W tej grupie urzędników mogli znaleźć się wyłącznie najlepiej wykształceni obywatele obdarzeni najwyższym zaufaniem społeczeństwa. I tak jest po dziś dzień.
W naszej grudniowej sondzie zapytaliśmy internautów o umiejętności, jakie ich zdaniem są najważniejsze na stanowisku audytora. Co trzecia osoba wskazała na zdolność logicznego myślenia (czyli tak naprawdę analityczne podejście do każdego zagadnienia). Aż 26 proc. internautów zinterpretowała audyt podobnie jak starożytni Grecy - za najważniejszą cechę uznali dokładność, terminowość i uczciwość. Tylko 9 proc. postawiło na języki obce, mimo że ich rola w przestrzeni zawodowej dynamicznie rośnie.
O komentarz do wyników sondażu poprosiliśmy przedstawicieli Wielkiej Czwórki. Z wypowiedzi nadesłanych do naszej redakcji wyłania się obraz współczesnego audytora - pracownika, który nie tylko posiada analityczny umysł, ale także uważnie potrafi rozmawiać i słuchać. I tak - Deloitte pisze o "kreowaniu właściwych relacji z klientem", Ernst & Young podkreśla znaczenie "interakcji z kadrą kierowniczą klienta", KPMG wspomina o dużym znaczeniu „umiejętności negocjacyjnych", a PwC wysuwa na pierwszy plan "relację opartą na zaufaniu". To dialog - z klientem, z przełożonymi czy współpracownikami - jest podstawą płynnego funkcjonowania procesu audytorskiego. Nie powinno to nas dziwić; w końcu słowo "audyt" pochodzi od łacińskiego czasownika "audire", co w języku polskim oznacza "słuchać" lub "słyszeć".
Poniżej prezentujemy wypowiedzi ekspertów Wielkiej Czwórki.
Deloitte: Wiedza i komunikacja
Umiejętności i cechy wymienione przez uczestników sondażu jako najważniejsze, czyli zdolność logicznego myślenia, dokładność, terminowość, uczciwość oraz wiedza prawna i administracyjna są bardzo istotne dla prawidłowego, rzetelnego i efektywnego przeprowadzenia audytu. Można by tutaj dodać umiejętność dogłębnej analizy problemu, objęcia jego całości wraz z przyczynami oraz możliwymi konsekwencjami.
Według nas powyższe kompetencje to jednak nie wszystko. Dobry audytor powinien mieć również predyspozycje, które pozwolą mu na sprawne funkcjonowanie w obszarach związanych z kreowaniem właściwych relacji z klientem oraz budowaniem pozytywnej i efektywnej współpracy w zespole. Dlatego też za równie istotne cechy uważamy: umiejętność pracy w grupie i kierowania zespołem, otwartość na innych, umiejętność budowania relacji, zdolność do kompromisu. Kombinacja wszystkich tych kompetencji staje się gwarantem udanej kariery w audycie. Dzięki nim, poza prawidłowo przeprowadzonym badaniem, audytor będzie w stanie zaoferować klientowi coś więcej, czyli tzw. "wartość dodaną". Eksperci Deloitte wykazując niezgodności w sprawozdaniach finansowych, wskazują prawidłowe rozwiązania oraz najlepsze praktyki. Często wykryte nieprawidłowości wiążą się z lukami w systemie kontroli wewnętrznej czy procedurach organizacyjnych. Prawidłowa interpretacja przyczyn oraz udzielane rekomendacje mogą znacząco wpłynąć na poprawę efektywności przedsiębiorstwa i ograniczanie ryzyka.
Nasze doświadczenie pokazuje, że dyplom magistra ekonomii nie wpływa znacząco na szansę w odniesienie sukcesu w tym zawodzie. W naszej firmie z powodzeniem odnaleźli się absolwenci takich kierunków jak stosunki międzynarodowe, matematyka stosowana, administracja, a nawet germanistyka czy socjologia. Oczywiście w toku pracy wiedza ekonomiczna i rachunkowa tych osób zostaje uzupełniona, ale sam fakt posiadania dyplomu jeszcze niczego nie determinuje. Kluczowa jest otwartość i zdolność szybkiego przyswajania wiedzy.
Inaczej jest ze znajomością języków obcych. Postępująca globalizacja przyczynia się do funkcjonowania na polskim rynku coraz większej liczby podmiotów należących do zagranicznych grup kapitałowych. Znajomość języka obcego pozwala na efektywną komunikację z obcojęzycznym kierownictwem, czy też pomaga w sprostaniu wymaganiom raportowania na potrzeby grupy. Język angielski nadal obowiązuje w większości podmiotów gospodarczych, niemniej ze względu na rosnący udział w rynku firm z Niemiec, Hiszpanii i Francji znajomość języków tych krajów może być znaczącym atutem przyszłego audytora.
