiceprezes EBTN. Od 6 lat zaangażowania w opracowanie i wprowadzenie na polski rynek profesjonalnego standardu zawodowego dla doradców finansowych i budowę społeczności certyfikowanych doradców finansowych EFPA. Była kierownikiem merytorycznym projektu opracowania Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Sektora Bankowego w Polsce.

Autor

Jakub Jański

Jakub Jański