Główny Ekonomista, Bank BGŻ

Jakub Jański: Dlaczego Pana zdaniem zawód eksperta rynkowego w obszarze bankowości moglibyśmy nazwać zawodem przyszłości?

Dariusz Winek: Obecnie sektor bankowy przechodzi głęboką ewolucję. Banki przestają pełnić wyłącznie funkcję dostarczyciela prostych rozwiązań związanych z obsługą klienta i oferowaniem produktów finansowych. Na znaczeniu zaczyna zyskiwać natomiast funkcja doradcza banku. Mówię o pewnej formie partnerstwa, w której banki starają się rekomendować pewne rozwiązania dla swoich klientów biznesowych. Doradztwo w tym wypadku dotyczy nie tyle porównywania różnego rodzaju ofert, ale przede wszystkim umiejętności patrzenia w przyszłość. Aby zapewnić wiarygodność i profesjonalizm naszych prognoz, potrzebujemy właśnie ekonomistów, którzy rozumieją otoczenie makroekonomiczne i sektorowe. Dzięki własnej wiedzy i spostrzeżeniom eksperci rynkowi potrafią ocenić, jakie szanse i zagrożenia czekają gospodarkę. Tę nową rolę wiedzy o rynku w zarządzaniu bankiem i tworzeniu wartości dodanej dla klientów możemy nazwać bankowością opartą na wiedzy.

Kto jest odbiorcą Państwa prognoz?

Przede wszystkim klienci wewnętrzni, czyli zarządzający bankiem, ale odbiorcami są też  klienci banku. Czasem również zespół ekonomistów sam formułuje pytanie, które może zainteresować naszych partnerów biznesowych, a swoje wnioski przedstawia w formie raportów, prezentowanych później podczas konferencji lub spotkań, które albo organizujemy sami, albo na które jesteśmy zapraszani w roli ekspertów. Dzięki naszej wiedzy, którą bardzo chętnie się dzielimy, nasi klienci zyskują dostęp do wielu cennych analiz rynkowych, co może im pomóc w trakcie podejmowania właściwych decyzji biznesowych.

Rozumiem, że bank staje się komentatorem rzeczywistości ekonomicznej? 

Słowo „komentator” nie odzwierciedla w pełni funkcji doradczej banku. Ekonomiści nie tyle komentują, co starają się dogłębnie zrozumieć procesy, które dotyczą nas wszystkich. Zajmujemy się kreśleniem najbardziej prawdopodobnych scenariuszy i sporządzaniem konkretnych prognoz pomocnych przy tworzeniu planów inwestycyjnych i ocen ryzyka dla funkcjonowania poszczególnych sektorów gospodarki. To cenione źródło wiedzy dla wielu naszych klientów, którzy rzadko mają dostęp do tego typu danych.Dzięki naszym analizom zyskują cenną wiedzę na temat oczekiwanego zachowania rynku i mogą starać się zabezpieczać lub dopasować do zachodzących zmian. Żadne przedsiębiorstwo nie funkcjonuje w próżni, lecz w konkretnym otoczeniu rynkowym, dlatego wiedza, którą się dzielimy, ma tak duże znaczenie. Jeżeli pojawia się aprecjacja lub deprecjacja kursu walutowego, firmy powinny racjonalizować swoje działania i odpowiednio zarządzać swymi przychodami czy zobowiązaniami walutowymi. Pamiętajmy, że współczesną gospodarkę charakteryzuje silna konkurencja, dlatego każda decyzja biznesowa wymaga pogłębionych analiz. I to jest zadanie ekonomistów-ekspertów rynkowych.

W jaki sposób poszczególne działy banku korzystają z Państwa usług?

Dzięki naszym analizom makroekonomicznym i sektorowym bank jest w stanie opracować strategię i określić tzw. „apetyt na ryzyko”. Dlatego współpracujemy z zarządem, działem finansowym odpowiedzialnym za planowanie. Odbiorcami naszych raportów są również osoby i komitety odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem, doradcy klienta, oraz biuro maklerskie.  

Co jest przedmiotem analiz zespołu ekspertów rynkowych?

