Kontroling finansowy to bijące serce każdej organizacji, ponieważ od poprawnej pracy tego obszaru zależą wyniki całej firmy. Kontrolerzy są drogowskazami – wskazują, jakie ścieżki warto obrać, by zapewnić poprawne funkcjonowanie firm. Znają ich działalność jak własną kieszeń, rozumieją zachodzące w nich mechanizmy i procesy, dbają o osiąganie przez organizację celów finansowych i jej rozwój poprzez współpracę z poszczególnymi jednostkami. Pełnią też funkcję doradczą – szczególnie wtedy, gdy zapadają kluczowe decyzje. Przedstawiają wówczas menedżerom możliwe rozwiązania i analizują konsekwencje ich podjęcia. Dlatego dobry kontroler powinien rozumieć działalność nie tylko finansową, lecz także operacyjną.
– Kontrolerzy dostrzegają szeroką perspektywę i potrafią na podstawie danych finansowych wychwycić luki czy problemy, ale też znaleźć możliwości, zarekomendować rozwiązania i wprowadzić usprawnienia – mówi Katarzyna Anuszkiewicz. – Często to właśnie od kontrolerów zależy, w którym kierunku będzie podążał biznes.
Każdy duży projekt strategiczny dotyczący raportowania finansowego jest wspierany przez kontrolerów. Podstawą ich pracy jest głęboka analiza danych finansowych, gdzie coraz większą rolę odgrywają możliwości wsparcia jej o nowoczesne technologie np. Business Intelligence (BI) oraz dashboardy.
Kreatywność oraz permanentne poszukiwanie przestrzeni do ulepszeń, a także krytyczne podejście do procesów biznesowych są dużą wartością dodaną dla organizacji.
Kontroling bez barier i granic
W ABB dział kontrolingu znajduje się w Krakowie i Łodzi. Ponad 130 specjalistów dzień w dzień przegląda wyniki finansowe firmy, analizuje nieścisłości oraz wyjaśnia różnice. Kontroling ABB w Polsce wspiera większość krajów w Europie, jak i wiele jednostek obu Ameryk. Ze względu na pandemię, pracownicy coraz częściej wykonują swoją pracę z domu – nie rzutuje to jednak na poziom relacji z business partnerami i kolegami z zespołu, a także na jakość dostarczanych analiz.
– Kontroling utrzymuje swój stały, intensywny rytm operacyjny. Tryb naszej pracy nie wymaga fizycznej obecności w tym samym miejscu, w którym zlokalizowany jest nasz business partner. W związku z tym umiejętności komunikacyjne oraz budowanie relacji są dla nas bardzo istotne – mówi Katarzyna Anuszkiewicz.
Kontrolerzy starają się czerpać jak największą korzyść z tego, co daje im technologia. Aktualnie większość spotkań biznesowych oraz zespołowych odbywa się w formie zdalnej. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii nie istnieją żadne bariery dotyczące komunikacji czy współpracy w zespołach. Kontrolerzy zdalnie omawiają raporty, zwiedzają wirtualnie fabryki znajdujące się na całym świecie czy podpatrują, w jaki sposób wytwarzane są produkty, dla których wykonują analizy finansowe. Pozwala na to przyjęty model zarządzania, oparty w dużej mierze na współpracy, zaufaniu i partnerstwie.
– Kontroling finansowy tradycyjnie znajdował się w miejscu, gdzie siedzibę miał dany biznes, czyli np. przy fabryce czy biurze sprzedaży. W naszym centrum kontrolingu udowadniamy, że przy obecnej technologii, lokalizacja nie ma żadnego znaczenia – mówi Piotr Skrzypek.
W ABB kontrolerzy obsługują główne obszary kontrolingowe, takie jak:
- Functional Controlling,
- Financial Planning & Analysis,
- Factory & Project Controlling.
Kontroling wychodzi poza arkusze Excela
Chociaż wydawać by się mogło, że kontrolerzy finansowi to ludzie zamknięci jedynie w tabelach Excelowych, to ów stereotyp ma niewiele wspólnego z prawdą. W tej pracy bardzo liczy się również otwartość, komunikacja oraz kooperacja, a także zdolności negocjacyjne i determinacja w realizacji projektów.
– Znajomość Excela i rozumienie liczb to podstawa w naszym zawodzie, ale równie ważna jest umiejętność nawiązania komunikacji w zespole oraz z business partnerami. Dużą część naszego czasu poświęcamy na wspieranie biznesów w zakresie analizy danych, budżetowania, zmian organizacyjnych, a także pomagamy w sytuacjach kryzysowych. Wtedy przeprowadzamy specyficzne analizy oraz wskazujemy, jakie skutki finansowe mogą pociągnąć za sobą te zdarzenia – mówi Katarzyna Anuszkiewicz.
