Nowoczesna analityka w obszarze finansów – szanse i wyzwania

Współczesne narzędzia analityczne znajdują szerokie zastosowanie we wsparciu kampanii sprzedażowych i marketingowych oraz w modelowaniu ryzyka kredytowego. Jak pokazują badania, analityka odgrywa także coraz większą rolę w obszarze finansów. Z analizy dokonanej przez firmę Accenture wynika, że to właśnie w tym sektorze najczęściej stosowane są narzędzia analityczne [1]. W jaki sposób analityka wspiera procesy biznesowe w finansach? Jakie są perspektywy jej dalszego rozwoju? A co za tym idzie, jakie są możliwości rozwoju zawodowego specjalistów z tego obszaru?

Głównym zadaniem analityki jest pomoc organizacjom w takiej ocenie przeszłych zdarzeń, która efektywnie wpłynie na proces podejmowania przyszłych decyzji biznesowych [2]. Zastosowanie analityki w finansach możemy podzielić na trzy główne obszary: 

Coraz popularniejszą praktyką staje się także wykorzystanie zaawansowanych narzędzi analitycznych w celu usprawnienia procesów predykcyjnych, będących centralnym elementem przygotowania planów finansowych. Wyzwaniem na kolejne lata będzie więc umiejętność utrzymania spójnego źródła danych w ramach organizacji oraz jeszcze skuteczniejsze wykorzystanie wniosków z analiz, które są realizowane na agregatach danych. Dzięki właściwej integracji danych i narzędzi analitycznych, kontrolerzy finansowi mogą w swoich prognozach bazować już nie tylko na zagregowanych danych sprzedaży oraz podstawowych wskaźnikach makroekonomicznych. Mają także możliwość wykorzystania swojej wiedzy na temat zachowania konkretnych klientów w obszarze spłaty należności lub uwzględnienia ograniczeń związanych z wydajnością kanałów sprzedaży w oparciu o bardziej szczegółowe dane.

 

Kolejnym istotnym zastosowaniem analityki są procesy raportowania operacyjnego. W wielu organizacjach w Polsce i na świecie ta kluczowa funkcja realizowana jest w ramach szeroko pojętej domeny Management Information Systems (MIS), która integruje i dystrybuuje dane z różnych obszarów w ramach organizacji. Często jednak z uwagi na brak jednego, spójnego źródła danych, tworzenie nawet mało skomplikowanych raportów „na żądanie” wymaga zaangażowania specjalistów do spraw finansów lub MIS, których liczba jest zazwyczaj bardzo ograniczona. W nowoczesnych narzędziach analitycznych wykorzystuje się zatem rozwiązania samoobsługowe (self-service), w których użytkownicy biznesowi mają dostęp do informacji poprzez zrozumiały interfejs, pozwalający im na samodzielnie zaprojektowanie oraz wygenerowanie pożądanego zestawienia danych. Z doświadczeń projektowych realizowanych dla naszych klientów wynika, że dzięki tego typu rozwiązaniom, czas oczekiwania na przygotowanie raportu ulega znacznemu skróceniu. Możliwe jest także odciążanie kluczowych zasobów analitycznych. Tradycyjnie, zaawansowane analizy wspierały kadrę kierowniczą w podejmowaniu strategicznych decyzji dotyczących rozwoju firmy. Nie mniej jednak coraz popularniejsze staje się wsparcie działań operacyjnych poprzez wykorzystanie narzędzi umożliwiających dokonywanie skomplikowanych analiz na poziomie pojedynczych transakcji nawet w czasie rzeczywistym (real-time). Doskonałym przykładem zastosowania tej strategii są obszary marketingu zdarzeniowego (Event Based Marketing), zapobiegania nadużyciom (Anti-fraud) oraz windykacji (Collection). Wykorzystanie reguł biznesowych pozwala tu nie tylko lepiej monitorować sytuację, ale także podjąć stosowne działania mające realny wpływ na działalność przedsiębiorstwa, czyli zwiększenie przychodów i ograniczenie kosztów.

Z badań Accenture wynika, że ponad 70% firm planuje w najbliższych latach rozwój swoich działów analitycznych [3]. Będzie to skutkowało dalszym wzrostem zapotrzebowania na pracowników, posiadających odpowiednie kompetencje we wszystkich obszarach działania przedsiębiorstwa. Szacuje się, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych w ciągu najbliższych pięciu lat powstanie  niemal 40 tys. nowych stanowisk pracy ściśle powiązanych z analityką. Z drugiej jednak strony pracownicy z pożądanymi umiejętnościami stają się zasobem coraz rzadszym. Mimo trudności przed jakimi staje rynek pracy na całym świecie, zapotrzebowanie na pracowników z sektora analityki jest bardzo wysokie i dwukrotnie przekracza dostępną podaż, co w konsekwencji staje się największym wyzwaniem dla rozwoju tego obszaru. Wracając do przykładu ze Stanów Zjednoczonych, deficyt pracowników osiągnie tam poziom 22 tys. osób, czyli ponad 50 proc. pracowników będzie musiało zostać zatrudnionych poza krajowym rynkiem pracy [4]. W jaki sposób firmy mogą sobie radzić w walce o pozyskanie kluczowych zasobów?

