Dyrektor w dziale Doradztwa Podatkowego, KPMG

Czym zajmuje się Pani w ramach pracy w doradztwie podatkowym?

W doradztwie podatkowym pracuję od 14 lat i mogę powiedzieć, że zawód ten wciąż mnie zaskakuje. Kiedy byłam studentką, zupełnie inaczej wyobrażałam sobie to, co czeka mnie w pracy. Tymczasem trafiłam do grupy bankowo-finansowej, obsługującej banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, gdzie od razu zetknęłam się z wymagającymi merytorycznie tematami. Okazało się, że pierwsze lata pracy są niczym przedłużenie studiów i polegają głównie na lekturze orzecznictwa i interpretacji podatkowych. Wynika to z faktu, że choć studia dają podstawy, zdobytą podczas nich wiedzę trzeba poszerzać i pogłębiać.

Praca ta wiąże się z dużą różnorodnością projektów. Można tu wyróżnić kilka obszarów. Najbliższe prawnikom jest przygotowywanie opinii i porad podatkowych, które polega na analizie stanu faktycznego i interpretacji przepisów podatkowych w celu wyjaśnienia klientowi sytuacji i doradzenia mu odpowiedniego ich zastosowania. Z kolei tym, co bardziej spodoba się ekonomistom, jest pomoc klientom w kalkulowaniu podatków, wypełnianiu obowiązków deklaracyjnych i sprawdzanie rozliczeń, np. przeglądy podatkowe. Kolejny obszar – znów dla prawników – to pomoc w postępowaniach podatkowych. W grę wchodzi tu m.in. reprezentowanie klientów, jeśli ma się licencję doradcy podatkowego lub radcy prawnego. Oprócz tego doradztwo podatkowe zajmuje się optymalizacjami podatkowymi (oczywiście w granicach prawa), które polegają na stosowaniu takiego sposobu rozliczania, który pozwoli klientowi zaoszczędzić. Doradcy wspierają również klientów w postępowaniach nadpłatowych i wprowadzaniu zmian w firmach, które pozwolą uniknąć ich w przyszłości. Projekty z tych ostatnich obszarów dają najwięcej satysfakcji, bo przynoszą obsługiwanemu przedsiębiorstwu korzyści finansowe. Ciekawe są również projekty zabezpieczające, np. członków zarządu lub osoby odpowiedzialne w firmie za sprawy podatkowe, w ramach których przygotowuje się procedury działania firm jasno określające zakres odpowiedzialności.

Czy mogłaby Pani opowiedzieć o kilku ciekawych projektach, w których brała Pani udział?

Pierwszy projekt, przy którym pracowałam w KPMG, był bardzo specyficzny. Jego celem było wsparcie jednego z banków w przygotowaniu dokumentacji ukosztowienia, czyli wykazania kosztów dla celów podatkowych z tytułu rezerw bankowych. Pozwoliło mi to poznać specyfikę pracy takiego przedsiębiorstwa, co potem bardzo pomogło mi w dalszej pracy. Dodatkowo, ponieważ wiązało się to odwiedzeniem placówek banku w południowej Polsce, miałam okazję zobaczyć miejsca, których w innym przypadku zapewne nigdy bym nie odwiedziła.

Nasza codzienna praca to w głównej mierze odpowiadanie na pytania klientów w zakresie różnych zagadnień prawa podatkowego. Pracujemy głównie dla dużych firm. Kontaktują się z nami główni księgowi przedsiębiorstw albo zatrudnieni tam specjaliści do spraw podatkowych (wtedy stopień trudności pytań znacznie rośnie!), a nasz zespół przygotowuje odpowiedzi, interpretacje i porady. W tego typu pracy ekspertom pomagają praktykanci lub asystenci, najmłodsi pracownicy: otrzymują zagadnienie do opracowania i przy wsparciu starszych kolegów zapoznają się z orzeczeniami, interpretacjami, analizują przepisy, by przygotować bazę dla udzielanej klientowi informacji.

