Doświadczony Menadżer audytu wewnętrznego w spółkach telekomunikacyjnych i IT

Proszę krótko opisać kwalifikację: dla kogo jest przeznaczona, jaki jest jej cel?

Certyfikat ten jest weryfikacją wiedzy z zakresu zarówno teorii i metodyki wykonywania audytu wewnętrznego jak i informacji dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jest przeznaczona dla audytorów wewnętrznych, ale w zasadzie każda osoba która potrzebuje wiedzy z zakresu kontroli wewnętrznych, ryzyka, procesów oraz szeroko pojętego zarządzania organizacją może skorzystać z wiedzy która jest wymagana do zdania certyfikatu.

Warto zaznaczyć, iż egzamin jest międzynarodowy, przygotowywany przez The Institute of Internal Auditors (IIA). Celem certyfikacji jest potwierdzenie, iż osoba posiada wiedzę w zakresie wykonywania zawodu, ale również zapewnienie standardu komunikacji, systematyzacja i ujednolicenie pojęć oraz, co najważniejsze – zapewnienie wysokiego standardu etycznego, jaki każdy certyfikowany audytor potwierdza.

Audytor Wewnętrzny który posiada certyfikat opiera swoją pracę na czterech fundamentach:

• Prawość. Prawość audytorów wewnętrznych jest źródłem zaufania, a zatem stanowi podstawę polegania na ich osądzie.
• Obiektywizm. Zbierając, oceniając i przekazując informacje na temat badanej działalności lub badanego procesu audytorzy wewnętrzni demonstrują najwyższy poziom obiektywizmu zawodowego. Audytorzy dokonują wyważonej oceny, biorąc pod uwagę wszystkie związane ze sprawą okoliczności. Przy formułowaniu osądu nie kierują się własnym interesem ani nie ulegają wpływom innych.
• Poufność. Audytorzy wewnętrzni szanuj wartość i własność otrzymywanych informacji i nie ujawniają ich bez stosownych upoważnień, o ile nie są do tego prawnie lub zawodowo zobligowani.
• Kompetencje. Świadcząc usługi audytu wewnętrznego audytorzy wewnętrzni wykorzystują niezbędną wiedzę, umiejętności i doświadczenie.

Jaki jest zakres wiedzy potrzebnej do uzyskania certyfikatu? Jakie zagadnienia są jego częścią?

Trzy podstawowe obszary, odpowiadające trzem częściom egzaminu, są to:

• Podstawy Audytu Wewnętrznego, obejmujące Standardy audytu, podstawowe pojęcia kontroli wewnętrznej i ryzyka, jak również narzędzia i techniki wykorzystywane podczas wykonywania zadań audytowych.
• Praktyka Audytu Wewnętrznego, zawiera zagadnienia roli i funkcji audytu w organizacji, umiejscowienia w strukturze, niezależności, jak również planowania i rozliczania prac audytowych. W tym miejscu również rozważane są zagadnienia związane z nadużyciami.
• Elementy Wiedzy w zakresie Audytu Wewnętrznego, skupiające się na Zarządzaniu i Etyce, Zarządzaniu Ryzykiem oraz funkcjonowaniu organizacji: na poziomie strategicznym, organizacyjnym, projektowym. Istotnym elementem jest również wiedza z zakresu IT oraz Zarządzania finansowego organizacji.

Co czyni CIA kwalifikacją pożądaną w obszarze audytu wewnętrznego?

Jak najbardziej pożądaną. Wiele organizacji stawia ten certyfikat na poziomie porównywalnym ze zdaniem pierwszego stopnia (poziomy F1-F3) certyfikatu ACCA, rozszerzonym o wiedzę operacyjną i IT. Osoby posiadające certyfikat są również gwarantami wykonywania funkcji audytu wewnętrznego w sposób niezależny i zgodny ze Standardami Audytu Wewnętrznego oraz Kodeksem Etyki audytora wewnętrznego.

Jednocześnie, posiadacz CIA jest osobą która rozumie organizację i system kontroli wewnętrznej, jak również rolę audytu wewnętrznego w tej organizacji. Ważnym elementem tej definicji, jest praca audytu zapewniająca dodawanie wartości, gdyż proces audytu prowadzony wyłącznie dla weryfikacji poprawności działań, bez patrzenia na cele organizacji i jej kierunki strategiczne, nie będzie wartościowym partnerem biznesowym.

Czy wymagania zmieniają się z czasem? Jak mogą zmienić się w przyszłości?

