Cechy zawodu:
- Dynamicznie rozwijający się zawód na rynkach finansowych
- Profesja mająca na celu zapobiec występowaniu ryzyka reputacyjnego
- Możliwość kariery w instytucjach odpowiedzialnych za procesy audytorskie
Z opublikowanego w 2014 raportu KPMG dotyczącego globalnej polityki AML, w którym wzięło udział aż tysiąc banków, wynika, że 80 proc. pracowników najwyższego szczebla bierze aktywny udział w kształtowaniu kultury organizacyjnej opartej na przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Warto podkreślić, że badanie zostało przeprowadzone po raz dziesiąty – od 2004 roku banki znacząco poprawiły funkcje kontrolne, począwszy od działów compliance i obszarów związanych z monitorowaniem wiarygodności swoich klientów (działania know your customer). Na tę transparentność z pewnością ogromny wpływ miał ostatni kryzys na rynkach finansowych, który zachwiał reputacją największych graczy na świecie.
– Instytucje finansowe oraz inne podmioty regulowane, które są zobligowane do prowadzenia monitoringu AML, inwestują coraz większe środki w programy przeciwdziałania praniu pieniędzy. Cały obszar AML to stosunkowo nowa branża na rynku pracy, która dynamicznie się rozwija – przyznaje Hubert Szaradowski, AML Operations Senior Manager w Citi Service Center Poland.
AML to skrót od frazy anti-money laundering, która dotyczy wszystkich działań podejmowanych głównie przez banki, mających na celu wyeliminowanie zjawiska prania pieniędzy.
– Poza bankami do utrzymywania stałej kontroli pod kątem AML są zobligowane również inne sektory, m.in. fundusze inwestycyjne, podmioty zajmujące się działalnością w zakresie gier losowych, firmy związane z handlem metalami i kamieniami szlachetnymi lub innymi towarami luksusowymi – dodaje Hubert Szaradowski.
Od drugiej połowy XX wieku głównym źródłem pochodzenia nielegalnych dochodów stał się handel narkotykami. Ale zjawisko prania pieniędzy wydaje się być o wiele bardziej złożone. Dzięki wiedzy białych kołnierzyków money laundering został powiązany z takimi nielegalnymi działaniami, jak finansowanie terroryzmu, defraudacja i korupcja, łapówkarstwo, przemyt i handel ludźmi, oszustwa pocztowe oraz nielegalny hazard. Za sprawą dynamicznie postępującej wirtualizacji i rozwojowi internetu ten proceder trafił na bardzo podatny grunt. W świecie, gdzie każda informacja staje się produktem, a pieniądze ulegają dematerializacji, mamy do czynienia z coraz bardziej wyrafinowanymi metodami pozyskiwania pieniędzy z czynów karalnych.
Afery, w które może zostać wciągnięta każda instytucja finansowa, godzą w dobre imię całego sektora, a ryzyko związane z nielegalnymi procederami wywołuje bardzo negatywne i niepożądane konsekwencje. Najgroźniejszym z nich jest kryzys zaufania zarówno po stronie partnerów biznesowych oraz inwestorów, jak i klientów. Obecnie, dzięki próbom odbudowania wiarygodności w świecie finansów, na plan pierwszy wysuwają się te zawody, które do tej pory były ukryte w cieniu. Jednym z nich jest właśnie analityk AML.
Profil i zakres obowiązków
Ponieważ Polska jest niekwestionowanym liderem w Europie pod względem rozwoju centrów nowoczesnych usług biznesowych, do naszego kraju przenoszone są coraz bardziej zaawansowane procesy, w tym właśnie działania powiązane z polityką AML. Duże instytucje finansowe opracowują specjalne systemy, których zadaniem jest monitorowanie transakcji pod kątem wszelkich nieprawidłowości bądź schematów mogących wskazywać na podjęcie próby prania pieniędzy lub finansowanie terroryzmu.