Oprócz analiz makroekonomicznych i rynków finansowych, analizy dotyczą również analiz sektorowych. Ich zakres zależy od obszaru, w jakim bank się specjalizuje. W przypadku Banku BGŻ możemy łatwo określić profil działalności, ponieważ choć bank jest bankiem uniwersalnym to jednak strategicznie dominuje  finansowanie rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Dlatego przedmiotem naszych analiz sektorowych jest przede wszystkim sektor rolno-spożywczy. Ponieważ przedsiębiorstwa rolne ustanawiają często hipotekę na swoich gruntach, aby zabezpieczyć pożyczkę, analizujemy również rynek nieruchomości rolnych. Do tego dochodzą jeszcze obszary pośrednio powiązane z sektorem spożywczym, jak m.in. analiza środków produkcji (maszyn), ochrony roślin i nawozów lub handlu i dystrybucji produktów rolno-spożywczych.  

Jak wygląda codzienna praca ekonomisty?

Nasza praca ma charakter ciągły, co oznacza, że na bieżąco śledzimy trendy na rynku poprzez analizę krajowych i globalnych danych ekonomicznych, w tym ceny surowców rolnych, jak m.in. zboża, rośliny oleiste, mleko, mięso oraz owoce i warzywa. Nasze wnioski prezentujemy w formie publikacji dostępnych dla naszych pracowników i klientów. Analizy makroekonomiczne ukazują się codziennie, a te sektorowe rzadziej – w odstępach tygodniowych ale też i kwartalnych. Dane pozyskujemy z wielu źródeł – od podstawowych danych GUS, NBP i Eurostat, po specjalistyczne serwisy Thomson Reuters, Bloomberg, FoodNews czy Agra Europe. 

Jakie kompetencje mają znaczenie w tym zawodzie?

Ta branża poszukuje ludzi dociekliwych, dokładnych i posiadających oczywiście wysokie zdolności analityczne. Analitykami mogą zostać osoby, które szybko zrozumieją zależności pomiędzy zachodzącymi na rynku procesami, potrafią wyciągać wnioski i w zrozumiały sposób przekazywać je innym,. Czasem nasza praca może się wydawać trochę niewdzięczna, ponieważ wymaga od nas wiele czasu w trakcie poszukiwania właściwych danych i później – w analizowaniu powiązań pomiędzy nimi. Ogromne znaczenie ma również odwaga w formułowaniu wniosków, bo właśnie te różniące się od powszechnych oczekiwań, ale trafne projekcje są najbardziej cenne

Jak może wyglądać ścieżka kariery eksperta rynkowego?

W obszarze analiz makroekonomicznych i sektorowych analityków czeka zazwyczaj kariera stricte ekspercka. Doświadczony analityk zyskuje wtedy autorytet i podnosi swój prestiż poprzez swój udział w mediach bądź podczas konferencji branżowych. Zdarza się również, że taka osoba łączy swoją pracę z karierą akademicką. Niektórzy decydują się na ścieżkę menedżerską i przechodzą wtedy na stronę biznesu, wybierając karierę w obszarach bankowości korporacyjnej, biurze maklerskim bądź doradztwie inwestycyjnym. 

Czy ekspert rynkowy może zostać głównym ekonomistą?

Jak najbardziej. Aby zostać głównym ekonomistą, należy zdobyć zarówno powszechną wiedzę makroekonomiczną, jak i tę bardziej szczegółową, sektorową. 

Wspominał Pan, że Bank BGŻ w ramach analizy sektorowej zajmuje się przede wszystkim analizami rynku rolno-spożywczego. W jakich obszarach może specjalizować się analityk tego sektora?

Obszar specjalizacji narzuca oczywiście profil krajowej produkcji rolno-spożywczej. W naszym departamencie mamy ekspertów odpowiedzialnych za rynek zbóż, rośliny oleiste, czyli rzepaki biopaliwa oraz odnawialne źródła energii, owoce i warzywa, produkcję zwierzęcą, czyli mięso białe i czerwone, oraz mleko. Pracuje również u nas analityk rynku nieruchomości., w szczególności użytków rolnych, rozwój sieci handlowych, które wpływają na opłacalność produkcji rolno-spożywczej, wymaga od naszego zespołu posiadania eksperta w obszarze handlu i dystrybucji.

A jacy analitycy pracują w sektorze non-agro? 

W naszym banku zatrudniamy analityka związanego z funkcjonowaniem rynku bankowego, który aktywnie pomaga naszej instytucji w kwestiach strategicznych. Do jego obowiązków należy m.in. monitorowanie trendów rynkowych w zakresie produktów bankowych, jak kredyty czy depozyty. Pracują również u nas analitycy zajmujący się zagadnieniami makroekonomicznymi i rynkami finansowymi w dwóch podstawowych obszarach – kursów walutowych i stopy procentowej.
 
