Digitalizacja i automatyzacja procesów wpływają na branżę audytu i sprawiają, że charakter pracy w niej ulega widocznej zmianie. W związku z tym, że algorytmy i automatyzacja już dziś realizują znaczną część zadań transakcyjnych, audytorzy mogą poświęcić więcej czasu na dogłębną analizę danych i skupić się na zadaniach, które wymagają zastosowania profesjonalnego osądu lub interpretacji zasad rachunkowości. Transformacja w dziale audytu oznacza zmianę podejścia przy zachowaniu nadrzędnego celu, którym jest uzyskanie racjonalnej pewności, czy sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia.
– Digital Audit jest zmianą filozofii odnośnie tego, jak chcemy podejmować decyzje. Programy komputerowe i narzędzia, którymi dysponujemy, pozwalają nam na przygotowanie skomplikowanych analiz, śledzenie korelacji i przepływów transakcji od początku do końca procesu. W tradycyjnym modelu proces decyzyjny bazował w mniejszym stopniu na kompleksowej analizie danych. W cyfrowym audycie to analiza danych staje się punktem wyjścia do wyboru odpowiednich procedur i kierunku badania oraz przyjęcia strategii działania – mówi Łukasz Piotrowski, Associate Partner w EY.
Automatyzacja w obszarze audytu dotyczy dziś części procedur rutynowych. Możliwość uzyskania danych zebranych w ustrukturyzowany sposób pozwala audytorom na kompleksowe i całościowe spojrzenie na procesy biznesowe poszczególnych klientów. Nowoczesne rozwiązania technologiczne, rozwijane zarówno globalnie, jak i lokalnie, wykonują już podstawową obróbkę danych i dostosowują je do formatu, który pozwala na podejmowanie prac analitycznych przez poszczególnych członków zespołu.
– Nie jest to jeszcze taki etap, w którym program na podstawie danych przygotuje zestaw analiz i poda informację, czy sprawozdanie jest sporządzone poprawnie. Natomiast w dużym stopniu wprowadzenie JPK_KR czy innych tego typu ustandaryzowanych rozwiązań umożliwia sprawdzenie poprawności czy kompletności części danych, co jest już pierwszym krokiem do istotnej automatyzacji analiz audytowych – zauważa Łukasz Piotrowski.
Pracownicy audytu wykorzystują w swojej pracy m.in. języki programowania do tworzenia automatycznych plików (m.in. Visual Basic w Excelu czy w Wordzie, Access, SQL), Power BI do wizualizacji wniosków i analiz, Access czy SQL Server do analizy danych i ABBYY FineReader czy Able2Extract do ich skonwertowania
Zastosowanie narzędzi dokumentujących codzienną pracę i umożliwiających współpracę z innymi członkami zespołu na odległość pozwoliło pracownikom wykonywać zadania także w czasie pandemii, gdy konieczne było przejście w tryb pracy zdalnej. Wykorzystanie wirtualnych narzędzi i zdalnych kanałów komunikacji jest codziennością w pracy zespołów audytu świadczących usługi dla centrów usług wspólnych. W związku z tym, że na świecie, a także w Polsce, od dłuższego czasu dynamicznie rozwijają się centra usług wspólnych (Shared Services Centers), powstają dedykowane zespoły realizujące projekty głównie dla firm z tego sektora. Współpraca z klientem, którego siedziba firmy mieści się na innym kontynencie, a liczne biura rozlokowane są w różnych częściach świata, wymusza wypracowanie niestandardowego modelu pracy na odległość.
Pożądane umiejętności
Pracę w audycie można rozpocząć zaraz po ukończeniu studiów lub nawet w ich trakcie. Dobrą okazją, by poznać specyfikę pracy audytora, może być udział w konkursach organizowanych przez firmy konsultingowe. Przeprowadzany przez EY Audit OdyssEY co roku pozwala uczestnikom zdobyć praktyczne, biznesowe doświadczenie nawet przy ich bardzo napiętym planie zajęć na uczelni. Audytorami mogą zostać nie tylko absolwenci studiów ekonomicznych. Niezbędne, merytoryczne kwalifikacje można zdobyć podczas rozbudowanych szkoleń zaraz po dołączeniu do firmy.
– Dobry audytor powinien dobrze rozumieć procesy gospodarcze i ciągle poszerzać swoją wiedzę na temat tego, jak działają przedsiębiorstwa. Podstawą jest zrozumienie globalnych trendów, a także znajomość przepisów rachunkowych i najważniejszych aktów prawnych – mówi Łukasz Piotrowski.
Duże znaczenie, szczególnie w dobie transformacji technologicznej, odgrywa umiejętność obsługi programów komputerowych. Kluczowe są również umiejętności miękkie, takie jak umiejętność wyciągania wniosków, analizy danych, łączenia faktów oraz zdolność do szerszego spojrzenia na proces biznesowy.
– W audycie istotnym elementem jest kontakt z drugim człowiekiem – wymagane są rozmowy odnośnie poszczególnych transakcji. Takie zadania nie mogą zostać wykonane przez robota ani zastąpione przez zautomatyzowane procedury. Dlatego, biorąc pod uwagę to, że w pracy audytora dużo pracujemy z ludźmi – wewnątrz zespołu i z klientem – istotna jest także umiejętność komunikacji czy współpracy – opowiada Łukasz Piotrowski. Za sukces w zawodzie audytora można uznać wykonanie pracy zgodnie ze standardami, założonymi wymaganiami i w ustalonym terminie, która przekłada się na zadowolenie klienta i usatysfakcjonowanie całego zespołu.
Ścieżki kariery
Standardowa ścieżka kariery w audycie wiedzie przez stanowiska: asystent, konsultant, starszy konsultant, młodszy manager, manager, starszy manager i partner.
– Audytorzy już we wczesnym etapie kariery zawodowej mają możliwość przyjrzenia się z bliska temu, jak funkcjonują przedsiębiorstwa z różnych branż. Nie pracujemy w stałych zespołach, dzięki czemu mamy okazję poznania nowych osób. Już od początkowego etapu kariery otrzymujemy liczne wyzwania, co sprawia, że nasza praca nie jest ani monotonna, ani nudna – zauważa Łukasz Piotrowski.
W pracy w audycie można poznać wiele spółek, sposobów prowadzenia biznesu i dzięki temu poszerzyć swoją wiedzę oraz zbudować doświadczenie. Wiele możliwości kariery w finansach otwiera się przed audytorami także po zdobyciu kwalifikacji zawodowych. Do najpopularniejszych należą ACCA i kwalifikacja Polskiej Izby Biegłych Rewidentów.
Przeczytaj wywiad z Magdaleną Kuśmierską, Managerem w dziale Audytu w EY