Efekt Halloween, czyli o zjawiskach sezonowych na giełdzie

"Efekt Halloween", znany także jako "wskaźnik Halloween" to strategia inwestowania na giełdzie oparta na założeniu, że stopy zwrotu z rynku akcyjnego są wyższe między 31 października (Halloween) a 1 maja ("zimowe" miesiące) niż między początkiem maja a końcem października ("letnie" miesiące).

Zgodnie z tym uznaje się, że najlepszym rozwiązaniem dla inwestora jest wycofać się z rynku akcji w maju, a następnie powrócić już w okresie jesiennym, gdy następuje istotne ożywienie i wzrost notowań na giełdzie. 

Kto wymyślił efekt Halloween?

Efekt Halloween w świecie finansów, giełdy i inwestycji na wielką skalę powstał w wyniku obserwacji zjawiska sezonowości w tej branży. Badania na ten temat przeprowadzili w 2001 roku Ben Jacobsen i Sven Bouman. W publikacji "The Halloween Indicator, ‘Sell in May and Go Away’: Another Puzzle" potwierdzili istnienie efektu Halloween na 36 z 37 zbadanych przez siebie rynkach (badania objęły okres 1970-1998). 

Ponad dekadę później, w 2012 r., publikację na podobny temat opracowali Jacobsen i Cherry Y. Zhang. Ich badania "The Halloween Indicator: Everywhere and All the Time", przeprowadzone na 108 rynkach akcyjnych (w okresie 1963-2011) także wykazały ścisły związek pomiędzy stopami zwrotu w okresie zimowym i letnim. Wykazano w nich, że efekt Halloween jest silniejszy w Europie, Ameryce Północnej i Azji niż w innych regionach. W dodatku bardziej dotyczy rynków rozwiniętych i wschodzących niż granicznych czy mało badanych.

Jak się okazuje, z efektem Halloween wiele wspólnego ma także powiedzenie giełdowe, znane jest co najmniej od 1935 roku (taką najwcześniejszą wzmiankę znaleźli Jacobsen i Cherry Y. Zhang w "Financial Times").

"Sell in May and Go Away"

Powiedzenie znowu sprowadza się do tego, by usunąć się z giełdy na okres letni. 

Jakie są przyczyny efektu Halloween?

Niektórzy twierdzą, że źródła tej koncepcji można doszukiwać się w Wielkiej Brytanii lat 30., kiedy klasa uprzywilejowana po sezonie zimowym opuszczała Londyn i udawała się do swoich wiejskich posiadłości na wakacje i błogi odpoczynek, ignorując portfele inwestycyjne. Na jesień wracała do miasta i z nową energią rozpoczynała inwestycje. Współcześnie równie silna jest teoria uznająca, że wpływ na płynność rynku mogą mieć wakacje profesjonalistów z branży inwestycyjnej.

Bouman i Jacobsen, autorzy badania z 2002 roku, rozważali kilka możliwych przyczyn anomalii: efekt styczniowy, eksplorację danych, zmiany stóp procentowych, wolumen obrotu, efekt nowości i wakacje. Wykazywali przy tym duży związek pomiędzy obrotem a porą roku, twierdząc, że efekt Halloween jest najsilniejszy w krajach, w których są długie letnie wakacje.

---

Źródła:

• T. Takki, The Halloween Effect in Multi-National Stock Markets, 2017. 
• P. Arendas, V. Malacka, M. Schwarzova, Peter Arendas, A Closer Look at the Halloween Effect: The Case of the Dow Jones Industrial Average, 2017. 
• Halloween Strategy w: investopedia.com