Perypetie z odliczeniem podatku VAT

 

Nie jest to takie oczywiste. Znowelizowane przepisy dotyczące odliczania VAT generują bowiem spore wątpliwości. Zgodnie z podstawową zasadą wynikającą z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Natomiast prawo to ogranicza kolejny przepis – art. 86 ust.10b, zgodnie z którym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Istotne są zatem dwa momenty – moment powstania obowiązku podatkowego i moment otrzymania faktury. 

Tak naprawdę mamy podobne przepisy, jak przed 1 stycznia 2014 roku, tylko inaczej zapisane. Przykładowo, jeśli 28 lutego przyjmuję towar, a w marcu dostanę fakturę, to prawo do odliczenia podatku naliczonego będę miał w marcu, czyli w momencie kiedy wystąpił obowiązek podatkowy i otrzymałem fakturę. Problem z nowymi przepisami pojawia się na trochę innym poziomie. Mamy zmienione te przepisy w art. 86,  które przesuwają nam prawo do odliczenia podatku naliczonego na dwa kolejne okresy rozliczeniowe. Przepisy te mówią nam zasadniczo, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy, może to uczynić w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. I tutaj pojawia się wątpliwość – od którego momentu liczyć te dwa następne okresy rozliczeniowe? Przepis odwołuje się bowiem wyłącznie do daty określającej moment powstania obowiązku podatkowego, nie wspominając o momencie otrzymania faktury. Jeżeli więc przykładowo 28 lutego otrzymam towar i zakładam, że tego dnia powstał obowiązek podatkowy, to prawo do odliczenia mam w deklaracji za luty plus w dwóch kolejnych miesiącach, czyli w marcu i kwietniu. Pojawia się wówczas pytanie, co w przypadku jeśli fakturę dostanę dopiero w lipcu?

 

 

Dokładnie tak. Mamy przecież przepis, który mówi, że muszę mieć fakturę, żeby odliczyć VAT. Mamy z kolei ust. 13 art. 86, który mówi, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w dacie powstania obowiązku podatkowego i kolejnych dwóch okresach rozliczeniowych, to ma on prawo do odliczenia tylko poprzez korektę. Może on zatem obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Zatem należałoby się zastanawiać, czy mając towar w lutym, a fakturę w lipcu, nie powinienem realizować tego swojego prawa do odliczenia poprzez korektę deklaracji za luty. Ale pamiętać muszę o ust. 10 b, który mówi, że nie mogę odliczyć wcześniej niż w momencie otrzymania faktury. Jeśli więc skoryguję deklarację za luty, to będzie to nieprawidłowe, bo niezgodne z ust. 10b. robi się takie trochę błędne koło. 

 

 

Ministerstwo Finansów prezentuje obecnie takie  stanowisko, że warunki odliczenia podatku naliczonego należy rozpatrywać łącznie. Oznacza to, że te dwa miesiące należy liczyć od momentu, kiedy mamy i obowiązek podatkowy, i fakturę. Problem polega na tym, że takie podejście nie wynika z brzmienia przepisów. Z przepisu wynika natomiast moim zdaniem, że jedyna bezpieczna metoda odliczania podatku w tym przypadku, o którym mówię (czyli jeśli z dużym opóźnieniem otrzymamy fakturę), to odliczyć podatek naliczony w miesiącu otrzymania faktury, bo tylko wtedy mam i obowiązek podatkowy, i fakturę.

 

 

Moim zdaniem tak. Jeśli dostanę towar w lutym, a fakturę w lipcu, to odliczam tylko i wyłącznie w deklaracji za lipiec. To taka nieprzyjemna niespodzianka w tych nowych przepisach.

 

 

Tak, kolejna dotyczy WNT. Na bazie poprzednich przepisów reguła była prosta i prawo do odliczenia przysługiwało w okresie, w którym powstał obowiązek w podatku należnym. Natomiast nowe przepisy są już nieco inne: podatnik, który dokonuje WNT, odlicza podatek w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek w podatku należnym, ale pod warunkiem, że otrzyma fakturę dokumentującą WNT w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WNT. W przypadku nieotrzymania faktury od kontrahenta unijnego w terminie, o którym mowa powyżej, podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin. Dopiero otrzymanie faktury od kontrahenta daje podatnikowi możliwość odpowiedniego powrotnego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę.

 

 

Przykładowo, dostaję w styczniu towar bez faktury, obowiązek w WNT powstanie 15 lutego, liczę 3 miesiące od końca lutego, czyli marzec, kwiecień i maj. Jeśli więc do końca maja nie otrzymam faktury, to zmniejszam podatek naliczony w deklaracji za maj i mogę go zwiększyć z powrotem dopiero w miesiącu, w którym dostanę fakturę. Zatem szczególną uwagę musimy zwracać teraz, czy w ciągu 3 miesięcy dostaniemy fakturę, dokumentującą WNT.

Oczywiście to nie wszystkie problemy na jakie możemy natrafić stosując nowe przepisy. Wskazałem tylko wybrane zagadnienia.

 

Łukasz Chłond - Manager w Dziale Doradztwa Podatkowego Grupy ECA. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z podatkiem od towarów i usług, podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz opodatkowaniem międzynarodowym. Autor oraz współautor publikacji o tematyce podatkowej, doświadczony wykładowca problematyki opodatkowania podmiotów gospodarczych podatkiem od towarów i usług.

---