Kobieta czy mężczyzna? Podobno kwalifikacje i doświadczenie nie mają płci. Jednak nie od dziś wiadomo, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni borykają się z wieloma przeciwnościami w walce o dobrą pracę lub stanowisko. Zobacz, jaką rolę odgrywa płeć w postrzeganiu swoich ambicji, szans, czy zagrożeń na rynku pracy.
Raport "Kobiety na rynku pracy. Kompetencje i różnorodność" to wynik badania, w którym wzięło udział ponad 8 tysięcy osób aktywnych zawodowo. Większość z nich to ludzie w przedziale wieku od 20 do 40 lat, którzy pracują w dużych (250-1000 osób) lub bardzo dużych (ponad 1000 osób) firmach.
Kto zarządza firmą?
18% ankietowanych przyznało, że osoba, która zarządza ich firmą to kobieta. Aż 81% wskazało na mężczyznę.
Na niższych szczeblach różnice nie są już tak bardzo zauważalne. Płeć bezpośredniego przełożonego to w 44% przypadków kobieta, a 54% – mężczyzna.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę płeć członków zespołu, to połowa badanych twierdzi, że są to w większości kobiety. 32% uważa, że w ich zespole przeważają mężczyźni, a 18% wskazuje na równą liczbę osób obu płci. Z badań wynika, że kobiety chętniej budują zespoły żeńskie. Mężczyźni zdecydowanie częściej angażują osoby obu płci do stworzenia zgranego zespołu.
Z danych Eurostatu wynika, że kobiety stanowią 21% członków zarządów w największych spółkach publicznych w Polsce. Mimo że wynik ten wzrósł w ostatnich latach o 9 pp. to nadal jest poniżej średniej unijnej (26,7%). Mężczyźni częściej zarządzają firmami w obszarach: bankowości i inwestycji, budownictwa, energetyki, produkcji oraz IT. Kobiety należą do zarządów firm zajmujących się: centrami nowoczesnych usług dla biznesu, hotelarstwem, HR lub marketingiem.
Managerowie płci męskiej lepiej odnajdują się w branżach: budownictwo, IT, produkcja i transport. Kobiety natomiast w finansach, księgowości, szkoleniach oraz logistyce.
Zadowoleni ze stanowiska
70% kobiet jest zadowolona z obecnie zajmowanego stanowiska. Odsetek mężczyzn w tej kwestii wynosi 66%.
Kobiety wciąż mają niższe ambicje dotyczące wysokości zajmowanego stanowiska.
Większość z nich uważa, że osiągnie sukces, kiedy będzie managerem, kierownikiem lub dyrektorem w firmie. Z kolei mężczyźni oprócz wymienionych stanowisk dodają, że chcieliby zostać dyrektorem zarządzającym lub prezesem.
Z roku na rok coraz więcej osób jest zadowolonych z zajmowanego stanowiska. Dzięki likwidacji nierówności związanych z płcią kobiety ze śmiałością dążą do zajmowania wysokiej pozycji w firmie. Jeszcze niedawno role specjalistyczne czy managerskie były dla nich szczytem ambicji i realnym celem, który mogły osiągnąć.
Planowanie kariery
76% mężczyzn i 74% kobiet posiada chociaż częściowo opracowaną ścieżkę zawodową. Pracownicy (bez względu na płeć) chcą planować swój rozwój zawodowy i widzą realne wsparcie ze strony pracodawcy.
Prawie połowa ankietowanych mężczyzn uważa, że pracodawca pomaga im w realizowaniu założonego planu kariery. 38% kobiet również zauważa chęć pomocy ze strony osoby zarządzającej. Firmy często oferują przede wszystkim udział w różnych szkoleniach i kursach. Zadowalający jest fakt, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni mają równe szanse na kształcenie. Jednak płeć przełożonego ma istotne znaczenie w kwestii oferowanych świadczeń. Kobiety skupiają się na zapewnieniu swoim pracownikom mentoringu i doradztwa w zakresie planowania kariery. Z kolei mężczyźni stawiają na regularną ocenę wyników oraz możliwość uczestnictwa w interdyscyplinarnych projektach.
Nierówności i potęga stereotypów
Pomimo że przedstawiciele obu płci deklarują posiadanie możliwości rozwoju kariery, to opinie o równych szansach w miejscu pracy bardzo się różnią. Tylko 42% kobiet i aż 70% mężczyzn deklaruje, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach mają takie same szanse na awans.
