Audyt do poprawek? Ciekawe wnioski w raporcie ACCA

Czy audyt dobrze wypełnia funkcje instytucji zaufania publicznego wobec inwestorów? Czy wnosi dodatkową wartość do biznesu, występując w roli doradcy? Czy audytorzy są w stanie wykryć nieprawidłowości i we właściwym momencie zapalają ostrzegawcze "czerwone lampki"? Nie da się ukryć, że globalny kryzys finansowy poddał to w dużą wątpliwość. Między innymi z tego powodu coraz głośniej mówi się o potrzebie zmiany modelu funkcjonowania audytu zewnętrznego.

Zobacz oferty kursów ACCA »

O tym, w którą stronę powinien on ewoluować, dyskutowano w trakcie dziesięciu międzynarodowych konferencji zorganizowanych przez ACCA w okresie od września 2009 do września 2010 roku. Aż dwie z nich odbyły się w Polsce. W dyskusjach toczonych przy okrągłym stole uczestniczyli wszyscy zainteresowani: inwestorzy, przedstawiciele korporacji, banków i innych instytucji finansowych, reprezentanci władz oraz oczywiście sami audytorzy. W wydanym w listopadzie 2010 raporcie "Reshaping the Audit for the New Global Economy" ACCA przedstawia najważniejsze z omawianych problemów i propozycje ich rozwiązania.

Nie tylko sprawozdania

Zakres badań audytorów powinien się rozszerzyć - to jedna z najważniejszych konkluzji zawartych w raporcie. Wiele niedoskonałości audytu wynika bowiem ze zbyt silnej koncentracji na danych liczbowych analizowanych "ex post", przy zaniedbywaniu kluczowej dla przyszłej kondycji przedsiębiorstw kwestii ryzyka. Skuteczność narzędzi zarządzania ryzykiem powinna zatem znaleźć się w centrum zainteresowania audytorów, podobnie jak nadzór korporacyjny oraz założenia leżące u podstaw modelu biznesowego przedsiębiorstwa. Konsekwencją tego wszystkiego będzie włączenie w obszar badania wielu danych jakościowych, niekoniecznie stricte finansowych.

Zobacz oferty pracy na stanowisku księgowy z kwalifikacją ACCA » 

Często podnoszoną w dyskusjach kwestią była również konieczność oparcia audytu na bieżących, aktualnych informacjach, a nie tylko na danych "historycznych". Wymagałoby to powszechnego wprowadzenia przez firmy publicznego raportowania w cyklu miesięcznym zamiast rocznym. Uczestnicy konferencji podkreślali, że przedsiębiorstwa, które dobrowolnie wprowadziły takie rozwiązanie, otrzymują dzięki temu wysokie ratingi kredytowe. Bieżące sprawozdania weryfikowane przez audytorów to krok w kierunku maksymalnej przejrzystości.

Odpowiedzialność blokadą zmian?

Uczestnicy cyklu konferencji wskazywali także na konieczność dużo lepszej komunikacji audytorów z wszystkimi interesariuszami. Dwie strony raportu z audytu to za mało! - podkreślają autorzy publikacji ACCA. Wyniki badań audytorów muszą być dostępne dla inwestorów w formie bardziej opisowej, w której możliwe jest zasygnalizowanie ewentualnych zagrożeń.

Zobacz oferty pracy w księgowości Katowice, woj. śląskie »

Inne ciekawe zagadnienia to konieczność wykształcenia odrębnego modelu audytu dla małych i średnich przedsiębiorstw, potrzeba większego dialogu między audytorami i ustawodawcami oraz rola komitetów audytu w firmach. Wiele uwagi poświęcono kwestiom etyki i niezależności audytorów. Jak bumerang powracała w dyskusjach kwestia odpowiedzialności prawnej audytorów i konieczność nowych regulacji w tym zakresie. W opinii wielu ekspertów lęk audytorów przed procesami sądowymi jest blokadą dla innowacji i rozwoju usług audytorskich w takim kierunku, który w większym stopniu odpowiadałby potrzebom biznesu.

Audytor przyszłości musi umieć więcej

Raport ACCA nie zawsze daje gotowe odpowiedzi. Stawia za to szereg ważnych pytań i pokazuje skalę problemów do rozwiązania. Z omawianych zagadnień powoli wyłania się jednak nowy obraz audytu, który w przyszłości będzie dziedziną jeszcze bardziej dynamiczną i złożoną. Warto zauważyć, że konsekwencją wszystkich tych zmian na pewno będzie przedefiniowanie modelu edukacji audytorów, zarówno na etapie zdobywania kwalifikacji zawodowych, jak i późniejszego dokształcania. Już teraz ACCA zdecydowało o wprowadzeniu zmian w swoim własnym programie zdobywania kwalifikacji. Od czerwca 2011 aktualny przedmiot P1 - "Professional Accountant" zostanie zastąpiony przez "Governance, Risk and Ethics".

Zobacz oferty pracy w księgowości Kraków, woj. małopolskie »

Komentując owoce międzynarodowych dyskusji, przedstawiciele ACCA podkreślają, że mimo sygnalizowanych problemów nikt poważnie nie kwestionuje samego znaczenia audytu. Jest on nadal powszechnie postrzegany jako niezwykle ważna funkcja, wnosząca dużą wartość do biznesu, szczególnie poprzez wzmacnianie zaufania w relacjach między podmiotami gospodarczymi. Rozszerzenie zakresu badań audytorskich i inne zmiany w modelu świadczenia usług pozwolą jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby inwestorów, zarządów i innych interesariuszy.