Wybierz tę kwalifikację, jeżeli...
- Planujesz związać się zawodowo z audytem wewnętrznym
- Chcesz uzyskać certyfikat o globalnym zasięgu
- Interesujesz się zastosowaniem technologii w audycie i kontroli wewnętrznej
Certyfikat CIA brzmieniem nazwy łudząco przypomina amerykańską agencję rządową do zadań specjalnych. Jeśli uznać audyt wewnętrzny, który ocenia między innymi system zarządzania ryzykiem w organizacji, za równie specjalną misję, to skojarzenie to nie będzie bynajmniej na wyrost. Kwalifikacja CIA jest wydawana przez istniejący od 1941 r. The Institute of Internal Auditors (w skrócie: IIA/IIA Global), zrzeszający ponad 180 tys. członków na świecie. IIA ma decydujący wkład w procesy usprawniające zarządzanie oraz wzmacniające mechanizmy kontroli i zarządzania ryzykiem w organizacjach. W Polsce IIA jest reprezentowany przez Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA Polska, który liczy obecnie ponad 1450 członków.
Chociaż Instytut oferuje certyfikaty różnego rodzaju, CIA, dotyczący wyłącznie audytorów wewnętrznych, pozostaje kwalifikacją cieszącą się największym zainteresowaniem i prestiżem.
– Jego posiadanie podnosi rozpoznawalność audytora jako profesjonalisty. Tym samym bardzo często jest wymieniany jako wymagany albo co najmniej pożądany w procesie rekrutacji audytora wewnętrznego. Zapotrzebowanie z roku na rok jest coraz większe. W organizacjach rośnie świadomość potrzeby audytu wewnętrznego i tym samym pojawia się potrzeba zatrudniania profesjonalistów – przyznaje Olga Reyzz-Rubini, Szef Audytu Wewnętrznego w Gedeon Richter Polska.
Zakres wiedzy/Czas trwania
Uzyskanie certyfikatu CIA wymaga doświadczenia w pracy audytora wewnętrznego. Studenci natomiast mogą rozpocząć wcześniejsze przygotowania do egzaminu (mogą do niego podejść pod warunkiem, że są na ostatnim roku studiów), który jest ostatnim etapem na drodze do uzyskania certyfikacji. Od 2013 r., aby otrzymać certyfikat CIA, należy zdać trzy egzaminy, które przede wszystkim potwierdzają wiedzę oraz doświadczenie zawodowe posiadane przez profesjonalistę zajmującego się audytem wewnętrznym. Zakres tematyczny poszczególnych części egzaminów to Międzynarodowe Standardy Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego wypracowane przez Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA Global oraz zagadnienia z zakresu zarządzania, nadzoru korporacyjnego, finansów, rachunkowości, zagadnień bezpieczeństwa informatycznego, analizy biznesowej czy zarządzania ryzykiem. Certyfikacja kładzie największy nacisk na zagadnienia praktyczne z obszaru wykonywania zadań audytorskich, jak i zarządzania funkcją audytu wewnętrznego. Ponadto w ramach kwalifikacji CIA poruszono tematykę zastosowania nowych technologii, których znajomość powoli staje się stałym elementem kwalifikacji.
– Część trzecia egzaminu, przez wielu zdających uważana za najtrudniejszą, to nie tylko zagadnienia związane m.in. z ładem organizacyjnym, zarządzaniem ryzykiem, procesami, ale w dużej części również technologie informatyczne, zapewnienie ciągłości działania oraz zarządzanie finansami – potwierdza Olga Reyzz-Rubini.
Warto również zauważyć, że zgodnie z dobrymi praktykami biznesowymi CIA kładzie nacisk na aspekt etyczny kwalifikacji. W trakcie procesu jej uzyskiwania należy przedstawić referencje dotyczące postawy moralnej kandydata. Egzaminy w procesie uzyskiwania kwalifikacji nie należą do łatwych. Pytania bywają podchwytliwe i sprawdzają zarówno wiedzę, jak i sposób myślenia kandydatów. Według danych Międzynarodowego Instytutu Audytorów Wewnętrznych zdawalność egzaminów CIA w Polsce na koniec 2015 r. wynosiła 40 proc.
