Nadejście kryzysu na rynkach finansowych naraziło na ogromne straty wiele przedsiębiorstw. Konsekwencją tego zjawiska były z pewnością liczniejsze niż przed 2008 rokiem upadłości światowych gigantów. Należały do nich również instytucje, takie jak banki, w tym m.in. jeden z największych amerykańskich banków inwestycyjnych – Lehman Brothers. Upadek finansowego molocha oznaczał jedno – dokładnie 6 lat temu wartość poprawnego prognozowania została boleśnie zweryfikowana. Prognozowanie, czyli przewidywanie zdarzeń, którego celem jest ograniczenie ryzyka podczas podejmowania strategicznych decyzji biznesowych, jest niezwykle istotne dla przedsiębiorstw i banków, które traktują ten proces jako fundament w podejmowania kolejnych ważnych decyzji. Próba wyciągania wniosków z analiz oraz prognoz dotyczących sytuacji makroekonomicznej wydaje się być pomocna, ale bywa również zgubna. Skuteczne prognozy pozwalają z pewnością zminimalizować ryzyko. Ale to tylko jedna strona medalu – opierając się wyłącznie na wynikach analiz, zwiększamy jednocześnie w praktyce ryzyko w trakcie podejmowania niewłaściwych decyzji. Dlatego w każdym z banków dostarczających innym podmiotom na rynku prognozy musi znaleźć się osoba o wysokich kompetencjach, która będzie ponosić odpowiedzialność za publikowane wyniki. Takimi ekspertami są właśnie główni ekonomiści w banku.

Celebryci świata ekonomii

Ze względu na szeroką wiedzę dotyczącą przewidywanych zjawisk główny ekonomista wpływa na decyzje zarządu banku, m.in. biorąc udział w posiedzeniach, podczas których wspiera merytorycznie najważniejsze osoby i współuczestniczy w kreowaniu polityki banku. Jego praca nie ogranicza się jednak do – i tak już pracochłonnych – analiz i prognoz. To także reprezentowanie banku w mediach i wypowiadanie się na temat stanu gospodarki.

W Polsce główni ekonomiści są uważani za wiarygodnych dla społeczeństwa ekspertów. Część z nich jest nawet bardziej rozpoznawalna niż prezesi banków. Tuż po ogłoszeniu przez bank prognoz lub publikacji danych gospodarczych z głównymi ekonomistami zaczynają się kontaktować dziennikarze z prośbą o komentarz w studio radiowym bądź telewizyjnym albo na łamach poczytnego dziennika. Ekonomiści muszą wówczas przygotować się do rozmowy w bardzo krótkim czasie i następnie szybko sformułować trafne komentarze. To bardzo odpowiedzialna rola, ponieważ tacy eksperci wpływają w ten sposób na opinię publiczną, oraz – czasem nawet silniej niż kosztowna kampania marketingowa – na wizerunek banku.

Profil głównego ekonomisty 

Kim są ludzie należący do tak elitarnego grona, jakim jest grupa głównych ekonomistów? Na podstawie aktualnych informacji dotyczących tej prestiżowej profesji można stworzyć profil osoby pełniącej funkcję głównego ekonomisty.

Przede wszystkim główny ekonomista powinien charakteryzować się dwiema pozornie wykluczającymi się cechami – młodością i doświadczeniem. Aby zostać twarzą banku, reprezentującą tę instytucję w mediach, należy nie tylko posiadać bogate doświadczenie zdobyte w trakcie wielu lat pracy w bankowości, np. na stanowisku ekonomisty, ale jednocześnie być osobą młodą i energiczną, która doskonale prezentuje się w świetle reflektorów. Dlatego w Polsce stanowisko to zajmują głównie osoby pomiędzy 30. a 40. rokiem życia.

