Czas na odpoczynek. Rodzaje urlopów w Polsce

Urlop wypoczynkowy 

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma prawo korzystać z urlopu wypoczynkowego. Jest to coroczna, płatna przerwa w pracy. Zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie pracy wymiar urlopu zależy od stażu pracy:  

• po przepracowaniu 10 lat przysługuje nam 20 dni urlopu,  
• powyżej 10 lat wykonywania pracy zawodowej możemy skorzystać z 26 dni wolnych. 

Do stażu pracy wlicza się również okres nauki:  

• zasadnicza szkoła zawodowa – nie więcej niż 3 lata; 
• średnia szkoła zawodowa – przewidziana na okres nauki do 5 lat;  
• średnia szkoła ogólnokształcąca – 4 lata; 
• szkoła policealna – 6 lat; 
• szkoła wyższa – 8 lat. 

Wymienione okresy nauki nie podlegają jednak sumowaniu. Staż pracy uwzględnia zatem najwyższy osiągnięty poziom wykształcenia.  

Nabycie prawa do pierwszego urlopu odbywa się stopniowo. Każdy przepracowany miesiąc = 1,66 dnia wolnego. W kolejnym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy przysługuje nam już z góry.  

Nie można zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego! Jeśli pracownik nie wykorzystał dni wolnych, przysługuje mu ekwiwalent pieniężny, czyli kwota, która odpowiada wartości nieodebranego urlopu. Ekwiwalent jest wypłacany w sytuacji, gdy pracownik nie mógł skorzystać z urlopu z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. 

Urlop bezpłatny 

Dni wolne od pracy, podczas których prawa i obowiązki pracownika są zawieszone oraz nie otrzymuje on za nie wynagrodzenia, nazywamy urlopem bezpłatnym. Udzielany jest na wniosek pracującego i nie jest wliczany do stażu pracy. 

Urlop opiekuńczy 

Urlop opiekuńczy przysługuje pracownikom w przypadku potrzeby zapewnienia opieki najbliższej osobie. Może to być członek rodziny lub inny bliski, który zamieszkuje z wnioskującym w tym samym gospodarstwie domowym i wymaga wsparcia z poważnych względów medycznych. Z tego tytułu pracownik może skorzystać z 5 dni urlopu. 

Urlop szkoleniowy 

Urlop szkoleniowy umożliwia pracownikom rozwój zawodowy. Jest płatny i przysługuje pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe zdobywającemu wiedzę z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy. 

Wymiar minimalnego urlopu szkoleniowego wynosi:  

• 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych, maturalnych i potwierdzających kwalifikacje zawodowe; 

• 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przystąpienie do egzaminu dyplomowego. 

Firma ma możliwość zwiększenia liczby dni tego urlopu. 

Urlop okolicznościowy 

Zwolnienia od pracy są udzielane pracownikom na różne okoliczności. Pozwalają pracującym załatwić ważne sprawy osobiste bez konieczności korzystania z urlopu wypoczynkowego. Jedną z możliwości jest zwolnienie z pracy z powodu działania siły wyższej. Obejmuje ono 16 godzin lub 2 dni. Taki sam wymiar czasu przysługuje pracownikom wychowującym przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14.

Inne sytuacje, w których możemy wnioskować o urlop okolicznościowy, znajdziesz na stronie rządowej. 

Pamiętaj, że znajomość rodzajów urlopów pozwala świadomie korzystać z praw, które Ci przysługują.