Dziękuję za rozmowę.

Kierownik Wydziału ds. analiz Sektorowych, Bank BGŻ

W Banku BGŻ od 2008 r.

Absolwent: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Kierunek studiów: Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze i Polityczne
Planuję zdobyć: doktorat z ekonomii
Po godzinach: literatura faktu, architektura średniowiecza

Największy dotychczasowy projekt: badanie, którego efektem był obszerny raport nt. zmian na światowych rynkach rolnych

Jakub Jański: Dlaczego zdecydowałeś się na karierę w obszarze analiz sektorowych?

Michał Koleśnikow: Udało mi się związać z bardzo ciekawą branżą. Na pewno nie mogę narzekać na nudę. W mojej pracy wiele się zmienia i wciąż pojawiają się nowe projekty. Ponieważ lubię analizować otaczającą nas rzeczywistość pod kątem zależności ekonomicznych oraz lubię wszystko, co jest związane z rolnictwem i produkcją żywności, moja praca przynosi mi wiele satysfakcji.

W jaki sposób zdobywasz informacje, które później wykorzystujesz w swoich analizach i raportach?

Mamy wiele możliwości. Podstawowym źródłem informacji są strony internetowe instytucji publicznych, portale branżowe czy płatne serwisy informacyjne.  Bardzo cennym źródłem informacji w naszym zawodzie są bezpośrednie rozmowy z klientami i innymi uczestnikami rynku oraz udział w konferencjach i innych imprezach branżowych. Wiele inspiracji rodzi się również podczas rozmów z moim zespołem, przełożonym i innymi pracownikami banku..

Ponieważ zajmujesz się analizami sektorowymi, podejrzewam, że w Twoim zawodzie nieunikniona jest specjalizacja.

Tak, dokładnie. Specjalizacja w naszym zawodzie jest nieunikniona, ponieważ wtedy zyskujemy status eksperta. Jednakże w banku bardzo cenieni są ekonomiści, którzy łączą wiedzę na temat kilku sektorów gospodarki, tzn. posiadają dogłębną wiedzę w jednym, wybranym obszarze, ale również potrafią „z lotu ptaka” spojrzeć na kilka branż i wyciągnąć bardziej ogólne wnioski.

W czym się specjalizujesz jako ekspert rynku? 

Na początku był to sektor mięsa, a teraz – od dwóch lat – zgłębiam rynek zbóż.

Jesteś obecnie Kierownikiem Wydziału ds. Analiz Sektorowych. Jak Bank BGŻ wpierał Twój rozwój zawodowy?

Wszyscy pracownicy Banku BGŻ zostają objęci indywidualnym planem rozwoju. Na wybranych pracowników, którzy są gotowi poświęcić swój wolny czas na rozwój oraz przejdą przez wewnętrzną rekrutację czeka Program Rozwoju Potencjału „Prestiż”, w którym miałem przyjemność brać udział. Przewiduje on dla pracowników o najwyższym potencjale dodatkowy budżet na szkolenia, pomoc mentora, doradztwo  i wsparcie działu HR; daje możliwość „pokazania się”. To świetna i pomocna akcja, która zdecydowanie pomaga w karierze.

Z jakimi wyzwaniami spotykają się eksperci rynkowi na co dzień?

Największym wyzwaniem jest dla nas czas. Z prośbą o przeprowadzenie analiz rynkowych zwraca się do nas wiele osób, zarówno z wewnątrz, jak i z zewnątrz banku. Nie da się tego do końca zaplanować i ustrukturyzować. , Czasem trudno znaleźć idealną relację pomiędzy jakością pracy, a czasem poświęconym na jej wykonanie,  szczególnie jeżeli chce się zachować bardzo wysoką jakość wsparcia - jak najlepiej poznać temat i udzielić jak najtrafniejszych odpowiedzi. 

A Twoje wyzwania w pracy? Spodziewam się, że jest ich wiele, ponieważ zarządzasz zespołem ekspertów.

Z punktu widzenia osoby zarządzającej istotnym wyzwaniem jest kształtowanie relacji swojego zespołu z innymi departamentami w banku. Nasi liczni wewnętrzni klienci mają wysokie oczekiwania wobec naszej pracy, którym czasem trudno sprostać ze względu na ograniczone zasoby. Do tego dochodzą wszystkie kwestie związane z komunikacją interpersonalną. Często dobry analityk, dokładny i dociekliwy jest jednocześnie osobą z natury introwertyczną, co rodzi nieraz nieporozumienia w kontaktach z osobami np. zajmującymi się sprzedażą.