– Praca analityka polega głównie na weryfikacji wygenerowanych przez system alertów, sprawdzeniu źródła pochodzenia środków finansowych oraz określeniu relacji pomiędzy podmiotami przesyłającymi sobie owe środki. Analityk stara się ustalić logiczny przebieg biznesowej transakcji, a następnie podejmuje decyzję, czy dany alert kwalifikuje się do zamknięcia, czy do przekazania dalej jednostkom, które zajmują się raportowaniem nielegalnej aktywności klientów do regulatora – tłumaczy Hubert Szaradowski. – W tym celu analityk AML pracujący w banku kontaktuje się na co dzień z opiekunami klientów, którzy przekazują mu potrzebne informacje nt. transakcji klientów oraz udzielają szeregu wskazówek mogących wytłumaczyć zachowanie klienta.
Innym działami, z którymi analityk ma styczność, jest dział monitoringu zgodności związany z polityką compliance oraz jednostką nazywaną financial investigation unit, która odpowiada za generowanie alertów oraz szereg innych funkcji wspomagających, niezbędnych w przeprowadzeniu operacji AML.
Perspektywy rozwoju
Każdy z pracowników, który rozpoczyna swoją przygodę z obszarem AML na stanowisku młodszego analityka w dużej instytucji finansowej, może rozwijać swoje kompetencje, wybierając karierę ekspercką w zakresie money laundering dla wybranych krajów lub rodzaju klienta, bądź menedżerską.
– Ścieżka kariery zależy od możliwości rozwoju, jakie oferuje dana firma. W większości przypadków analitycy AML decydują się na rozwój w kierunku starszego analityka AML lub eksperta AML, który zajmuje się weryfikacją niektórych alertów dostarczanych przez analityków. Dalszymi etapami kariery mogą być stanowiska w dziale monitoringu zgodności lub jednostkach financial investigation. Osoby z doświadczeniem w AML często też są werbowane przez regulatorów – podsumowuje Hubert Szaradowski.
AML Operations Senior Manager, Citi Solutions Center Poland
Jakub Jański: Ostatni kryzys znacząco uwydatnił problem prania brudnych pieniędzy. Czy zatem zawód analityka możemy uznać za zawód przyszłościowy?
Hubert Szaradowski: Zdecydowanie tak. Instytucje finansowe oraz inne podmioty regulowane, które zobligowane są do prowadzenia monitoringu AML inwestują coraz większe środki w programy przeciwdziałania praniu pieniędzy. Zawód analityka AML, jak i cały sektor AML są stosunkowo nowe na rynku pracy i dynamicznie się rozwijają.
Czy na tworzenie działów zajmujących się przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy decydują się wyłącznie banki? Czy dla innych instytucji finansowych (np. ubezpieczycieli) polityka związana z AML również ma znaczenie?
Nie tylko banki zobligowane są do utrzymywania stałej kontroli pod kątem przeciwdziałania praniu pieniędzy. Inne sektory, np. fundusze inwestycyjne, podmioty zajmujące się działalnością w zakresie gier losowych, firmy zajmujące się handlem metalami i kamieniami szlachetnymi, firmy handlujące innymi towarami luksusowymi również prowadzą takie działy.
Jak wygląda proces przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy, w który jest zaangażowany analityk AML? Z jakimi ekspertami/innymi działami współpracuje na co dzień?
Większe instytucje, które prowadzą programy przeciwdziałania praniu pieniędzy mają systemy, które monitorują transakcje pod kątem wszelkich nieprawidłości bądź schematów mogących wskazywać na próbę prania pieniędzy bądź finansowania terroryzmu. Praca analityka polega głownie na weryfikacji wygenerowanych przez system alertów, sprawdzenia źródła środków, relacji pomiędzy podmiotami przesyłającymi sobie środki, ustalenia biznesowej logiki transakcji i ostatecznie podjęcia decyzji, czy dany alert kwalifikuje sie do zamnknięcia, czy przekazania dalej do jednostek zajmujących się raportowaniem nielegalnej aktywności klientów do regulatora. Analityk AML pracujący w banku kontaktuje się na codzień z opiekunami klientów, którzy udzielają mu informacji na temat transakcji klientów oraz wszelkich wskazówek mogących wytłumaczyć zachowanie klienta. Innym działami, z którymi analityk ma styczność jest dział Monitoringu Zgodności czyli Compliance, Financial Investigation Unit, technologia, która odpowiedzialna jest na generowanie alertów oraz szereg innych funkcji wspomagających, bez których Operacje AML nie mogłyby funkcjonować.