Można również pokusić się o stwierdzenie, że zawód głównego ekonomisty cechuje dominacja mężczyzn. Nie oznacza to jednak, że jest to droga niedostępna dla kobiet. Co więcej, nie tylko mężczyźni pełniący funkcję głównego ekonomisty są doceniani na świecie. Przykładem może być tutaj Monika Kurtek, Główna Ekonomistka Banku Pocztowego, która w 2012 roku uplasowała się w czołówce rankingu ekonomistów "Bloomberga", wyprzedzając przy tym pochodzących z Wielkiej Brytanii czy Japonii najlepszych specjalistów w zakresie ekonomii.

Typowy główny ekonomista jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego lub Szkoły Głównej Handlowej i zazwyczaj kończy takie studia, jak metody ilościowe w ekonomii, finanse i bankowość lub pokrewne. Dlaczego właśnie te kierunki studiów? Odpowiedź jest bardzo prosta, jeśli zwrócimy uwagę na główne założenia programowe. Absolwenci tego typu kierunków posiadają wiedzę, która umożliwia im przeprowadzanie analiz statystycznych czy modelowanie procesów i zjawisk gospodarczych. Ta wiedza i umiejętności doskonale sprawdzają się właśnie na stanowisku ekonomisty. Warto podkreślić, że, chociaż główny ekonomista kończy zazwyczaj studia w Polsce, zdobywa również wiedzę na zagranicznych uczelniach. Ekonomiści w ramach swojej ścieżki rozwoju często uczestniczą w stażach, kursach czy szkoleniach międzynarodowych, a najchętniej zdobywaną przez nich kwalifikacją zawodową jest CFA. To najbardziej prestiżowa międzynarodowa kwalifikacja z zakresu doradztwa inwestycyjnego.

Najpopularniejsza ścieżka rozwoju zawodowego tuż przed objęciem funkcji głównego ekonomisty polega na pozyskaniu cennego doświadczenia na stanowiskach analityka, ekonomisty oraz starszego ekonomisty w banku. Oczywiście zdarzają się również wyjątki. Przykładowo, Ignacy Morawski, Główny Ekonomista Polskiego Banku Przedsiębiorczości, pracował na początku jako dziennikarz ekonomiczny, a dopiero po jakimś czasie wybrał karierę na stanowisku ekonomisty w banku, zdobywając po dwóch latach pracy pozycję głównego ekonomisty. Nie jest to jednak często spotykana forma rozwoju zawodowego. Zazwyczaj o przyszłym sukcesie zawodowym świadczą odbyte na samym początku praktyki w bankach, związane bezpośrednio z zagadnieniami ekonomicznymi.

Właściwa wiedza i doświadczenie okazują się niezbędne w zawodzie ekonomisty. Warto jednak zwrócić również uwagę na pożądane cechy oraz umiejętności. Przygotowywanie analiz i prognoz gospodarczych wymaga kompetencji analitycznych, zdolności koncentracji i systematyczności. To jednak nie wszystko. Główny ekonomista musi także charakteryzować się wysoko rozwiniętymi umiejętnościami miękkimi, które okazują się niezbędne podczas kontaktów z mediami czy w trakcie spotkań z zarządem banku, co stanowi jeden z istotnych elementów pracy osób pełniących tę funkcję. Do umiejętności miękkich należą m.in. umiejętność autoprezentacji, asertywność czy zdolność komunikacji zarówno w formie werbalnej, jak i niewerbalnej.

Poza umiejętnościami, które można w sobie wypracować, oraz wykształceniem ekonomicznym w tym zawodzie liczy się również coś więcej. Główny ekonomista to zawód dla pasjonatów, którzy starają się zaspokoić wrodzoną ciekawość świata, interesując się zarówno polityką, jak i gospodarką. Dodatkowo, muszą świetnie czuć się wśród liczb. Inaczej trudno spodziewać się sukcesu zawodowego.

