Technologie finansowe, lepiej znane dziś jako „fintech”, to rozwiązania wykorzystujące najnowsze możliwości techniczne do dostarczania nowoczesnych usług finansowych, a także firmy, które rozwiązania te tworzą.
Początkowo stanowiły one dla banków konkurencję w zakresie dostarczania nowych produktów i usług, dziś wzajemne relacje instytucji bankowych i fintechowych start-upów ewoluują w kierunku partnerstwa, zaś przyszłość eksperci postrzegają jako symbiozę tych branż.
Przyszłość bankowości nierozerwalnie wiąże się bowiem z innowacyjnością i szybkim tempem zmian, a to fintechy pozwalają na wprowadzanie usług finansowych – od transakcji poprzez pożyczki po inwestycje – w zdigitalizowany świat dzisiejszych konsumentów, którzy są z technologią za pan brat.
Polska: banki jak fintechy
Na całym świecie banki nawiązują dziś współpracę z fintechami, chcąc zyskać przewagę konkurencyjną i usprawniać swoje operacje, a także licząc na zwrot z inwestycji. Sytuacja w Polsce jest nieco inna, ponieważ jesteśmy jednym z liderów zaawansowania technologicznego w bankowości, rynek usług bankowych chętnie przyjmuje nowości, a banki same są innowacyjne.
– Polska jest „poligonem doświadczalnym” dla globalnych rozwiązań technologicznych, a nasze banki czują się fintechami i same rozwijają innowacje ofertowe. To u nas wprowadzono na szeroką skalę np. karty bezstykowe, Android Pay, innowacyjne koncepty oddziałów, aplikacje digitalowe. Coraz większą popularnością cieszą się też wewnętrzne programy innowacyjne prowadzone przez banki, wspierające pracowników w rozwijaniu ich pomysłów na zasadach „fintech” – czytamy w raporcie PwC Banki i fintech-y – małżeństwo z rozsądku. W efekcie, choć polskie instytucje są aktywne na polu nowych technologii bankowych, banki w Polsce w mniejszym stopniu niż gdzie indziej współpracują z fintechami.
Dziś i jutro
Dziś innowacyjne wdrożenia w bankowości to przede wszystkim atrakcyjne i efektywne aplikacje mobilne dla klientów, coraz skuteczniejsze rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa, wewnętrzne systemy ułatwiające pracę i obsługę klientów, narzędzia do analizy dużych zbiorów danych (Data Analytics), a także usprawnianie procesów poprzez zastosowanie robotyki.
W sferze przyszłości pozostaje wdrażanie technologii blockchain, a także wykorzystanie sztucznej inteligencji. W nadchodzących latach będzie również rosło wykorzystanie nowych narzędzi pozyskiwania informacji o klientach, w tym internetu rzeczy, oraz narzędzi analitycznych (Big Data, Data Science) do badania zwyczajów i preferencji klientów. Z kolei geolokalizacja pozwoli na optymalizację sieci placówek stacjonarnych i w konsekwencji redukcję kosztów. Kierunki rozwoju nowoczesnej bankowości będą wyznaczane przez zmiany na rynku, a także nowe regulacje prawne.
Znaczące zmiany na rynku usług finansowych spodziewane są po wejściu w życie nowej dyrektywy Unii Europejskiej, znanej jako PSD2 (ang. Payment Services Directive 2). Jej poprzedniczka, PSD, umożliwiła wprowadzanie innowacji w zakresie płatności i spowodowała znaczący wzrost płatności elektronicznych oraz pojawianie się na rynku nowych usług płatniczych. W odpowiedzi na postępujące zmiany PSD2 wprowadza rozszerzenie ram prawnych, określających zasady świadczenia usług płatniczych i uzupełnienie istniejących regulacji. Zakłada ona między innymi dwa nowe typy usług: usługę inicjowania płatności (ang. payment initiation service) oraz usługę dostępu do informacji o rachunku (ang. account information service), a także nową kategorię podmiotów na rynku usług płatniczych: dostawcę usług płatniczych będącego osobą trzecią (ang. third party payment service provider).
Eksperci spodziewają się, iż wprowadzenie nowych zasad będzie miało znaczący wpływ na działalność banków oraz instytucji płatniczych, a także innych niebankowych dostawców usług płatniczych (Deloitte, PSD2 zmieni rynek nowoczesnych usług płatniczych). A także, co szczególnie istotne na polskim rynku, otworzy znacznie szerzej drzwi do współpracy instytucji finansowych z fintechami.
Kierunek: innowacyjność
Od kilku lat aktualnym tematem na rynku pracy w finansach są zwolnienia w bankowości. W 2010 roku w polskich bankach pracowało 176,9 tysięcy osób, a pod koniec roku 2016 – 169,2 tys. Wśród przyczyn tego zjawiska wymienia się zmiany rynkowe związane z fuzjami i konsolidacją banków, w tym optymalizację sieci placówek, a także transformację cyfrową bankowości.
Przeobrażenia pracy w bankowości są jednak dużo głębsze. Obejmują również zmiany modelu funkcjonowania organizacji, związane z przenoszeniem procesów do centrów usług i ich automatyzacją, a także nowymi, zwinnymi sposobami pracy, koniecznymi dla sprostania obecnym wymaganiom rynku. Wiąże się z tym specjalizacja, a także powstawanie całkiem nowych zawodów. Otwarcie rynku na niebankowych usługodawców jeszcze poszerza perspektywy zawodowe w tym obszarze.
Zmieniają się potrzeby rekrutacyjne organizacji, zmieniają się też poszukiwane kompetencje. Skupiają się w kilku obszarach: zaawansowanej analityki danych, łączenia technologii z biznesem, poszukiwania nowych rozwiązań. Tym, co łączy wszystkie kierunki rozwoju w technologiach finansowych przyszłości, jest innowacyjność. Instytucje zaś w coraz większym stopniu zdają sobie sprawę, że to właśnie kompetencje pracowników decydują o przewadze konkurencyjnej.