Po zgłoszeniu się do programu certyfikacyjnego CIA i zatwierdzeniu złożonych dokumentów kandydat ma cztery lata na ukończenie całego procesu, tj. zdanie egzaminów i otrzymanie certyfikatu. Zanim jednak kandydat przystąpi do egzaminu potwierdzającego posiadaną wiedzę z zakresu audytu wewnętrznego, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Do niedawna wymogiem koniecznym było posiadanie odpowiedniego wykształcenia, czyli ukończenie studiów wyższych na poziomie co najmniej licencjatu, oraz zdobycie minimum dwuletniego doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w podobnym obszarze. Od niedawna jednak IIA Global dopuszcza do kwalifikacji również osoby posiadające dwuletnie wykształcenie policealne (ang. post-secondary) oraz pięcioletnie, udokumentowane doświadczenie zawodowe w audycie wewnętrznym czy obszarze pokrewnym. Ponadto, do programu certyfikacyjnego może przystąpić również osoba posiadająca siedem lat doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w dziedzinie pokrewnej. Wspomniane obszary pokrewne, wliczające się w czas zdobytego doświadczenia, to m.in. kontrola wewnętrzna, zapewnienie jakości, audyt prawny, audyt zewnętrzny i wszelkie inne zajęcia wymagające sprawdzania zgodności z przepisami lub zbliżone do obowiązków audytora wewnętrznego. Należy jednak pamiętać, że każda aplikacja jest rozpatrywana indywidualnie, a wymagane doświadczenie można zdobywać również w trakcie tego procesu.
Perspektywy rozwoju
– Certyfikat CIA pomaga w usystematyzowaniu, uszczegółowieniu i potwierdzeniu bardzo szerokiej wiedzy w najbardziej istotnych obszarach i procesach organizacji – uważa Olga Reyzz-Rubini. – Jego uzyskanie jest potwierdzeniem posiadania wiedzy, doświadczenia i umiejętności oraz znajomości zasad etycznych. Posiadanie CIA jest pożądane na praktycznie każdym szczeblu organizacji. Certyfikat otwiera drogę do awansu w ramach audytu wewnętrznego. Z badań IIA przeprowadzonych w 2015 r. wynika, że posiadacze kwalifikacji zarabiają o 43 proc. więcej niż ich koledzy bez certyfikatu (za: "The IIA’s 2015 Internal Audit Compensation Study"). Wymierne korzyści płynące ze zdobycia CIA czynią więc certyfikat godnym uwagi wszystkich ekspertów zainteresowanych audytem wewnętrznym.
Szef Audytu Wewnętrznego
Ukończyłam: Finanse i Bankowość w Wyższej Szkole Ubezpieczeń i Bankowości
Posiadam: certyfikat CIA
Specjalizuje się w: obszarze finansowym, w którym manager jest ekspertem
Karierę zaczynałam jako: księgowa
Jak oceniają Państwo rozpoznawalność certyfikatu CIA na polskim i globalnym rynku pracy wśród pracodawców? W których krajach ten certyfikat Państwa zdaniem jest najbardziej popularny i dlaczego? Ilu członków liczy Instytut w Polsce i na świecie?
The Institute of Internal Auditors (IIA) został powołany w 1941 roku. Jest najstarszą i największą na świecie organizacją skupiającą audytorów wewnętrznych. W blisko 200 oddziałach narodowych i organizacjach afiliowanych jest zrzeszonych ponad 180 tys. osób. Instytut Audytorów Wewnętrznych to światowy lider w dziedzinie normalizacji, certyfikacji, badań, kształcenia i przygotowania do praktycznego wykonywania zawodu audytora wewnętrznego. Ma decydujący wkład w procesy wzmacniające jakość zarządzania oraz wzmacniania mechanizmów kontroli i zarządzania ryzykiem w organizacjach bez względu na ich formę prawną i strukturę własnościową na całym świecie. Promuje wykorzystanie wypracowanych narzędzi zarządzania dla osiągania celów biznesowych oraz ustawicznie zaleca usprawnianie ładu korporacyjnego w organizacjach dla uzyskania efektu równowagi pomiędzy indywidualnymi i korporacyjnymi celami we wszelkich organizacjach. Instytut IIA Polska liczy obecnie 1450 członków.
