Dlaczego ten zawód?
- Duża zmienność wydarzeń rynkowych wpływa na atrakcyjność tej profesji
- Kompetencje merytoryczne są podstawą, ale muszą być uzupełnione umiejętnością budowania relacji
- Kluczowa umiejętność dotarcia do informacji niedostępnych powszechnie
Ryzyko kredytowe wiąże się z niebezpieczeństwem, że klient nie ureguluje zobowiązań finansowych wynikających z zawartej transakcji i spowoduje straty u kredytodawcy. Na takie ryzyko narażone są zarówno instytucje zajmujące się finansowaniem (np. banki), jak i zwykłe firmy udzielające kredytu kupieckiego, czyli sprzedające towar lub usługę z odroczonym terminem płatności. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w bankach to jeden z kluczowych procesów, od którego zależy ich rentowność i płynność finansowa. Natomiast w przypadku przedsiębiorstw udzielających kredytu kupieckiego ryzyko można ograniczyć, korzystając z usług firmy, która zajmuje się ubezpieczeniem należności. Analizą ryzyka i oceną kondycji finansowej, której efektem jest przyznany limit i rating, zajmuje się właśnie analityk ryzyka kredytowego.
Ryzyko kredytowe zależy od wielu czynników występujących wewnątrz firmy oraz tych makroekonomicznych. Do czynników wewnętrznych należą: jakość kadry zarządzającej, stabilność finansowa, rentowność czy wartość zabezpieczeń, a do czynników zewnętrznych: wysokość stopy procentowej, kursy walut, sytuacja gospodarcza w innych krajach czy ceny surowców. Te wszystkie kryteria powinny być wzięte pod uwagę przez analityka kredytowego w jego pracy.
– Ostatnie wydarzenia na niektórych rynkach zagranicznych pokazują, że coraz częściej stykamy się z różnymi rodzajami ryzyka. Pojawiają się nowe informacje, które mogą mieć wpływ na działalność firm. Mam tutaj na myśli m.in. embargo na niektóre produkty wysyłane do Rosji, kłopoty Grecji, wahania kursów walutowych czy zmiany cen ropy naftowej. Te wszystkie wydarzenia przekładają się bezpośrednio i pośrednio również na działalność polskich przedsiębiorstw – wyjaśnia Paweł Tyszka, Dyrektor Biura Analiz i Monitoringu Ryzyka w Towarzystwie Ubezpieczeń Euler Hermes.
Profil i zakres obowiązków
Do głównych zadań analityka ryzyka kredytowego należy ocena wniosków i zdolności kredytowej przedsiębiorstw poprzez analizę sprawozdań finansowych, tj. bilansu, rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych oraz zachowań płatniczych klienta. Znaczna część czasu pracy analityka to spotkania z przedstawicielami firm (najczęściej z dyrektorem finansowym lub innym członkiem zarządu), podczas których można pozyskać dodatkowe dane, niedostępne w publikowanych sprawozdaniach finansowych. Informacje te mogą wpłynąć na wysokość przyznanego limitu kredytowego.
– Istotna jest także kwestia oceny właściciela spółki i kadry zarządzającej oraz ich strategii i wizji rozwoju. Są to informacje niewymierne, których nie znajdziemy w danych liczbowych, a których ocena to również ważny element pracy analityka – zaznacza Paweł Tyszka.
Do pozostałych zadań analityka ryzyka kredytowego należy przygotowywanie rekomendacji kredytowych, podejmowanie decyzji kredytowych w ramach posiadanych kompetencji oraz współpraca z działem windykacji.
Kandydat na stanowisko analityka powinien być absolwentem uczelni o profilu ekonomicznym, posiadać umiejętności analityczne oraz czuć się dobrze pracując w zespole. Istotna jest wiedza z obszaru analizy sprawozdań finansowych, ryzyka i rachunkowości, aby móc prawidłowo ocenić sytuację kredytobiorcy.
– Podstawa to kompetencje twarde związane z analizą finansową, natomiast nie bez znaczenia są kwestie dotyczące komunikatywności, umiejętności zadawania pytań, słuchania czy prezentowania wniosków płynących z analizy. Analityk kredytowy jest odpowiedzialny za nawiązanie relacji z prezesem czy też dyrektorem finansowym spółki, którą bada, i powinien pozyskać od nich informacje niezbędne do oceny – wyjaśnia Paweł Tyszka. – Istotną cechą z mojego punktu widzenia jest dobra organizacja pracy i samodzielność. Analityk jest stanowiskiem eksperckim, musi umieć ułożyć sobie plan pracy, a także wiedzieć, o co i kiedy zapytać – dodaje.
Perspektywy rozwoju
Naturalna ścieżka kariery analityka kredytowego zaczyna się na stanowisku młodszego analityka, następnie awansuje on na pozycję analityka i docelowo starszego analityka, który zajmuje się najbardziej skomplikowanymi, a zarazem najciekawszymi przypadkami.
– Struktura działów w firmach zajmujących się ubezpieczeniem kredytu kupieckiego jest na ogół dosyć płaska – wyjaśnia Paweł Tyszka.
Analityk kredytowy może znaleźć zatrudnienie zarówno w branży ubezpieczeniowej bądź banku, jak i w największych firmach, które posiadają działy zarządzania ryzykiem. Analitycy posiadający umiejętności zarządzania zespołem mogą liczyć na managerską ścieżkę kariery. Najwyższe stanowiska w tym obszarze to członek zarządu w firmie ubezpieczeniowej bądź banku zajmujący się ryzykiem kredytowym lub CRO (skrótowiec od: Chief Risk Officer) – manager odpowiedzialny za zarządzanie wszystkimi rodzajami ryzyka w organizacji.
Jeżeli analityk kredytowy ma predyspozycje osobowościowe do budowania relacji z klientem, alternatywną ścieżką kariery może być rola doradcy klienta, czyli Relationship Managera.