Work-life balance po rewolucji cyfrowej

Nowoczesne technologie odmieniają naszą pracę. Eksperci wskazują między innymi na możliwości innego niż wcześniej zarządzania pracą oraz jej organizacji. Kluczem do tego jest stały dostęp do internetu, a także dostępność i rozwój wszelkich narzędzi i zasobów. Pozwala to z jednej strony na daleko idącą elastyczność, zarówno pod względem czasu, jak i miejsca, może być też jednak pułapką ciągłego przebywania w pracy… Jak wobec tego wygląda dziś idea równowagi między życiem a pracą?

 

Co się zmieniło?

Idea work-life balance (WLB) pojawiła się i zdobyła popularność w ósmej dekadzie XX wieku, gdy ówcześnie nowe narzędzia na tyle odmieniły pracę, że spowodowały nie tylko jej usprawnienie, lecz także, poprzez umożliwienie wykonywania większej liczby zadań, niepożądane efekty, takie jak pracoholizm i wypalenie zawodowe. Receptą na to miało być właśnie zachowywanie równowagi między sferą zawodową i prywatną: rozdzielanie ich, dbanie o dobre samopoczucie pracownika oraz jego zadowolenie z pracy. Okazało się to na tyle skuteczne, że wielu pracodawców przyjęło work-life balance jako element swojej polityki i proponuje pracownikom rozwiązania w tym zakresie. Obecnie jednak wiele się zmienia.

Nowoczesne technologie komunikacyjne sprawiły, że część z nas pozostaje w kontakcie z firmą 7 dni w tygodniu przez 24 h na dobę. […] W gospodarce opartej na wiedzy praca stała się dla wielu osób pasją, która wzbogaca ich świat, nie tylko w wymiarze zawodowym. W rezultacie niektórzy eksperci i dziennikarze obwieścili koniec work-life balance w tradycyjnym rozumieniu tego pojęcia. Ich zdaniem przeciwstawianie pracy i życia prywatnego nie ma już racji bytu, trudno bowiem wyznaczyć między nimi granice – czytamy w raporcie HRK Work-life balance. Niewykorzystany potencjał z 2016 roku.

Psychologowie tłumaczą, iż sam termin work-life balance implikuje dwie rzeczy: iż życie i praca to dwie osobne sfery i że istnieje sposób na harmonijne ich pogodzenie, zapewniające idealny stan równowagi. Zaś dzisiaj to pierwsze założenie niekoniecznie okazuje się prawdziwe.

Więcej o pracy przyszłości przeczytasz w nowym wydaniu przewodnika "Kariera w Finansach i Bankowości" >>

 

Oczekiwania pracowników

Choć pokolenia Y i Z wiele różni, dla obu aspekty równowagi między życiem a pracą są niezwykle ważne. Przybierają postać przede wszystkim oczekiwania od pracodawcy elastyczności pracy.

Badanie PwC Millennials at work. Reshaping the workplace wykazało, że millenialsi cenią ją bardziej niż wysokie wynagrodzenie. Jest to pokolenie, dla którego priorytetem jest rozwój osobisty i zawodowy i które od pracodawcy oczekuje przede wszystkim wsparcia w tym obszarze. Na drugim miejscu „igreki” wymieniają jednak właśnie elastyczne godziny pracy, które są sztandarowym elementem polityki work-life balance. Jednocześnie ten sam raport przynosi jednak informację, iż ponad jedna czwarta badanych przedstawicieli pokolenia millenialsów nie była usatysfakcjonowana rzeczywistymi działaniami pracodawcy w tym obszarze, oceniając je jako niespełniające ich oczekiwań.

Z kolei generacja Z, czyli ludzie wychowani w dobie nowych technologii, oczekują od pracodawców jeszcze większej elastyczności – zarówno pod względem czasu, miejsca, jak i sposobów wykonywania pracy, która nie powinna ich zdaniem kolidować z realizowaniem pozazawodowych pasji. Co na to pracodawcy?

 

Czym jest work-life balance dla millenialsów?

• wystarczająca ilość czasu wolnego
• elastyczne godziny pracy
• uznanie i szacunek dla pracownika
• elastyczne formy zatrudnienia (np. praca zdalna)
• dogodna lokalizacja miejsca pracy.

Źródło: Understanding a Misunderstood Generation

 

Czym jest dziś work-life balance?

W sytuacji rynku pracownika, który obserwowany jest obecnie już nie tylko w branży IT, lecz także SSC czy coraz większej liczby obszarów finansowych, dla firm coraz ważniejsze staje się zachęcenie odpowiednich kandydatów, a potem skłonienie ich do pozostania z nimi na dłużej. Wiedząc, jak cenione jest wsparcie zrównoważenia sfery zawodowej i prywatnej, w dużym stopniu stawiają właśnie na programy work-life balance.

Najpopularniejszym dziś elementem podobnych programów są rozwiązania wspierające elastyczność pracy. Raport HRK Work-life balance donosi, że 65% pracodawców pozwala pracownikom na elastyczność czasu pracy (np. możliwość przyjścia i wyjścia w określonym przedziale godzin), a 36% pracodawców stawia na pracę zdalną. Do tej oferty należy również praca w niepełnym wymiarze (17%) i job sharing, czyli dzielenie obowiązków na danym stanowisku pomiędzy pracowników (to rozwiązanie jest jednak znacznie mniej popularne, stosuje je 3% ankietowanych pracodawców). Dla pracowników atrakcyjnym benefitem są też dodatkowe dni wolne, np. na opiekę nad dzieckiem, które oferuje blisko 20% przedsiębiorstw.

Innym aktualnym tematem w obszarze work-life balance jest tzw. dobrostan pracowników. Obejmuje takie aspekty jak zdrowe odżywianie, dbanie o kondycję oraz zapewnienie komfortowej przestrzeni pracy i w praktyce przyjmuje postać np. dostarczanych do biur owoców, warsztatów tematycznych i firmowych grup sportowych, a także tworzenia w biurach pokojów relaksu.

Jak zauważają autorzy raportu HRK Work-life balance, pracodawcy dystansują się od potocznie rozumianej równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Nacisk pada głównie na elastyczność czasu i miejsca pracy, dodatkowe świadczenia i różne rodzaje wsparcia oferowane pracownikom przez pracodawców. Ważny jest także szerszy kontekst dotyczący samego charakteru pracy, którą firmy prezentują jako inspirujące, rozwijające doświadczenie, sposób na interesujące życie, prawdziwą pasję.

A może work-life balance to tylko piękna idea? Dowiedz się więcej >>

 

Nowe koncepcje

Jak zatem widać, pracodawcy stawiają na rozwiązania mające na celu ułatwienie łączenia pracy z życiem prywatnym, a także czynienie wykonywania jej bardziej przyjemnym. W przyszłości może to jednak nie wystarczyć do zaspokojenia oczekiwań młodych pracowników.

W związku z tym, że idea work-life balance niewątpliwie przechodzi obecnie przemiany w praktyce, pojawiają się również jej nowe teorie. Amerykańscy eksperci proponują nowe koncepcje, między innymi „integrację work-life balance” lub „interfejs work-life balance”.

Zakładają one po pierwsze, że praca współistnieje i przenika się z życiem osobistym, tak że nie sposób oddzielić ich od siebie grubą linią narysowaną pomiędzy godzinami 9–17. Zarządzanie nimi przypomina zaś wybór opcji podobny do tego, jaki zapewniają nowoczesne interfejsy rozmaitych aplikacji. Wiele wskazuje na to, iż takie podejście lepiej niż znane wcześniej odpowiada na potrzeby pracowników młodych pokoleń.