W inny sposób jest również postrzegana kwestia wynagrodzenia. Kobiety częściej uważają, że płeć determinuje wysokość pensji. Luka płacowa to często analizowany temat. W tej kwestii duży wpływ ma przede wszystkim fakt, że kobiety częściej pracują na niepełny etat i biorą dłuższe urlopy związane z opieką nad dzieckiem.
Stereotypy dotyczące mniejszej dyspozycyjności i skuteczności kobiet w świecie biznesu nadal istnieją.
Wiele z nich napotkało również liczne trudności w karierze zawodowej (53%). Dla porównania – tylko 22% mężczyzn stwierdziło, że w trakcie ich rozwoju zawodowego mieli do czynienia z różnego rodzaju przeszkodami lub trudnościami.
| Trudności, z jakimi spotkały się kobiety w trakcie swojej kariery zawodowej: | |
|---|---|
| faworyzowanie mężczyzn, | 54% |
| dyskryminacja kobiet, | 52% |
| zakładanie mniejszej dyspozycyjności kobiet, | 51% |
| kierowanie się stereotypami, | 47% |
| brak zaufania do kwalifikacji, | 40% |
| brak wsparcia przy budowaniu autorytetu, | 35% |
| obawa firmy przed zatrudnianiem kobiet. | 34% |
Mniejsza liczba ankietowanych kobiet wskazywała również, że przeszkodą w rozwoju ich kariery zawodowej były: trudności "przebicia się" w branży, szklany sufit, brak wsparcia ze strony innych kobiet, niechęć zarządu i przełożonych do kobiet, trudności z pogodzeniem pracy z życiem prywatnym, brak zrozumienia dla pracujących rodziców oraz trudności z powrotem do pracy po urlopie macierzyńskim.
| Trudności, z jakimi spotkali się mężczyźni w trakcie swojej kariery zawodowej: | |
|---|---|
| faworyzowanie kobiet, | 75% |
| przejawy dyskryminacji, | 55% |
| ograniczenie możliwości ubiegania się o stanowisko ze względu na płeć, | 40% |
| kierowanie się stereotypami. | 29% |
Mniejsza liczba badanych mężczyzn uznała, że przeszkodą w rozwoju ich kariery były: brak zaufania do kwalifikacji, trudności z "przebiciem się" w branży, krzywdząca konieczność zapewnienia parytetów w firmie, trudności z pogodzeniem pracy z życiem prywatnym, brak wsparcia przy budowaniu autorytetu oraz brak zrozumienia dla pracujących rodziców.
Pracodawcy muszą pamiętać, że skupienie się na umocnieniu pozycji kobiet na rynku pracy może mieć negatywny wpływ na pracowników płci męskiej.
Praca i rodzicielstwo
Niemal połowa osób zatrudnionych w firmach musi mierzyć się z pogodzeniem roli zawodowej i rodzica. Jest to z pewnością ogromne wyzwanie dla obu płci.
| Z jakimi przeszkodami dotyczącymi wychowania dziecka musisz zmagać się w pracy? | Kobiety | Mężczyźni |
|---|---|---|
| Konieczność wyboru między zaangażowaniem w życie rodzinne lub zawodowe. | 72% | 70% |
| Zbyt mało czasu na przebywanie z bliskimi. | 68% | 75% |
| Brak możliwości pełnego uczestnictwa w życiu dziecka. | 60% | 72% |
| Trudności z wzięciem dni wolnych podczas choroby dziecka. | 49% | 35% |
| Brak ułatwień ze strony pracodawcy (nieelastyczne godziny pracy, nadgodziny). | 48% | 44% |
| Brak życzliwości ze strony osób, które obecnie nie wychowują dzieci. | 35% | 30% |
| Brak przychylności firmy, przełożonych i współpracowników wobec macierzyństwa. | 29% | 24% |
| Konieczność szybkiego powrotu po urlopie macierzyńskim. | 28% | – |
Źródło: Raport "Kobiety na rynku pracy. Kompetencje i różnorodność", HAYS, 2019.
Tagi
Autor
Wiktoria Garczewska
Młodszy redaktor, MBE group
Studentka IV roku dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie SWPS. W trakcie studiów licencjackich odbyła staż redaktorski w TVN24. Interesuje się sportem i psychologią.