CIA (the Certified Internal Auditor) jest obecnie najbardziej rozpoznawalnym certyfikatem IIA dotyczącym samego audytu wewnętrznego. Jego posiadanie podnosi rozpoznawalność audytora jako profesjonalisty. Tym samym bardzo często jest wymieniany jako wymagany albo co najmniej pożądany w procesie rekrutacji audytora wewnętrznego. Zapotrzebowanie z roku na rok jest coraz większe. W organizacjach rośnie świadomość potrzeby audytu wewnętrznego i tym samym pojawia się potrzeba zatrudniania profesjonalistów
Kiedy warto pomyśleć o certyfikacie CIA? Czy już studenci ostatnich lat studiów powinni zainteresować się tą kwalifikacją?
Ostatnie lata studiów to okres, w którym coraz wyraźniej kształtuje się pomysł na przyszłe życie zawodowe. Jeżeli tym pomysłem jest audyt, certyfikat CIA może stać się wtedy celem, do którego przyszły audytor powinien dążyć. Chłonąć wiedzę, odbywać praktyki w działach audytu. I wreszcie znaleźć tam zatrudnienie. Aby otrzymać certyfikat, trzeba mieć przepracowane co najmniej 2 lata w audycie wewnętrznym lub w obszarze o podobnym charakterze. Staż ten nie jest wymagany przy rozpoczęciu certyfikacji, jednak otrzymać certyfikat można dopiero po spełnieniu tego wymogu. Moim zdaniem pytania egzaminacyjne są na tyle skomplikowane i złożone, że bez wiedzy praktycznej i doświadczenia w audycie trudno osiągnąć sukces i zdobyć certyfikat.
Ile czasu średnio należy poświęcić na naukę oraz zaliczenie wszystkich poziomów tego certyfikatu?
Po aplikowaniu do programu certyfikacyjnego CIA i zatwierdzeniu złożonych dokumentów kandydat ma cztery lata na ukończenie całego procesu, tj. zdanie egzaminów i otrzymanie certyfikatu. Oczywiście, samo przygotowanie do egzaminów można zacząć wcześniej, jeszcze przed złożeniem aplikacji.
Dlaczego CIA jest certyfikatem pożądanym w obszarze audytu wewnętrznego? Czy zakres poruszanych w nim zagadnień stanowi wyłącznie ustrukturyzowanie oraz ugruntowanie wiedzy merytorycznej audytora, czy również poszerza horyzonty i rozwija kompetencje na tym stanowisku? Na jakie zagadnienia kładzie największy nacisk certyfikat CIA i dlaczego?
Certyfikat CIA jest potwierdzeniem kwalifikacji zawodowych; znajomości nie tylko standardów wypracowanych przez wspomniany wyżej Międzynarodowy Instytut Audytorów Wewnętrznych, ale też rozbudowanej wiedzy m.in. z zakresu zarządzania organizacją, nadzoru korporacyjnego, finansów, rachunkowości, zagadnień bezpieczeństwa informatycznego, analiz biznesowych, zarządzania ryzykiem. Jest jednocześnie, można powiedzieć, pewnego rodzaju, testem na inteligencję i logikę myślenia. Pytania zadawane są w specyficzny, podchwytliwy sposób. CIA zdecydowanie poszerza horyzonty i rozwija kompetencje. Największy nacisk kładzie na zagadnienia praktyczne z obszaru wykonywania zadań audytowych jak i zarządzania funkcją audytu wewnętrznego. Posiadacz certyfikatu jest postrzegany jako najwyższej klasy specjalista w obszarze audytu wewnętrznego.
Jakie warunki należy spełnić, aby rozpocząć proces certyfikacji w tym zakresie?
Warunki są określone przez IIA Global, a są to m.in. posiadanie odpowiedniego wykształcenia, tj. ukończone studia wyższe lub co najmniej na poziomie licencjata. Niedawno IIA Global nieco złagodziło wymagania dotyczące wykształcenia, tj. można posiadać dwuletnie wykształcenie pomaturalne oraz pięć lat udokumentowanego doświadczenia zawodowego w audycie wewnętrznym lub w dziedzinie pokrewnej albo siedem lat doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w dziedzinie pokrewnej. Oprócz tego, jak już wcześniej wspomniałam, należy posiadać odpowiednie doświadczenie zawodowe, tj. minimum 2 lata doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w podobnym obszarze; należy uzyskać referencje dotyczące postawy moralnej kandydata do certyfikatu. Każdy ubiegający się zobowiązuje się również do przestrzegania Kodeksu Etyki IIA.
Jak oceniają Państwo poziom trudności tego egzaminu? Jaki jest odsetek zdawalności?