Jak może wyglądać modelowa ścieżka kariery analityka AML?
Scieżka rozwoju zależy od instytucji, modelu jaki używany jest w procesie oraz możliwości rozwojowych jakie oferuje dana firma. W większości przypadków analitycy AML decydują się na rozwój w kierunku starszego analityka AML, eksperta AML którzy zajmuje się weryfikacją niektórych alertów dysponowanych przez analityków. Dalszymi etapami kariery mogą być stanowiska w Dziale Monitoringu Zgodności (Compliance), jedostkac Financial Investigations. Osoby z doświadczeniem w AML często tez werbowane są przez regulatorów oraz jednosci audytowe.
Jakie kompetencje Państwa zdaniem są bardzo ważne w zawodzie analityka AML?
Przede wszystkim zdolności analityczne, umiejętność wyszkiwania informacji w róznych źródłach, przydaje się znajomość rynków krajowych, róznych sektorów gospodarki oraz znajomość języków obcych. Dodatkowo, analityk AML powinien być odporny na stres i powinien potrafić pracować pod presją czasu. Dodatkowo podzielność uwagi i umiejętność pracy z kilkoma, a nawet czasem kilkonastoma aplikacjami jednocześnie również są kluczowe na tym stanowisku.
Dziękuję za rozmowę.
Senior AML Specialist, Citi Solutions Center Poland
W Citi Service Center Poland od 2011 r.
Absolwent: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Kierunek studiów: Finanse i Bankowość
Jestem w trakcie uzyskiwania: ICA International Advanced Certificate in AML
Po godzinach: kino, rower, literatura współczesna
Największy dotychczasowy projekt: poprawa procesów dla AML Hub w regionie EMEA
Jakub Jański: W jakich szkoleniach bierzesz udział, by poszerzać wiedzę z obszaru AML?
Dorota Polewicz: Nieustannie bierzemy udział w szkoleniach dotyczących zarówno AML, jak i powiązanych zagadnień, w tym np. nowych produktów bankowych czy zmian w regulacjach prawnych. Obecnie biorę udział w szkoleniach zorganizowanych przez International Compliance Association przygotowujących do egzaminu na certyfikat ICA International Advanced Certificate in Anti Money Laundering.
Jakie wartości ceni Twój pracodawca?
Citi ceni kreatywność, odpowiedzialność, jak i zaangażowanie we wspólny cel każdego członka organizacji.
Z jakimi wyzwaniami spotykają się analitycy AML w swojej codziennej pracy?
Jednym z największych wyzwań jest konieczność pracy z dużą ilością danych oraz pozyskiwanie i analizowanie informacji z różnych źródeł. Ponadto zajmujemy się sprawami z różnych krajów, dlatego potrzebna jest znajomość lokalnych warunków politycznych, ekonomicznych, kulturowych. AML to także dziedzina, która rozwija się bardzo dynamicznie. Często dowiadujemy się o nowych metodach prania pieniędzy i musimy opracowywać nowe sposoby na ich wykrywanie.
Jak wyglądał Twój proces rekrutacji?
Ofertę pracy znalazłam w jednym z serwisów pracy. Pierwszym etapem rekrutacji była rozmowa telefoniczna dotycząca mojego doświadczenia i wykształcenia. Kolejne etapy to testy umiejętności analitycznych i znajomości języków obcych. Następnie zostałam zaproszona na rozmowę z Team Leaderem, a ostatnim etapem była rozmowa z managerem.
Dziękuję za rozmowę.