Tomasz Stonawski, Senior Manager w Dziale Audytu
Barbara Czarnecka, HR Senior Coordinator
Ernst & Young: Wyciąganie właściwych wniosków
Na początku kariery zawodowej w audycie wiele czasu zajmuje poznanie i zrozumienie specyfiki branży, jak również wewnętrznych procesów biznesowych zachodzących w firmach, dla których przeprowadzamy badania sprawozdań finansowych. Dlatego też asystenci w dziale audytu (I lub II rok studiów magisterskich - drugiego stopnia lub IV i V rok jednolitych studiów magisterskich; absolwenci rekrutowani głównie wiosną) poświęcają dużo czasu na analizę opracowań i informacji branżowych, a także na rozmowy z przedstawicielami kadry kierowniczej obsługiwanych firm, których celem jest uzyskanie wymaganych informacji o zdarzeniach gospodarczych występujących w firmach i mechanizmach kontrolnych. Tak więc praca w audycie to nie tylko analiza i weryfikacja dokumentów, ale właśnie interakcje z kadrą kierowniczą klienta. Kluczowe jest dla nas uzyskanie wymaganych informacji i potwierdzenie naszego zrozumienia kwestii, które niejednokrotnie mogą mieć wielowątkowy i skomplikowany charakter.
Praca w dziale audytu wymaga dobrej organizacji pracy, zdolności komunikacyjnych, umiejętności analitycznego myślenia, skrupulatności, a także umiejętności pracy w zespole, słuchania innych oraz wyrażania swoich opinii w sposób jasny i zrozumiały. Dlatego też na pierwszym miejscu stawiamy zdolności analizy danych i wyciągania właściwych wniosków, jak również umiejętności szybkiego uczenia się. Ważne jest też dla nas zaangażowanie w wykonywane zadania, nastawienie na realizację celów i umiejętności organizacyjne. Wiedza oraz oceny zdobyte w trakcie studiów są dla nas wyznacznikiem do wstępnej weryfikacji. Możliwości dopasowania się kandydata do naszych oczekiwań, skuteczność, innowacyjne podejście do rozwiązywanych problemów to również cechy, które wysoko cenimy u kandydatów. Zależy nam na osobach dynamicznych oraz łatwo odnajdujących się w nowych sytuacjach. Nasi audytorzy to nie tylko osoby po studiach ekonomicznych, lecz również absolwenci innych kierunków studiów, m.in. matematyki, fizyki i informatyki. W naszych zespołach są również absolwenci uczelni technicznych oraz prawnicy.
Języki oczywiście także mają bardzo duże znaczenie. Wymagana jest znajomość języka angielskiego na poziomie pozwalającym swobodnie się porozumiewać . Mile widziana jest również znajomość innych języków, np. niemieckiego czy hiszpańskiego.
Podstawowa wiedza audytorów dotyczy standardów rachunkowości. Przeważająca część naszych pracowników zdobywa tę wiedzę podczas studiów, a w trakcie szkoleń jest ona na bieżąco aktualizowana i uzupełniania. Bardzo przydatna jest umiejętność obsługi programów typu Excel czy Access. Programy te pozwalają na tworzenie narzędzi do analizy dużej populacji danych. Nasi audytorzy posiadają również wiedzę z zakresu technologii informatycznych i systemów przetwarzania danych. W swojej pracy wykorzystujemy także modelowanie finansowe. Istotna jest również wiedza z zakresu wyceny instrumentów finansowych.
Witold Czyż, Partner, Dział Audytu
KPMG: Poczucie etyki i uczciwość
Zawód audytora czy biegłego rewidenta to zawód zaufania publicznego, dlatego dla mnie najważniejsze jest wysokie poczucie etyki i uczciwość. Specyfika pracy zespołu badającego wymaga świetnej organizacji pracy, ustalania priorytetów i decyzyjności. Oczywiście nie można zapominać o umiejętnościach komunikacyjnych oraz umiejętności współpracy w grupie, ponieważ audyt to ciągłe relacje z klientami, jak również z członkami zespołu badającego. Bardzo ważne są wtedy umiejętności negocjacyjne i wyczucie sytuacji. Sukces w audycie zależy od wielu czynników, m.in. od konkretnych umiejętności oraz szczęścia. Nie ma tutaj miejsca na stagnację, a zatem otwartość na wiedzę i nowe umiejętności jest kluczowa. Ponadto, z uwagi na wysoką mobilność pracowników, w tym kadr zarządzających, a także sporą ilość literatury fachowej publikowanej przez zagraniczne wydawnictwa audytor musi wykazać się bardzo dobrą znajomością języków obcych. Język angielski to absolutna podstawa i jego znajomość ułatwia nawiązywanie kontaktów biznesowych. Natomiast znajomość każdego innego języka to zawsze bardzo duży plus, aktualnie dużą rolę odgrywa również język niemiecki, francuski czy rosyjski. Oczywiście nic tak nie poprawia relacji jak komunikacja w języku naszego rozmówcy, dlatego przydatność języków zależy od tego jak chcemy ukierunkować naszą karierę i w jakiej branży pracować.
