Biegły rewident to zawód zaufania publicznego chroniony prawnie i regulowany ustawowo, wykonywany przez osoby, które uzyskają kwalifikację certyfikowaną przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR). Zdobycie jej jest potwierdzeniem eksperckiej wiedzy w dziedzinie finansów, a w szczególności w zakresie rachunkowości i audytu finansowego.
– Wyjątkowy charakter zawodu biegłego rewidenta polega na tym, że w Polsce wyłącznie osoby z tym tytułem mają prawo świadczyć usługi w zakresie rewizji finansowej obejmujące badanie i przeglądy sprawozdań finansowych – zaznacza Iwona Toczek, Manager w Dziale Audytu Instytucji Finansowych w Mazars.
Rekrutacja na postępowanie kwalifikacyjne prowadzona jest przez cały rok. Kandydaci powinni korzystać z pełni praw publicznych i mieć pełną zdolność do czynności prawnych. O kwalifikację mogą zacząć ubiegać się, będąc jeszcze studiach.
– Warto wtedy zainteresować się możliwością przepisania zdanych egzaminów na uczelni, gdyż to przyspiesza i ułatwia zdobycie tytułu biegłego rewidenta – podpowiada Iwona Toczek.
Kwalifikację mogą uzyskać osoby, które ukończyły studia wyższe, posługują się językiem polskim, odbyły 3-letnią aplikację (bądź 2-letnią aplikację i roczną praktykę w księgowości) oraz zdały 10 egzaminów z wiedzy teoretycznej i egzamin dyplomowy, a na koniec – złożyły ślubowanie i wpisały się do rejestru biegłych rewidentów.
Zakres wiedzy
Egzaminy z wiedzy teoretycznej obejmują wiele różnych dziedzin, m.in. rachunkowość, prawo, finanse, podatki, kontrolę wewnętrzną, sprawozdawczość oraz rewizję finansową. Chociaż ich zakres od lat pozostaje ten sam, zmianom ulegają przepisy, dlatego warto być z nimi na bieżąco. Każdy egzamin składa się z 2-3 bloków tematycznych zawierających pytania testowe i zadania sytuacyjne. Do zaliczenia wymagane jest zdobycie 60% liczby punktów ogółem. Szczegółowy zakres zagadnień do każdego egzaminu i przykładowe arkusze egzaminacyjne z lat ubiegłych są udostępniane na stronie internetowej Polskiej Izby Biegłych Rewidentów.
– Radzę w pierwszej kolejności zapoznać się z zakresem sprawdzanej wiedzy podczas danego egzaminu, gdyż ilość materiału do poszczególnych egzaminów jest różna. Przygotowanie może więc zająć tydzień albo nawet i miesiąc czy dwa. Zdawanie egzaminów wymaga sporo pracy, motywacji i samozaparcia. Dużo zależy od nas samych – mówi Iwona Toczek.
Udział w dedykowanych szkoleniach organizowanych przez firmy szkoleniowe pozwala na lepsze przygotowanie się do egzaminów. Warto też zapoznać się z literaturą wskazaną przez Komisję Egzaminacyjną PIBR. Ciekawostką jest to, że egzaminy z wiedzy teoretycznej można po ich zaliczeniu przepisać w ramach zdobywania uprawnień międzynarodowej kwalifikacji ACCA. Uzyskanie kwalifikacji biegły rewident jest możliwe po zdaniu nie tylko egzaminów z wiedzy teoretycznej, lecz także egzaminu dyplomowego, który składa się z dwóch części. Część pierwsza – pisemna – polega na analizie wybranych zagadnień sprawdzających umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy teoretycznej do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu biegłego rewidenta. W części drugiej kandydaci ustnie odpowiadają na 3 pytania, z których jedno dotyczy omówienia rozwiązań zaprezentowanych w części pisemnej.
Obligatoryjne doskonalenie
Wysoki prestiż zawodu biegłego rewidenta wiąże się także z dużą odpowiedzialnością, czego wyrazem są odpowiednio wysokie wymagania nie tylko w zakresie przygotowania do zawodu, lecz także dalszego doskonalenia zawodowego już po zdobyciu tytułu.
– Biegły rewident jest zobowiązany stale podnosić kwalifikacje zawodowe. Przepisy cały czas się zmieniają i pojawią się nowe problemy, np. jak podejść do badania w czasie pandemii. Dlatego bardzo ważne jest, aby biegły rewident był na bieżąco ze wszystkimi zmianami. Tylko wtedy będzie mógł świadczyć usługi na jak najwyższym poziomie – zaznacza Iwona Toczek.
Wiedza i umiejętności zdobyte przez biegłego rewidenta w procesie kwalifikacyjnym powinny być stale rozwijane i aktualizowane w ramach obowiązkowego dalszego doskonalenia zawodowego. Każdego roku kalendarzowego biegły rewident ma obowiązek odbyć minimum 24 godziny lekcyjne szkolenia z zakresu obligatoryjnego doskonalenia zawodowego. Może to zrobić, odbywając 24-godzinne szkolenie podstawowe lub szkolenie w następujących proporcjach: 16 godzin szkolenia podstawowego i 8 godzin samokształcenia – w takim przypadku istnieje konieczność złożenia oświadczenia o samokształceniu.
– Nie można spocząć na laurach, ale dzięki temu nasza praca jest ciekawa i codziennie stajemy przed nowymi wyzwaniami – dodaje Iwona Toczek.
Perspektywy rozwoju
Osobom, które pracują w firmie audytorskiej, nauka do egzaminów czy odbywanie aplikacji może pomóc w codziennej pracy i rozwijaniu swoich umiejętności. Biegły rewident jednak wcale nie musi być audytorem. Tytuł otwiera wiele ścieżek zawodowych, dlatego w postępowaniu kwalifikacyjnym często biorą udział także księgowi, kontrolerzy finansowi czy doradcy podatkowi.
– Chociaż zdobycie tytułu biegłego rewidenta umożliwia wykonywanie licencjonowanego zawodu, to samo posiadanie uprawnień nie oznacza obowiązku jego wykonywania. Oprócz badania sprawozdań finansowych biegły rewident może usługowo prowadzić księgi rachunkowe i podatkowe, wydawać ekspertyzy i opinie ekonomicznofinansowe, prowadzić postępowanie likwidacyjne i upadłościowe czy działalność wydawniczą i szkoleniową w zakresie rachunkowości. Może też być doradcą podatkowym lub biznesowym albo doradzać w zakresie organizacji i informatyzacji rachunkowości – wskazuje Iwona Toczek.
Biegli rewidenci często zajmują najwyższe stanowiska w dziedzinie rachunkowości, sprawozdawczości czy controllingu, takie jak główny księgowy, audytor wewnętrzny, dyrektor finansowy czy członek zarządu i rady nadzorczej.
Wywiad z Michałem Nowakiem z Mazars, który jest w trakcie zdobywania tytułu biegłego rewidenta