Kontrolerzy finansowi powinni posiadać dużą umiejętność adaptacji do zmian i elastyczność tak, żeby odpowiednio dostosować sposób komunikacji do każdej osoby. Jest to ważne, ponieważ na swojej drodze zawodowej spotykają osoby, które mają różny poziom doświadczenia czy typ osobowości. Liczy się również ciekawość względem ludzi, zainteresowanie nowoczesnymi technologiami, a także „otwarta głowa” – to pozwala budować dobre relacje i przełamywać wszelkie bariery, które mogłyby powstać na polu komunikacji.
– Kreujemy w naszej organizacji kulturę otwartości. Obowiązuje u nas zasada – „nie ma głupich pytań”, a wręcz zachęcamy do ich zadawania. Kontroler powinien drążyć niektóre aspekty, a jeśli nie ma w tym zakresie jeszcze wiedzy, powinien szukać wsparcia u bardziej doświadczonych koleżanek i kolegów, od których można wiele się nauczyć. Wspieramy się i pomagamy sobie nawzajem – mówi Piotr Skrzypek.
Praca w kontrolingu to sinusoida
Rytm pracy kontrolera finansowego wyznacza kalendarz, w którym są określone szczególnie intensywne okresy, takie jak zamknięcia miesiąca lub roku, okresy budżetowania czy zmiany organizacyjne, które wymagają większego zaangażowania.
– Do tego często nakładają się dodatkowe zadania i prośby o specyficzne analizy dotyczące jakiegoś konkretnego obszaru. Kontroler wtedy jest pierwszą osobą, która może dostarczyć analizę oraz zasugerować potencjalne rozwiązania. Bardzo często musimy również odpowiedzieć na pytania z biznesu pojawiające się ad hoc – mówi Katarzyna Anuszkiewicz.
– Często nie wiemy, jak będzie wyglądał nasz dzień, co wydarzy się jutro oraz jakie priorytety otrzymamy z biznesu. Nie możemy też odłożyć wielu zapytań na boczny tor, ponieważ często wymagana jest od nas szybka decyzja, od której może wiele zależeć – dodaje Piotr Skrzypek. – To również dzięki temu nasza praca jest taka ciekawa.
W takich sytuacjach doskonale sprawdzają się osoby, które dobrze zarządzają stresem, czasem i priorytetami, jak również posiadają duże umiejętności współpracy.
– Pracownicy nie są zdani tylko na swojego lidera, mają możliwość czerpania inspiracji czy wzorców od swoich menedżerów czy biznes partnerów, którzy mają często bogate i różnorodne doświadczenie zawodowe – zaznacza Katarzyna Anuszkiewicz.
Jak zostać kontrolerem?
Aby zostać kontrolerem można być absolwentem kierunku związanego z finansami, ekonomią lub księgowością, ale to nie jest jedyna droga do tego zawodu.
– Jestem z wykształcenia inżynierem, ale w zespołach mamy też osoby, które ukończyły matematykę, fizykę, informatykę czy prawo. W zawodzie kontrolera finansowego bardzo pomagają wrodzona ciekawość, ponadprzeciętne umiejętności analityczne oraz doskonałe zdolności komunikacyjne. Dodatkowo bardzo przydają się kompetencje techniczne, takie jak przetwarzanie i budowanie struktur danych czy przedstawianie informacji w sposób graficzny przyjazny dla użytkownika – mówi Łukasz Grzelak.
Wykształcenie finansowe jest pomocne, ale nie zawsze jest to wymóg konieczny. Swoją wiedzę w zakresie finansów czy kontrolingu można uzupełnić, uzyskując dodatkowe kwalifikacje np. ACCA czy CIMA. Przydatna jest również dobra znajomość języków obcych, w tym również tych mniej popularnych.
W centrum usług eksperckich ABB jest wiele ról powiązanych z kontrolingiem finansowym. Przygodę z tą dyscypliną można rozpocząć od stanowiska młodszego analityka. Następnie ścieżka kariery przebiega przez kolejne role eksperckie. Dostępna jest również ścieżka kierownicza obejmująca stanowiska team leadera czy proces menedżera. Różnorodność ról w ABB oferuje wiele możliwości rozwoju zawodowego.
Tagi
Autor
Karolina Zdunowska
Redaktor naczelna, Grupa MBE
Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W przeszłości współpracowała z wydawnictwami: Media Regionalne, Ringier Axel Springer i Marquard Media. W Grupie MBE była odpowiedzialna za redakcję tekstów do magazynu „Kariera w Finansach i Bankowości” oraz na stronę KarierawFinansach.pl w latach 2018-2022.