Zgodnie z danymi z IIA Global na koniec 2015 roku zdawalność w Polsce wynosiła 40 proc. Jednakże jak w przypadku każdego egzaminu zdawalność to bardzo indywidualna kwestia. Egzamin jest trudny, ale tym większa jest satysfakcja i duma z jego posiadania.
Na jakich stanowiskach warto posiadać ten certyfikat? Czy CIA może ułatwić awans w strukturach organizacyjnych pracodawcy?
Zdecydowanie może ułatwiać awans w organizacji. Dlatego posiadanie certyfikatu jest pożądane na każdym stanowisku w strukturze organizacyjnej.
Technologia ma coraz większy wpływ na pracę audytorów, stąd zagadnienia z pogranicza nowych technologii, zarządzania zbiorami danych i analizy są poruszane w programach międzynarodowych kwalifikacji typu CFA, ACCA bądź CIMA. Czy CIA stara się również na bieżąco aktualizować sylabus i zakres tematyczny, tak aby stać się cennym źródłem wiedzy i wsparciem dla finansistów?
Część trzecia egzaminu, przez wielu zdających uważana za najtrudniejszą, to nie tylko zagadnienia związane m.in. z ładem organizacyjnym, zarządzaniem ryzykiem, procesami, ale w dużej części również technologie informatyczne, zapewnienie ciągłości działania oraz zarządzanie finansami.
Starszy Analityk w Dziale Doradztwa Biznesowego
Ukończyłam: Uniwersytet Warszawski
Kierunek studiów: Zarządzanie, Finanse i Rachunkowość
Egzaminy CIA rozpoczęte: W 2016 r.
Kwalifikację poleciłabym: Wszystkim osobom planującym karierę w obszarze związanym z audytem wewnętrznym lub kontrolą wewnętrzną.
Dzięki CIA dowiedziałam się: Wielu interesujących technicznych aspektów związanych z audytem wewnętrznym. Poszerzyły moją wiedzę i będę starała się je wykorzystywać w praktyce.
Dlaczego zdecydowałaś się na uzyskanie certyfikatu CIA?
CIA to najbardziej znana na świecie kwalifikacja dla audytorów wewnętrznych, dedykowana dla osób wiążących swoją przyszłość z tym obszarem. Jest jedną z wiodących kompetencji w Dziale Doradztwa Biznesowego EY, w zespole Zarządzania Ryzykiem Biznesowym, w którym pracuję. Certyfikat CIA potwierdza równocześnie wysoki poziom wiedzy zawodowej, jak i umiejętności związane z aktualną praktyką audytu wewnętrznego. Uważam, że międzynarodowy certyfikat audytora wewnętrznego świadczy o profesjonalizmie pracownika oraz zwiększa szanse na udział w pełnych wyzwań, międzynarodowych projektach audytowych i doradczych. Dodatkowo, umożliwia zdobycie pracy w dowolnym miejscu na świecie, gdyż jest akceptowany przez międzynarodowe firmy i instytucje publiczne. Bardzo często CIA jest kamieniem milowym w karierze audytora wewnętrznego, otwierającym nowe możliwości rozwoju zawodowego, zarówno awansu, jak i wyzwań. Uzyskanie certyfikatu międzynarodowego audytora wewnętrznego staje się coraz bardziej popularne wśród pracowników planujących swoją karierę zawodową właśnie w kontroli wewnętrznej lub audycie wewnętrznym. Kwalifikacja ta świadczy bowiem o pełnym profesjonalizmie zarówno w oczqach klientów, jak i współpracowników. Pozwala także wyróżnić się w środowisku audytorów wewnętrznych.
Jak przygotowywałaś się do egzaminu?
Moja przygoda z CIA rozpoczęła się w 2016 roku. Dość dużym wyzwaniem było uporanie się ze wszystkimi formalnościami związanymi z rejestracją oraz przystąpieniem do członkostwa IIA (The Institute of Internal Auditors). W fazie początkowej, jeszcze przed poradzeniem sobie z formalnościami, dokładnie zapoznałam się z programem egzaminów CIA. Chciałam mieć pewność, że decyzja, którą podjęłam, jest właściwa. Przede wszystkim szczegółowo zaznajomiłam się z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej Instytutu Audytorów Wewnętrznych IIA, aby mieć świadomość wymagań. Zależało mi również na przekonaniu, że ta kwalifikacja w pełni nawiązuje do mojego profilu zawodowego. Zdobycie certyfikatu CIA jest bardzo cennym osiągnięciem, dającym przewagę zawodową dla audytorów, niemiej jednak wymaga dużej samodyscypliny. Należy włożyć dużo wysiłku i poświęcić wolny czas, aby opanować cały materiał i zdać wszystkie trzy egzaminy. Dużym plusem certyfikacji CIA jest to, że jest dostępna w formie testów komputerowych, tzw. computer-based testing, czyli można wziąć w niej udział w dowolnym czasie. Nawet najbardziej zapracowane osoby przy efektywnym planowaniu i zarządzaniu swoim czasem są w stanie przystąpić do egzaminów.