Chociaż główni ekonomiści z całą pewnością należą do grona ludzi zapracowanych, nie żyją wyłącznie obowiązkami. Być może to posiadane przez nich umiejętności pozwalają im na sprawne zarządzanie czasem, dzięki czemu udaje im się wygospodarować kilka wolnych chwil, które mogą przeznaczyć na swoje ulubione zajęcia. Obecny minister finansów, a wcześniej Główny Ekonomista ING Banku Śląskiego, Mateusz Szczurek, uwielbia jeździć na rowerze, o czym chętnie informował na prowadzonym do niedawna blogu. Zwiedził w ten sposób nie tylko Polskę, ale także Gruzję, Syrię czy góry Atlas w Maroku. Mateusz Szczurek nie jest jedynym blogerem wśród głównych ekonomistów. Ignacy Morawski prowadzi wraz z reporterem TVN, Janem Niedziałkiem, blog poświęcony recenzjom książek o tematyce ekonomicznej i finansowej.

Pasja. Przepis na sukces

Funkcja głównego ekonomisty po raz pierwszy zaczęła pojawiać się w bankach działających w naszym kraju zaledwie kilkanaście lat temu. Pod koniec lat 90. pierwsze instytucje finansowe podjęły decyzję o wyborze na te stanowiska stosunkowo młodych absolwentów głównie warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Chociaż w dzisiejszych czasach zatrudnianie przez banki głównego ekonomisty stało się standardem, zapotrzebowanie na tego typu ekspertów wciąż jest bardzo ograniczone – w roku 2013 działało w Polsce ok. 70 banków komercyjnych, a należy pamiętać, że funkcję głównego ekonomisty w banku pełni wyłącznie jedna osoba. Mówimy zatem o bardzo niszowym zawodzie.

Jak zatem należy ułożyć swoją ścieżkę kariery, aby zbliżyć się do tego elitarnego grona? Po pierwsze zdobyć wykształcenie związane z ekonomią. Podczas studiów drugiego stopnia warto zainteresować się specjalizacjami związanymi z metodami ilościowymi. Korzystnie w oczach polskich pracodawców prezentuje się wiedza zdobyta podczas wymiany studenckiej, szkoleń międzynarodowych czy w wyniku realizacji studiów za granicą. Jeszcze w czasie nauki warto zdecydować się na podjęcie pierwszej pracy związanej z kierunkiem studiów. Stanowiskami, na które należy zwrócić szczególną uwagę, są analityk i ekonomista w bankach komercyjnych lub Narodowym Banku Polskim.

Jednak przede wszystkim, aby osiągnąć sukces, należy traktować swoje studia i pracę jako pasję. Za wyborem studiów ekonomicznych powinny stać nie tylko predyspozycje naukowe, ale również chęć poszerzania wiedzy w tym obszarze. Co prawda, można tę kwestię uogólnić do wszystkich kierunków studiów. W końcu wiele mówi się na temat wyboru przez studentów kierunku zgodnie z obowiązującym trendem, preferencjami rodziców czy prognozowanymi wysokimi zarobkami absolwentów. Jednak w przypadku najwyższych stanowisk związanych z ekonomią autentyczne zainteresowanie tematyką poruszaną podczas studiów to warunek absolutnie konieczny, by w przyszłości odnieść sukces i zrealizować swoje zawodowe marzenia. Główni ekonomiści muszą nie tylko doskonale czuć się w świecie skomplikowanych modeli ekonometrycznych, ale również codziennie odczuwać potrzebę codziennego przeglądu wydarzeń i ze swobodą udzielać wywiadów oraz wyrażać opinie. To funkcja wymagająca szerokiego wachlarza umiejętności i zdolności. Dlatego tę pracę mogą podjąć tylko te osoby, które stanowią uosobienie synergii zdolności analitycznych i umiejętności miękkich, a pracę bezpośrednio utożsamiają z pasją.

Komentarz eksperta. Niepewność w świecie liczb. Jakich kompetencji potrzebują ekonomiści?

Udostępnij

Udostępnij

Tweetnij

Udostępnij Udostępnij Tweetnij