Innym typem projektu, przy którym wiele można się nauczyć, są wspomniane przeglądy podatkowe. Taki projekt rozpoczyna się kwestionariuszem i pytaniami kierowanymi do księgowości np. o niestandardowe transakcje. Doradcy analizują zapisy na kontach, koszty, sprawdzają umowy i faktury. Rozmawiają również z przedstawicielami innych działów w firmie, m.in. z marketingiem, gdy może im się przydać wiedza o akcjach marketingowych, które mogą być kwalifikowane w kosztach podatkowych. Czyni to tego typu projekty ciekawymi i przekrojowymi, bo pozwalają poznać wiele aspektów działalności przedsiębiorstwa.

Czy prowadzą Państwo również projekty międzynarodowe?

Tak, są one szczególnie interesujące, ponieważ wymagają znajomości prawa podatkowego nie tylko polskiego, lecz także międzynarodowego. Pozwalają nam również poczuć się obywatelami świata, dają możliwość współpracy z kolegami z biur w innych krajach.

Projekty międzynarodowe również są różnorodne. Świadczymy usługi dla firm, które nie posiadając siedziby w Polsce, działają na terenie naszego kraju. Takim organizacjom zapewniamy m.in. VAT compliance, CIT compliance, PIT compliance, czyli działamy jak służby podatkowe.

Innym typem projektu realizowanego we współpracy zagranicznej jest wsparcie zagranicznej firmy, która chce kupić polską spółkę. W takim przypadku zespół doradców przygotowuje dla niej due diligence, czyli sprawdza kondycję finansową i podatkową takiej spółki i na podstawie przeprowadzonej kontroli przygotowuje raport dla potencjalnego nabywcy.

Od kilku lat mamy też nieznany wcześniej model, związany z tym, że coraz więcej polskich start-upów wychodzi w świat. Od kilku miesięcy prowadzę projekt, w ramach którego doradzamy polskiemu przedsiębiorstwu w ekspansji, przy współpracy z kilkoma biurami w innych krajach, analizując sposób prowadzenia analiz podatkowych w danych państwach, a potem pomagając w bieżących rozliczeniach.

Globalizacja i projekty międzynarodowe to jeden z niezwykle aktualnych tematów. Jak wpływają na Państwa pracę inne obecne dziś w świecie biznesu zjawiska, takie jak nowe technologie czy automatyzacja?

Wpływ nowoczesnych technologii na pracę w doradztwie podatkowym jest znaczący i ma kilka aspektów. Pierwszym jest sam sposób realizacji projektów. Kiedy zaczynałam pracę, wiele czasu spędzało się u klienta – dziś istnieją rozwiązana w zakresie IT, które pozwalają przesyłać duże zbiory danych i pracować stacjonarnie. Wykorzystujemy również zaawansowane systemy do koordynowania projektów, w tym tych międzynarodowych. Zdarza się, że pracując z kimś, nigdy go nie spotykamy.

Doradztwo podatkowe zyskuje nowe narzędzia, które zmieniają jakość jego pracy. Na przykład w przypadku przeglądu podatkowego sprawdzane były tylko wybiórczo niektóre dokumenty, a o tym, które to będą, decydował czynnik ludzki. Teraz dostępne są narzędzia, które pozwalają przeanalizować wszystkie zapisy z kont klienta. Dzięki temu minimalizowane jest ryzyko błędu. Rola doradcy polega na dobraniu odpowiednich parametrów kontroli oraz analizie wyników.

Zmianą sposobu myślenia o kontroli podatkowej jest też Jednolity Plik Kontrolny. Informacje są przekazywane w jednolitych, sparametryzowanych plikach. Analityka Big Data pozwala wybrać tylko te transakcje, które budzą wątpliwości, i skupić uwagę kontroli na tych sytuacjach, w których jest to potrzebne.