Które aspekty tego certyfikatu uważasz za najbardziej interesujące?
Bez wątpienia będą nimi tematy związane z kontrolą wewnętrzną i ryzykiem tj. rodzaje, techniki i modele kontroli wewnętrznej, koncepcje ryzyka, mapowanie procesów oraz zarządzanie ryzykiem. Są w dużej mierze związane z doświadczeniem, które zdobyłam w poprzednim miejscu pracy. Usprawniałam tam procesy kontroli wewnętrznej oraz koordynowałam proces mający na celu zapewnienie, że system kontroli wewnętrznej w sprawozdawczości finansowej jest regularnie sprawdzany i monitorowany.
Uważam także, że wiedza dotycząca praktyki audytu wewnętrznego, struktur organizacyjnych, procesów i ryzyka biznesowego z pewnością zostanie przeze mnie wykorzystywana w praktyce w EY.
Dlaczego CIA ma znaczenie w świecie finansów?
Kwalifikacja CIA ma coraz większe znaczenie w świecie finansów. Coraz więcej spółek, zarówno międzynarodowych, jak i rodzimych, zauważa, jaki wpływ i rolę odgrywa ład korporacyjny (w tym audyt wewnętrzny, kontrola wewnętrzna oraz sprawozdawczość finansowa) na ich wyniki finansowe. Wzrasta również świadomość zarządów spółek i właścicieli firm nt. korzyści płynących z odpowiedniego nadzoru. Osoba posiadająca kwalifikacje CIA jest cennym nabytkiem dla organizacji, bowiem demonstruje obszerną wiedzę i profesjonalizm, potrafi ocenić jakość i efektywność procesów, zidentyfikować w nich ryzyka oraz zaproponować ich zminimalizowanie. Pracownik, który posiada kwalifikację CIA, wie jak ustalić nowe możliwości rozwoju organizacji, gdyż ma na nią całościowe spojrzenie. Pomaga też osiągnąć wyznaczone cele w organizacji poprzez zdyscyplinowane i systematyczne podejście do oceny efektywności działania oraz doskonalenia procesów zarządzania ryzykiem i kontroli, stanowiąc duże wsparcie dla zarządu i kierownictwa organizacji.
Czy Twój pracodawca wspierał Cię w trakcie uzyskiwania CIA?
Jak najbardziej. Otrzymałam bardzo duże wsparcie od mojego pracodawcy, zarówno merytoryczne, jak i finansowe. Firma doradcza EY kładzie bardzo duży nacisk na szkolenia wewnętrzne, jak i zewnętrzne, aby umożliwić pracownikom rozwój miękkich i twardych kompetencji. Celem jest osiągnięcie wysokiej wiedzy specjalistycznej, zgodnej z oczekiwaniami rynkowymi. Ze strony pracownika wymagana jest z kolei chęć, systematyczność i samodyscyplina.
W jakim momencie kariery zawodowej warto pomyśleć o CIA?
Moim zdaniem każdy moment kariery zawodowej jest dobry, aby pomyśleć o zdobywaniu kwalifikacji CIA. Wszystko zależy od aktualnej sytuacji pracownika i planów dotyczących rozwoju zawodowego. Każdy indywidualnie powinien zastanowić się, w którym momencie swojej kariery chciałby rozpocząć zdawanie egzaminów CIA. Ważne, aby decyzja została podjęta świadomie, gdyż wiąże się ona z wieloma wyrzeczeniami. Z uwagi na fakt, iż wolny czas poświęcamy na naukę do egzaminów, wymaga on także dużej samodyscypliny. Zdobywanie kwalifikacji CIA rekomenduję przede wszystkim osobom, które pracują w międzynarodowym środowisku w obszarze audytu i kontroli wewnętrznej, i z tym właśnie obszarem chcą wiązać swoją dalszą karierę i rozwój zawodowy.