Audytor to zawód, w którym przydaje się wiedza z różnych dziedzin. Na pewno podstawą jest znajomość rachunkowości oraz zagadnień związanych z rewizją finansową. Do tego dochodzi sprawozdawczość finansowa, finanse przedsiębiorstw, znajomość podatków, podstawy prawa gospodarczego, a także wiedza z makro oraz mikroekonomii. Przydaje się też wiedza z zakresu zarządzania i organizacji pracy, ponieważ pomaga w zarządzaniu projektami.
Formalnie wykształcenie ekonomiczne nie jest koniecznością, jednak nie da się ukryć, że mocna wiedza z dziedziny ekonomii, rachunkowości i finansów bardzo się przydaje i na pewno takie osoby mają łatwiejszy start w KPMG. Zdarzają się osoby z zupełnie innym wykształceniem, np. po studiach matematycznych czy informatycznych, jednak w znakomitej większości audytorzy mają ukończone studia typowo ekonomiczne. Zresztą uczelnie oferują już takie kierunki, jak np. rewizja finansowa, które przygotowują studentów do pracy w audycie.
Audytorzy często są traktowani jako narzędzie kontroli, a szkoda, ponieważ audytor to przede wszystkim doradca jednostki gospodarczej. Poprzez niezależne spojrzenie na przedsiębiorstwo może on dostrzec wiele źródeł ryzyka, które zidentyfikowane na wczesnym etapie, mogą uchronić spółkę przed potencjalnymi zagrożeniami. W naszej pracy staramy się zmienić wizerunek audytorów, tak aby nasi klienci postrzegali nas jako swojego doradcę. Nasze relacje z klientami opieramy przede wszystkim na profesjonalizmie oraz na indywidualnym podejściu do każdego klienta. Dbamy, aby każdy zespół świadczący usługi był przygotowany zarówno pod względem merytorycznym, jak i pod kątem odpowiedniego doświadczenia branżowego.
Wiktoria Chowaniec, Manager w Dziale Audytu
PwC: Nastawienie na jakość
Panuje powszechne przekonanie, że praca audytora to zajęcie dla osób, które ukończyły kierunki ekonomiczne lub związane z finansami i rachunkowością. Nie do końca tak jest. W PwC na stanowiskach audytorskich pracują osoby o różnym profilu edukacyjnym. Dla nas natomiast znaczenie mają ich zainteresowania i chęć rozwoju w firmie świadczącej usługi doradcze oraz determinacja do pracy i realizacji celów.
Podczas rekrutacji kandydatów na stanowiska audytorów poszukujemy osób, które posiadają bardzo szeroka pulę kompetencji. Przede wszystkim przyszły audytor to osoba o doskonałych umiejętnościach analitycznych, bardzo dokładna i skrupulatna w swojej pracy, wytrwała i dobrze zorganizowana, która potrafi pracować pod presją czasu. Dlatego podczas procesu rekrutacyjnego praktykantów i stażystów nie koncentrujemy się na ukończonym kierunku studiów, które posiadają kandydaci, ale na motywacji i gotowości do pracy w charakterze audytora.
Na stanowiskach audytorskich pracują osoby posiadające wysoko rozwinięte umiejętności analityczne, potrafią wyciągać wnioski, są dokładne, nastawione na jakość, czyli realizują projekty na najwyższym poziomie. Ważna jest również znajomość języków. Poza językiem angielskim na stanowisku audytora zyskują znaczenie także inne języki. Przykładowo, w PwC nasi pracownicy mają możliwość pracować w wyspecjalizowanych zespołach dedykowanych obsłudze firm z określonych państw lub regionów geograficznych: German Desk, French Desk, Japanese Business Practice, Korean Desk i Scandinavian Desk, które zarówno językowo, jak i kulturowo są przygotowane do pomocy klientom pochodzącym z różnych obszarów geograficznych.
Pracując w obszarze audytu bardzo ważne jest ciągłe doskonalenie swojej wiedzy merytorycznej, śledzenie zmian w ustawodawstwie, ciągły rozwój i uaktualnienie swoich kompetencji merytorycznych. Bardzo ważne są również umiejętności interpersonalne, takie jak umiejętność współpracy w zespole, umiejętność budowania relacji opartych na zaufaniu i współpracy. W relacji z klientami nasi konsultanci występują w roli doradców, którzy przeprowadzając audyt mają pomóc klientowi zidentyfikować obszary ryzyka i przekonać klienta, że działają w jego interesie. Audytor powinien budować zaufanie i posiadać umiejętności, które przekonają klienta do otwartości i współpracy. Ważne będą zatem umiejętności przeprowadzania rozmów z wymagającymi klientami, zdolność argumentowania i przekonywania np. osób na najwyższych stanowiskach w firmie o słuszności dokonanych korekt. Dodatkowo, duże znaczenie mają umiejętności analityczne oraz umiejętność motywowania i budowania ducha zespołu. Nie możemy także zapomnieć o odpowiedzialności, jaką audytorzy biorą za realizację swoich zadań i pracę innych osób.
Anna Herra, Manager ds. rekrutacji i budowania wizerunku pracodawcy