Tak, w roku 2013 zmieniła się formuła egzaminów (z 4 egzaminów na 3) oraz nieznacznie zmieniono zakres merytoryczny. Wymagania będą zmieniały się wraz z wymaganiami zawodu audytora wewnętrznego, w tej chwili wyraźnie widać, jak wzrasta znaczenie analizy danych za pomocą zaawansowanych systemów na potrzeby audytu i spodziewam się, iż jednym z elementów egzaminu w przyszłości będą aspekty analiz danych.

Jakie wymagania stawiane są kandydatom?

Wymagania są dość proste do spełnienia dla osoby która poważnie myśli o karierze w audycie wewnętrznym:

• zdanie trzech części egzaminu,
• ukończone studia wyższe z dyplomem minimum licencjata,
• posiadanie minimum dwuletniego stażu pracy w audycie wewnętrznym lub równoważnego,
• uzyskanie referencji zaświadczających o postawie zawodowej i moralnej kandydata,
• zobowiązanie się kandydata do przestrzegania Kodeksu Etyki.

Doświadczenie zawodowe można zdobywać w trakcie zdawania egzaminu, co oznacza iż wymóg dwóch lat powinien być łatwy do realizacji, przy czym do doświadczenia zalicza się również zbliżony zakres obowiązków, oraz rok praktyki w przypadku wykształcenia kierunkowego (ekonomia, prawo, rachunkowość/księgowość).

Jak wygląda egzamin? Ile czasu zajmuje cały proces uzyskania CIA?

Trzy części egzaminu można zdawać jednocześnie, lecz przygotowanie do zdania egzaminów za jednym podejściem jest bardzo trudne, nie słyszałem aby ktoś, najczęściej pracujący już audytor wewnętrzny podchodził do całości jednocześnie.

Obecnie egzaminy można realizować poprzez indywidualne ustalenie daty w centrach egzaminacyjnych (centra Pearson VUE), kandydat ma 180 dni od rejestracji na przystąpienie do egzaminu. Stopień zdawalności w skali świata w roku 2016 roku wynosił 40%, ale nie należy się zniechęcać tą wartością, dobre przygotowanie jest kluczem do sukcesu.

Jak ocenia Pan trudność egzaminu certyfikacyjnego?

Ciężko mi się wypowiadać, gdyż mój egzamin zdawałem ponad 10 lat temu. Wydaje mi się, że z perspektywy osoby która pracuje w audycie wewnętrznym zaledwie dwa lata, egzamin może być trudny. Warto zapewnić sobie wsparcie osoby, która już jest certyfikowana oraz pracowała praktycznie zgodnie ze Standardami IIA.

Jakie perspektywy zawodowe otwierają się po uzyskaniu kwalifikacji?

W momencie osiągnięcia certyfikacji audytor wewnętrzny staje się osobą która może samodzielnie realizować zadania audytowe, oraz nadzorować pracę osób mniej doświadczonych. Oznacza to, iż może być liderem zagadnienia audytowego, w pełni odpowiedzialnym za wynik oraz przedstawienie go. Oznacza to wejście na pierwszy poziom zarządzania w zespołach audytu wewnętrznego oraz otwartą drogę do zostania szefem audytu wewnętrznego (ang. CAE, Chief Audit Executive).

W którym momencie kariery zawodowej warto pomyśleć o CIA?

Rozsądnie byłoby na początek sprawdzić czy praca w audycie wewnętrznym jest to coś, w czym ktoś się odnajduje. Nie jest to praca dla każdego, formuła kontroli oraz rekomendowania usprawnień nie zawsze jest pozytywnie odbierana i czasem audytor musi włożyć dużo energii w przekonanie organizacji do tego, iż konstruktywna krytyka jest tak naprawdę wartościowa.

Po roku – dwóch pracy w zawodzie można już mieć dobre wyobrażenie o tym, czy kariera w audycie jest to tylko krótka przygoda, dłuższy etap doświadczenia do innych zadań, czy kierunek docelowy. W dwóch ostatnich przypadkach proponuję podjęcie trudu zdobycia certyfikatu.

Na jakich stanowiskach warto posiadać ten certyfikat?

Oczywiście audytora wewnętrznego, ale również takich stanowiskach powiązanych z zarządzaniem zgodnością, zarządzaniem ryzykiem, kontrolingiem, przeciwdziałaniem nadużyciom, ochronie przychodów. Spojrzenie na całość organizacji z punktu widzenia jej systemu kontroli wewnętrznej jest wskazane również w rolach takich jak dyrektor operacyjny, osoby zarządzające jakością w przedsiębiorstwie, jak również w funkcjach które charakteryzują się procesami łączącymi różne części organizacji, takie jak projekty strategiczne, analityka i architektura systemów IT czy bezpieczeństwo korporacyjne.