Gdy obserwujemy te kierunki zmian, pojawia się pytanie: czy zawód doradcy podatkowego będzie jeszcze potrzebny? Czy nie zastąpią go coraz bardziej zaawansowane systemy? Automatyzacja rozliczeń uwalnia człowieka od części pracy, wydaje się zatem, że proste zadania, polegające na sprawdzaniu rozliczeń czy prowadzeniu kalkulacji podatkowych, zostaną zautomatyzowane i będą wymagały tylko niewielkiej kontroli systemu. Natomiast w przypadku skomplikowanych transakcji, przy których potrzebna jest koncepcyjna praca wielu osób, nie wyobrażam sobie zastąpienia człowieka przez maszynę. Podobnie trudno będzie zastąpić obowiązki typowo prawnicze, takie jak udzielanie porad lub reprezentowanie klienta. Praca doradcy podatkowego wiąże się też z odpowiedzialnością, zaufaniem klienta i etyką, doradztwo wymaga wiedzy i doświadczenia, a w tych aspektach trudno sobie wyobrazić automatyzację. Podsumowując: sposób pracy się zmienia, niektóre funkcje zostają zautomatyzowane, ale myślę, że całkowite zastąpienie ludzi jest niemożliwe i nasz zawód ma przyszłość.

Czym różni się praca doradcy podatkowego w korporacji i w małej kancelarii?

Specyfiką pracy w KPMG, firmie z tzw. Wielkiej Czwórki, jest to, że najczęściej realizujemy usługi dla dużych przedsiębiorstw. Nie zamykamy się na małe i średnie firmy, ale najczęściej są one obsługiwane przez mniejsze kancelarie podatkowe.

Z pracą w dużej organizacji wiąże się ścisła specjalizacja. Istnieje podział na grupy tematyczne: VAT, CIT, CIT + podatki międzynarodowe, akcyza i cło, ulgi i dotacje, ceny transferowe, postępowania podatkowe. Są zespoły regionalne, a także sprofilowane branżowo grupy, takie jak grupa bankowo-finansowa. W mniejszej firmie pracownicy zajmują się szerszym spektrum zagadnień, specjalizacja pozwala z kolei bardziej zagłębiać się w poszczególne zagadnienia.

Niewątpliwym plusem pracy w korporacji jest jasna ścieżka kariery i obiektywna ocena pracownika, dokonywana przez zespół osób, z którymi ktoś pracuje. Przekłada się to na możliwość zaplanowania swojej drogi zawodowej i świadomość tego, co można osiągnąć i kiedy.

Firma taka jak KPMG to także szerokie spektrum tematów i projekty międzynarodowe, które wiążą się ze zdobywaniem licznych kontaktów i nawiązywaniem współpracy z kolegami z różnych stron świata. Z kolei wymiany, takie jak np. praca przez rok w Kanadzie czy Korei, dają niesamowitą okazję na poszerzanie horyzontów.

Jaką radę dałaby Pani młodemu człowiekowi na początku drogi zawodowej?

Dziedzina doradztwa podatkowego jest specyficzna. By się w niej odnaleźć, trzeba interesować się prawem i finansami. W tej pracy bardzo przydaje się otwartość na wyzwania i zmiany. Zalecam także cierpliwość, zwłaszcza na początku, gdy trzeba wiele się nauczyć, by potem móc czerpać z doświadczenia.

Konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego KPMG w Polsce, KPMG

Ukończyłem Finanse i rachunkowość na Uniwersytecie Łódzkim
Jestem w trakcie zdobywania certyfikatu ACCA oraz doradcy podatkowego
Największe plusy mojej pracy: Różnorodność zadań, szerokie perspektywy rozwoju, realny wpływ na biznes.
Dlaczego warto u nas pracować? Inspirujący ludzie. Globalny zasięg działań. Niebanalne rozwiązania i unikalna wiedza.

Czym zajmuje się Pan w ramach swojej pracy?