W złożonym procesie, jakim jest zdobycie, rozwinięcie, a następnie zatrzymanie talentów, przedsiębiorstwa muszą podejmować proaktywne działania, mające na celu powiększenie globalnych zasobów specjalistów z obszaru analityki. Po pierwsze, należy zwiększyć świadomość na temat możliwości kariery w tej dziedzinie wśród absolwentów szkół wyższych. Aktualnie zaledwie co dziesiąta osoba, kończąca studia wybiera pracę w tym sektorze.

Równie ważna jest zmiana postrzegania atrakcyjności podejmowanej pracy. Wiele osób uważa, że codziennie obowiązki w analityce opierają się wyłącznie na tworzeniu mało wymagających i czasochłonnych raportów. Weryfikacja tej opinii jest bardzo ciężka, jednak dzięki wdrożeniu narzędzi samoobsługowych, rola specjalistów z tego obszaru przesuwa się w kierunku złożonych analiz oraz wsparcia kluczowych decyzji biznesowych, co jest ciekawą alternatywą dla licznych ofert pracy dostępnych na rynku. 

Po trzecie, wymagane jest stworzenie bardziej elastycznych ścieżek kariery. Istniejące modele rozwoju zawodowego nie do końca odpowiadają oczekiwaniom specjalistów z obszaru analitycznego. Często zdarza się, że osoby z unikalnymi umiejętnościami są promowane na stanowiska kierownicze, które niekoniecznie odpowiadają ich oczekiwaniom. Dzisiaj pojawiają się alternatywne możliwości, w których pracownik może zostać wysoko opłacanym specjalistą, otrzymującym wynagrodzenie wyłącznie w oparciu o swoje kompetencje lub pozycję, gdzie kluczową rolę pełni odpowiedzialność za zespół. 

Szczególną uwagę trzeba także zwrócić na wsparcie reform edukacyjnych, mających na celu lepsze dostosowanie programów kształcenia na uczelniach wyższych do nowych potrzeb rynku pracy. Równie ważne w krajach rozwijających się (takich jak Polska) jest zbudowanie silnych relacji pomiędzy ośrodkami naukowymi oraz biznesem, a co za tym idzie – przygotowanie wysoce wykwalifikowanych absolwentów do pracy w obszarze analitycznym. 

Należy również zacieśnić współpracę z firmami specjalizującymi się w pośrednictwie pracy. Celem tego działania jest zdobycie dostępu do grona kandydatów, posiadających pożądane umiejętności oraz doświadczenie. Accenture od lat korzysta z tego rozwiązania, pozyskując w ten sposób specjalistów, którzy są najlepsi w swoich dziedzinach.

We współczesnym świecie analityka staje się kluczowym elementem tworzenia innowacji, rozwoju produktów, wiedzy o klientach oraz decyzji biznesowych. Przedsiębiorstwa, które chcą efektywnie budować i utrzymywać przewagę konkurencyjną, muszą zadbać o to, aby pozyskiwać i utrzymywać odpowiednią pulę osób, posiadających kompetencje w dziedzinie analityki. Będzie to wymagało nowatorskiego podejścia i odpowiednio dobranych strategii rekrutacyjnych.

Obszar analityki w Accenture jest jednym z kluczowych filarów wzrostu w biznesie, zarówno w skali globalnej, jak i w Polsce. Intensywny rozwój tej dziedziny wynika bezpośrednio z potrzeb klientów oraz z naszego głębokiego przekonania, że analityka będzie istotną dźwignią wartości przedsiębiorstw komercyjnych przez długie lata. Przyjęty model budowy międzynarodowych i lokalnych centrów kompetencji analitycznych, wybrany przez Accenture oraz alianse strategiczne z renomowanymi ośrodkami naukowymi (np. Politechnika Warszawska oraz Massachusetts Institute of Technology [5]) stwarzają doskonałe możliwości kariery dla młodych ludzi oraz pozwalają na zaadresowanie kluczowych wyzwań dzisiejszego rynku pracy. Efektem jest zespół składający się ze światowej klasy specjalistów i absolwentów najlepszych uczelni, tworzący przełomowe rozwiązania dla biznesu.

Autorami tekstu są:

Tomasz Grabowski, Senior Manager w dziale Management Consulting, Analytics, Accenture Polska

Adam Skręt, Consultant w dziale Management Consulting, Accenture Polska