Czy CIA może ułatwić awans w strukturach organizacyjnych pracodawcy?

Tak, choć stosunkowo niewiele osób zarządzających poza obszarem finansów zna ten certyfikat i rozumie, jakie kompetencje są wymagane dla jego uzyskania. W przypadku osób zasiadających w Komitetach Audytu spółek giełdowych, świadomość znaczenia tego certyfikatu jest jednak duża, co oznacza, iż poszukiwania osób na stanowiska audytu wewnętrznego, a tym bardziej jego szefa mogą być rozpoczynane od osób certyfikowanych CIA.

Warto zaznaczyć, iż w nowej Rekomendacji H wydanej przez KNF (Rekomendacja numer 23) wyszczególnione są zarówno standardy IIA (do których stosowania certyfikowany CIA jest zobowiązany) jak i certyfikat CIA jako pierwszy z certyfikatów zawodowych których odpowiednią liczbę w składzie audytu wewnętrznego banku należy zapewnić.

Zespół Audytorów Zintegrowanego Systemu Zarządzania, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej

Ukończyłem Wydział Prawa, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
Termin uzyskania CIA: 30 czerwca 2016 r. (część I CIA), 14 stycznia 2014 r. (CGAP)
Czego nauczyłem się dzięki CIA: W skrócie mówiąc – usystematyzowałem dotychczasową wiedzę i doświadczenie w zakresie kontroli zarządczej, zarządzania ryzykiem oraz przepływu informacji w ramach organizacji.

Czym zajmuje się Pan w swojej pracy i jakie ma w tym kontekście znaczenie uzyskanie CIA?

Zajmuję się audytem wewnętrznym Zintegrowanego Systemu Zarządzania oraz audytem zewnętrznym kontrahentów mojej firmy. Uzyskanie CIA jest potwierdzeniem kompetencji z zakresu metodyki prowadzenia zadań audytowych zarówno w sferze publicznej, jak i biznesowej.

Jak przygotowywał się Pan do egzaminu?

Bez wątpienia przygotowanie się do każdej z części egzaminu CIA wymaga starannego zaplanowania czasu, który będzie trzeba poświęcić. Jego ilość ma wymiar indywidualny dla każdego kandydata, warto jednak pamiętać, że część materiału, który trzeba przyswoić, niekoniecznie musi korespondować z dotychczasowym doświadczeniem zawodowym kandydata. Z mojego doświadczenia wynika, iż wiele pytań testowych na egzaminie CIA ma charakter studium przypadku, a ich celem jest sprawdzenie rozumienia przez kandydata szeroko rozumianych procesów zarządzania i kontroli, dlatego warto przygotowywać się właśnie pod tym kątem.

Czy uzyskanie CIA to wyzwanie? Co było w tym procesie najtrudniejsze?

Uzyskanie CIA jest wyzwaniem, co nierozerwalnie wiąże się z prestiżem tego certyfikatu, natomiast skala trudności jest uzależniona od wiedzy i dotychczasowego doświadczenia zawodowego kandydata. Mam tu na myśli umiejętność praktycznego zastosowania standardów audytu w ramach realizacji zadań w rozmaitych dziedzinach funkcjonowania firmy oraz znajomość pewnych uniwersalnych zasad funkcjonowania procesów zarządzania i kontroli zachodzących w każdej organizacji. Niektórym kandydatom pomaga wcześniejsze doświadczenie zawodowe, nie jest to jednak regułą, ponieważ trzeba pamiętać, że egzamin ten w wielu swoich pytaniach nawiązuje do amerykańskich realiów biznesowych.

Jakie perspektywy zawodowe otwierają się przed Panem po uzyskaniu CIA?

W opinii funkcjonującej w środowisku pracodawców oraz samych audytorów certyfikat ten poświadcza, że legitymująca się nim osoba należycie wykonuje zawód audytora w zróżnicowanych warunkach organizacyjnych i prawnych. Z tego względu uzyskanie CIA było dla mnie naturalnym celem na drodze rozwoju zawodowego jako audytora, po wcześniejszym uzyskaniu kwalifikacji CGAP. Jestem zatem przekonany, że po zdobyciu CIA przed każdym audytorem otwierają się szersze niż dotychczas perspektywy zawodowe.