W zależności od rodzaju projektu, przygotowuję między innymi różnego rodzaju opinie w zakresie CIT oraz VAT, procedury ograniczające ryzyko podatkowe oraz wnioski o interpretacje podatkowe w indywidualnych sprawach naszych klientów. Biorę również aktywnie udział w prowadzonych kontrolach podatkowych, w trakcie których sporządzam pisma do organów podatkowych oraz sądów administracyjnych.

Z mojej perspektywy najbardziej interesujące są jednak przeglądy podatkowe, ponieważ umożliwiają bezpośrednią pracę z klientem, poznanie różnych modeli biznesowych działalności oraz występujących w nich problemów podatkowych.

KPMG daje mi również szansę uczestniczenia w projektach dających możliwość wykorzystywania pionierskich rozwiązań, które realizowane są przy współpracy z innymi liniami serwisowymi, w tym zespołem fuzji i przejęć, doradztwa strategicznego czy audytu. Co ciekawe, rozwiązania te często na rynku znane są dopiero po pewnym czasie.

Jak wygląda Pana dzień w pracy?

W mojej pracy bardzo cenię sobie fakt, że każdy dzień może wyglądać zupełnie inaczej. Jednego dnia mogę jechać nad morze lub w góry, będąc zaangażowanym w projekt bezpośrednio w siedzibie klienta, a drugiego dnia mogę pracować stacjonarnie w biurze. W określonych przypadkach nie ma także problemu, żeby popracować zdalnie z domu. Niezależnie od wspomnianych możliwości, każdy dzień zaczynam od dużego kubka kawy. To przyjemny, codzienny rytuał.

Jakie umiejętności przydają się na Pana stanowisku? Które z nich są kluczowe?

Doradca podatkowy to zawód wymagający nie tylko twardych umiejętności, takich jak znajomość aktualnych przepisów, analityczne oraz logiczne rozumowanie, ale także sporo kompetencji miękkich – mam na myśli dobrą organizację pracy, radzenie sobie w stresujących sytuacjach oraz łatwość w dostarczaniu informacji „szytych na miarę” z punktu widzenia klienta. Na marginesie dodam, że każdy konsultant podatkowy powinien cechować się wrodzoną dociekliwością, a także posiadać zdolności szybkiego uczenia się i adaptacji, co ma kluczowe znaczenie z perspektywy bardzo zróżnicowanych oczekiwań klientów oraz zmienności przepisów.

Jakie są perspektywy rozwoju: w Pana organizacji, w zawodzie?

W KPMG możliwości rozwoju można postrzegać co najmniej dwutorowo. Z jednej strony poprzez rozwój zawodowy, a więc możliwość wspinania się po kolejnych szczeblach kariery, a z drugiej rozwój personalny, rozumiany jako stałe poszerzanie wiedzy. Każdy pracownik ma z góry ustaloną, jasną ścieżkę kariery, której założeniem jest możliwość zdobycia awansu po każdym przepracowanym roku. Każdy z nas, kto wykaże się chęcią, może uczestniczyć w wielu ciekawych szkoleniach, również międzynarodowych, z zakresu umiejętności twardych i miękkich. Dodatkowo, osoby zainteresowane zdobyciem licencji doradcy podatkowego mogą liczyć na pełne wsparcie pracodawcy, w postaci dofinansowania do egzaminu, jak również dodatkowych dni wolnych, które można poświęcić na naukę.

Jak Pan myśli, jaka będzie przyszłość Pana branży i zawodu?

Moim zdaniem doradztwo podatkowe jest jednym z najprężniej rozwijających się segmentów doradczych, a składa się na to przede wszystkim złożoność i zawiłość systemu podatkowego i stale rosnąca dostępność usług doradczych w Polsce spowodowana wzrostem zaufania do doradców. Co więcej, podobnie jak inne obszary sektora finansowego, również doradztwo podatkowe zmienia swoje oblicze pod wpływem technologii – widać to chociażby w KPMG, gdzie co dzień powstają nowoczesne narzędzia analityczne wspierające przedsiębiorców w automatyzacji procesów podatkowych i przetwarzania danych.