Kontrolę nad usługami świadczonymi przez audytorów do tej pory pełniły dwa organy:
- Komisja Nadzoru Audytowego (KNA), która nie miała wystarczających narzędzi pozwalających na sprawdzanie jakości usług świadczonych przez firmy audytorskie w zakresie np. związanym z prospektami emisyjnymi obecnych lub przyszłych emitentów papierów wartościowych,
- Krajowa Komisja Nadzoru, działająca w ramach Polskiej Izby Biegłych Rewidentów (PIBR).
Powołanie Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego ma zapewnić skuteczny system monitorowania działalności firm audytorskich. Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy:
Celem zmian wprowadzanych do ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym jest wzmocnienie nadzoru publicznego nad działalnością biegłych rewidentów i firm audytorskich w Polsce.
Instytucja nie tylko będzie sprawowała kontrolę nad usługami świadczonymi przez audytorów (kontrole planowe, doraźne i tematyczne), lecz także będzie mogła sprawdzać inne usługi atestacyjne (np. opinie o prawidłowości rozliczenia środków unijnych) czy usługi związane z funkcjonowaniem rynku kapitałowego, co nie leżało w kompetencjach dotychczas istniejących organów nadzoru.
Przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, spowoduje zmiany zarówno w zakresie organizacji i struktury organu nadzoru poprzez zmianę formy jego działania i sposobu finansowania, jak i przejęcie przez jeden podmiot wszystkich kontroli w zakresie usług biegłego rewidenta. Pozwoli też na prowadzenie postępowań administracyjnych i dyscyplinarnych, co z kolei przyczyni się do zachowania jednolitości postępowań - zwłaszcza w zakresie stwierdzenia naruszeń i ewentualnych kar.
Nadzór nad Polską Agencją Nadzoru Audytowego ma sprawować Minister Finansów. Nowy organ nadzoru zostanie utworzony na bazie dotacji udzielonych z budżetu państwa. Zakłada się, że od 1 stycznia 2020 roku będzie on w pełni operacyjny i rozpocznie wykonywanie wszystkich powierzonych zadań.
Polska Agencja Nadzoru Audytowego może być finansowana z budżetu państwa, jednakże planuje się, że koszty jej działalności zostaną pokryte z przychodów, takich jak m.in.: opłata z tytułu nadzoru od firm audytorskich, opłaty za wpis na listę firm audytorskich.
Źródła:
- Uzasadnienie do ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, PIBR.
- Zmiany w nadzorze nad biegłymi rewidentami, księgowość.infor.pl