Trwa ładowanie. Prosimy o chwilę cierpliwości.

Whistleblowing

W poniższym artykule wyjaśniamy, czym jest pojęcie whistleblowing w bankowości.
23.04.2018
Dowiedz się, czym jest whistleblowing na rynkach finansowych, przede wszystkim w bankowości.

Czym jest whistleblowing – definicja

Whistleblowing to pojęcie, które nie doczekało się jeszcze jednoznacznej, powszechnie uznawanej definicji. Za autora pojęcia uznaje się konsumenckiego aktywistę - Ralpha Nadera, który w 1971 roku apelował dosłownie o gwizdanie (ang. blow the whistle), czyli informowanie o nadużyciach w odniesieniu do korporacyjnych skandali. 

Oto kilka najbardziej znanych definicji whistleblowingu:

Jabet Near i Marici Miceli (1985 r.):

Whistleblowing to ujawnienie przez obecnych lub byłych członków organizacji nielegalnych, niemoralnych lub niedopuszczalnych praktyk prowadzonych pod nadzorem/kontrolą ich pracodawców, osobom lub organizacjom, które są w stanie przedsięwziąć działania. 

Międzynarodowa Organizacja Pracy:

Whistleblowing to raportowanie przez obecnych lub byłych pracowników o nielegalnych, niewłaściwych, niebezpiecznych lub nieetycznych praktykach pracodawców. 

W praktyce whistleblowing może oznaczać specyficzną formę donosicielstwa czy szpiegostwa, z którą wiążą się dylematy moralne. Zgodnie jednak z nowym modelem whistleblowingu, współcześni ustawodawcy, co do zasady, nie uzależniają dopuszczalności zgłoszenia od motywacji zgłaszającego. Kluczowa jest bowiem sama informacja, jej jakość i prawdziwość, bez względu na powody, jakimi kierował się sygnalista.

Whistleblowing – rodzaje

Wyróżnić można dwa rodzaje whistleblowingu:

  • whistleblowing wewnętrzny (w ramach danej organizacji – np. banku),
  • whistleblowing zewnętrzny (do podmiotu zewnętrznego – np. regulatora).

Oba rodzaje zostały wprowadzone w nowelizacji ustawy – Prawo bankowe. 

O whistleblowingu mówi się wtedy, gdy pracownicy mogą zgłaszać naruszenia anonimowo, za pośrednictwem specjalnego, niezależnego i autonomicznego kanału. Zgłaszanie poufne (tj. pod nazwiskiem, ale bez możliwości ujawniania go przez otrzymującego zgłoszenie) czy bez zastrzegania poufności (np. przesyłanie uwag pod nazwiskiem poprzez skrzynkę e-mailową), nie są traktowane jako whistleblowing, a np. jako zgłaszanie skarg i wniosków przez pracowników.

Źródło: knf.gov.pl