Deregulacja zawodów: czy faktycznie obniży koszty usług księgowych?

W przededniu tej zmiany portal ksiegowiprzyszlosci.pl przeprowadził badanie "Kim jest współczesny księgowy?", dotyczące m.in. deregulacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Raport z badania został przesłany do Ministerstwa Sprawiedliwości z prośbą o skomentowanie jego wyników.

Księgowi, uczestniczący w badaniu "Kim jest współczesny księgowy?" przeprowadzonym przez portal ksiegowiprzyszlosci.pl, w zdecydowanej większości (62 proc.) byli przeciwni ustawie ułatwiającej dostęp do ich zawodu. "Za" było jedynie 28 proc. ankietowanych. Co dziesiąta osoba nie miała zdania na ten temat. 

W odpowiedzi na przesłany raport Monika Borowska-Massalska − zastępca dyrektora Departamentu Strategii Deregulacji w Ministerstwie Sprawiedliwości, zwróciła uwagę na powszechne zainteresowanie księgowych dokształcaniem się, widząc w tym szansę na zapewnienie wysokiego poziomu świadczonych usług z zakresu prowadzenia ksiąg rachunkowych po zniesieniu obowiązku posiadania certyfikatu księgowego MF:

− Z zadowoleniem przyjęliśmy informację o wysokim odsetku ankietowanych księgowych, którzy brali udział w szkoleniu podnoszącym kompetencje zawodowe, sięgającym aż 97 proc.. Jednym z oczekiwanych przez nas efektów deregulacji jest podnoszenie kwalifikacji przez osoby wykonujące zawody deregulowane poprzez udział w różnego rodzaju szkoleniach, kursach i studiach podyplomowych, jak również ubieganie się o certyfikaty potwierdzające kwalifikacje, w dążeniu do uzyskania przewagi konkurencyjnej na uwolnionym rynku − komentuje.

Jednym z argumentów, przytaczanych przez zwolenników deregulacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, jest wzrost liczby osób świadczących te usługi, czyli większa konkurencja i, co za tym idzie, spadek cen. W komentarzu do raportu z badania "Kim jest współczesny księgowy?" Wiesława Moczydłowska, specjalistka z rachunkowości i podatków, ekspert portalu ksiegowiprzyszlosci.pl, wyraziła zdanie, że aby właściwie ocenić samą koncepcję zniesienia certyfikatu księgowego MF, należałoby spytać o opinię również przedsiębiorców, gdyż to oni korzystają z usług księgowych.

 

W odpowiedzi na wyniki badania tym właśnie tropem idzie Monika Borowska-Massalska z MS: 

− Ze względu na to, że z usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych korzystają w dużym stopniu małe i średnie przedsiębiorstwa, ułatwienie dostępu do zawodu i spodziewane w jego następstwie zwiększenie konkurencji oraz spadek cen usług przyczyni się do obniżenia kosztów stałych funkcjonowania tych przedsiębiorstw − komentuje. − O skali obciążeń administracyjnych, nałożonych na przedsiębiorców w związku z prowadzeniem rachunkowości, świadczą wyniki badania przeprowadzonego w roku 2010 na zlecenie Ministerstwa Gospodarki. Zgodnie z tymi wynikami koszty administracyjne, ponoszone przez wszystkie przedsiębiorstwa z tytułu dokumentowania płatności związanych z prowadzoną działalnością, stanowią ponad 3,7 mld zł, z tytułu prowadzenia rachunkowości przez przedsiębiorstwa prowadzące księgi rachunkowe − ponad 13,7 mld zł, natomiast prowadzenia ewidencji rachunkowej, zapewniającej określenie dochodu − przez przedsiębiorstwa będące płatnikiem podatku dochodowego od osób prawych − ok. 12,7 mld zł.

Wiesława Moczydłowska odnosi się do wypowiedzi Moniki Borowskiej Massalskiej:

− Zgadzam się ze zdaniem ministerstwa, że koszty administracyjne, ponoszone przez przedsiębiorstwa z tytułu obowiązków związanych z rozliczeniami podatkowymi, są zbyt wysokie. Moim zdaniem, jednak to nie w deregulacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych należy poszukiwać redukcji tych kosztów − komentuje. − Zakładana przez rząd konkurencja w zawodzie księgowego i ewentualny spadek cen usług księgowych może spowodować, że księgowi, obniżając ceny za usługi, będą mieli niższe przychody. Wskutek tego nie będą przeznaczać tych przychodów na szkolenia zawodowe. W konsekwencji ich wiedza nie będzie aktualizowana, co dla przedsiębiorców może odbić się nie tylko brakiem redukcji kosztów, ale wręcz ich wzrostem. Źle naliczone podatki skutkować mogą odsetkami od zaległości podatkowych i nie tylko. Sposobu na redukcję kosztów administracyjnych przedsiębiorców należy poszukiwać w redukcji obowiązków, wynikających z przepisów oraz dołożyć wszelkich starań celem opracowania dobrej nowelizacji ustawy o rachunkowości, bądź też przygotowania nowej ustawy, w której obowiązki z niej wynikające będą uzależnione od rozmiaru przedsiębiorcy, a dla małych i średnich będą zredukowane do koniecznego minimum − dodaje.

Zobacz oferty pracy w księgowości »

Także sami przedsiębiorcy wydają się być, mimo wszystko, sceptyczni wobec zapowiadanych korzyści, płynących z deregulacji:

− Temat jest szczególnie ważki – zwłaszcza w przypadku firm działających w mojej branży. Ten kapitalny pomysł mógł się zrodzić tylko w głowach osób, które nigdy nie były przedsiębiorcami i nie popadły w spór z fiskusem − mówi Ziemowit Jędryczkowski, Prezes Zarządu Althermedia Sp. z o.o. Sp.k. − Już współczuję wszystkim mniejszym i średnim przedsiębiorcom, którzy skorzystają z porad "uwolnionych doradców". Ja takie doświadczenie mam za sobą, zrobiłem to głupstwo na początku mojej biznesowej działalności. Płaczę do dziś, choć płacić już na szczęście przestałem. Zaliczam to doświadczenie do najcenniejszych w życiu, bo pseudodoradca może kosztować więcej niż niejedna kochanka. Mam nadzieje, że ten głos nie zniknie w dyskusji, a moje doświadczenia będą przestrogą dla tych, którzy postanowili dobre uczynić lepszym – dodaje.

 

Ministerstwo Sprawiedliwości nie obawia się jednak obniżenia jakości świadczonych usług z zakresu prowadzenia ksiąg rachunkowych po deregulacji. Wierzy, że inne podmioty i mechanizmy rynkowe mogą weryfikować jakość tych usług: 

− Mamy świadomość, że zwiększenie znaczenia dobrowolnych stowarzyszeń zawodowych, członkostwo w których będzie wymagało spełniania określonych standardów (dobrych praktyk) oraz stanowiło swoisty wyróżnik rzetelności i jakości, przyczyni się do merytorycznego rozwoju zawodu. Podkreślenia wymaga także fakt, że rynek usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, zwłaszcza w przypadku mikroprzedsiębiorstw jest w dużej mierze oparty na tzw. "kontraktach relacyjnych" − relacjach pomiędzy stronami (np. osobista znajomość) wpływają na warunki zawieranych transakcji. Można zatem oczekiwać, że rynkowy mechanizm weryfikacji jakości usług oraz "samoregulacja" branżowa może z powodzeniem zastąpić interwencję państwa − stwierdza Monika Borowska-Massalska.

Zobacz oferty pracy na stanowisku księgowej »

Dr Teresa Cebrowska, wiceprezes Zarządu Głównego SKwP, jest przekonana, że jednym ze sposobów potwierdzenia kompetencji zawodowych księgowych może być również uczestnictwo w konkursach wiedzy z rachunkowości:

− Wyobraźmy sobie, że w firmie powstaje zespół i bierze udział w konkursie. Są świetni, zdobywają pierwsze miejsce. Nikt z nich nie ma certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, bo pracują na etatach. Czy w związku z tym każdy z nich mógłby teraz usługowo poprowadzić komuś księgi? Ręczę, że zrobiłby to świetnie − wyjaśnia. − Konkursy z rachunkowości mają w Stowarzyszeniu wieloletnią tradycję i cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Konkurs "Księgowi Przyszłości" będzie nie tylko propagował rachunkowość i promował zawód księgowego, ale także uczył współpracy. Pokaże, jak istotne w tym zawodzie jest współdziałanie. Umiejętność współpracy jest niezwykle ważna i, mam nadzieję, że konkurs to podkreśli, przynosząca wymierne korzyści − dodaje.

Zgodnie z informacją opublikowaną na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, projekt ustawy, dotyczącej drugiej transzy deregulacji, został przekazany do Sejmu i 23 lipca 2013 r. odbyło się jego pierwsze czytanie. Posłowie zdecydowali o przekazaniu projektu do dalszych prac w Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej.

Raport z badania "Kim jest współczesny księgowy?":