Dlaczego wybrałeś pracę w Banku BGŻ?

To jedyny bank w Polsce, który w ramach departamentu kierowanego przez Głównego Ekonomistę posiada zespół analityków dedykowany sektorowi rolno-spożywczemu. Miałem w tej branży kilkuletnie doświadczenie, które łączyłem z zainteresowaniami. Dzięki temu widziałem również, że osoby pracujące w tym zespole to wysokiej klasy specjaliści w swojej dziedzinie, co oznaczało dla mnie możliwość dalszego rozwoju.

Co przynosi Ci największą satysfakcję?

Raporty oraz duże prezentacje, które wydawane są w formie drukowanej lub przedstawiane podczas konferencji branżowych. Ogromną satysfakcję przynoszą sytuacje, kiedy Twoja prognoza okazuje się trafna. Stajesz się wtedy „ojcem” pewnej myśli, która jest później przekazywana w mediach i wśród osób związanych z sektorem.

Czy prognoza, która staje się później rzeczywistością, to owoc pracy indywidualnej czy zespołowej?

Zarówno indywidualnej, jak i zespołowej. Analitycy powinni być osobami samodzielnymi, ponieważ tego wymaga charakter naszej pracy. Każdy z nas w końcu specjalizuje się przecież w jakimś wycinku rynku. Ale zdarzają się również projekty, w które angażuje się cały nasz zespół, jak m.in. nasz doroczny raport prezentowany podczas konferencji poświęconej tematyce agrobiznesu. Cenne jest to, że ma się obok siebie specjalistów, z którymi można na bieżąco przedyskutować i zweryfikować niektóre swoje pomysły. Burze mózgów i wewnętrzne seminaria bywają w naszej pracy bardzo efektywne i inspirujące.

Wspominasz o samodzielności. Jak rozumiesz tę cechę?

Jeżeli zakładamy, że członek naszego zespołu jest ekspertem rynku, to najlepiej zna rynek, którym się zajmuje. To kwestia zaufania do wiedzy takiego specjalisty. Dlatego poza samodzielnością w tym zawodzie ogromne znaczenie ma również odpowiedzialność za wnioski, które prezentuje się w swoich analizach. Tę wiedzę można jedynie zweryfikować na zewnątrz, kiedy efektami swojej pracy dzielimy się z innymi – przedsiębiorcami, instytutami badawczymi lub uczelniami wyższymi.

Czy ekspert, który pracuje nad rynkiem, sam prezentuje swoje wnioski?

To zależy. Na konferencjach o bardzo dużym prestiżu często wnioski prezentuje nie sam analityk, ale np. prezes banku, główny ekonomista , bądź dyrektor zarządzający. Natomiast w przypadku mniejszych wydarzeń branżowych eksperci rynkowi sami przedstawiają wyniki swoich badań. Organizuje je nasz bank lub jesteśmy zapraszani w roli ekspertów na spotkania organizowane przez rolników, przetwórców, instytuty bądź stowarzyszenia producentów. Duża część naszych raportów dostępna jest również na naszych stronach korporacyjnych oraz udostępniana serwisom branżowym, które publikują je u siebie. Wydaje mi się, że w związku z tą bogatą ofertą komunikacyjną analityk coraz częściej wychodzi na zewnątrz i staje się coraz bardziej pewnego rodzaju sprzedawcą swoich wniosków. Nie wystarczy już tylko stworzyć dobrego raportu. Należy z nim dotrzeć do klientów.  

Czy wyłącznie Bank BGŻ posiada analityków zajmujących się sektorem rolno-spożywczym?

Z tego, co się orientuję, to wyłącznie Bank BGŻ posiada zespół analityków sektorowych agro. Tworzy go wyłącznie 5 osób, zajmujących się poszczególnymi rynkami rolnymi. Podejrzewam, że inne banki posiadają również pojedynczych ekspertów rynkowych, którzy zajmują się m.in. branżą rolno-spożywczą, ale tylko nasza organizacja posiada tak wysoko wyspecjalizowany zespół.

To zatem bardzo niszowy zawód.

Dokładnie. Ale również ogromny prestiż. Analitycy rynków rolno-spożywczych pojawiają się również w innych instytucjach – w firmach przetwórczych, wśród producentów oraz w administracji publicznej, ale wśród banków – z pewnością nie mamy konkurencji.

Dziękuję za rozmowę.