Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu

W Warszawskim Instytucie Bankowości od: 1995 r.
Ukończyłam: Lingwistykę Stosowaną na Uniwersytecie Warszawskim
Z sektorem finansowym jestem związana od: 1995 r.
Specjalizuję się w: obszarze kształcenia zawodowego w sektorze bankowym 
Karierę zaczynałam jako: Specjalista ds. Szkoleń w Warszawskim Instytucie Bankowości 
Moja branża uczy: nastawienia na klienta oraz potrzeby ciągłego rozwoju
Gdybym nie była finansistą, to: Nie jestem finansistą, ale od 20 lat pracuję na rzecz finansistów i ich rozwoju zawodowego.

Jaki wpływ na rynek pracy oraz profesję pracowników sektora bankowego będzie miał Standard z Potrójnym E (Triple E Standard)? Jakie są główne założenia tego standardu?

Małgorzata Gromiec: Standard z Potrójnym E jest nowym, branżowym standardem jakościowym dla profesjonalnych kwalifikacji (certyfikacji) w europejskim sektorze usług finansowych. Nazwa potrójnego E pochodzi od trzech ważnych rekomendacji unijnych dotyczących rozwoju zawodowego: Europejskiej Ramy Kwalifikacji (EQF), Europejskiego Systemu Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET; odpowiednik systemu punktów ECTS funkcjonującego w szkolnictwie wyższym – przyp. red.) oraz Europejskiej Ramy Zapewniającej Jakość w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (EQAVET). Tworząc standard z potrójnym E udało się te rekomendacje przełożyć na język kwalifikacji i przekuć na praktykę biznesową. 

W praktyce oznacza to, że kwalifikacja m.in.:

• jest istotna dla sektora, transparentna, elastyczna, efektywna, wiarygodna;
• jest zdefiniowana poprzez efekty uczenia się, dzięki czemu precyzyjnie deklaruje, co certyfikowany wie, co potrafi i jak powinien się zachować w swojej roli zawodowej;
• ma odniesienie do poziomu Europejskiej Ramy Kwalifikacji;
• wspiera stały rozwój zawodowy;
• ma zapewnioną jakość poprzez zestaw instytucjonalnych i infrastrukturalnych wymogów. 

Branżowy standard Triple E będzie miał bezpośredni wpływ na jakość kwalifikacji oferowanych w sektorze oraz ich profesjonalizm, dzięki czemu staną się one bardziej transparentne, elastyczne, efektywne i rozpoznawalne. Wysoka jakość kwalifikacji, które będą mogli zdobywać pracownicy sektora, będzie miała wpływ na to, jakimi kompetencjami będą się odznaczali w swojej pracy. Nowe standardy kwalifikacyjne przełożą się zatem na relacje z klientami sektora i wesprą odbudowę zaufania w sektorze finansowym.

Transparentne, dobrze opisane kwalifikacje staną się podstawą bardzo przejrzystej komunikacji pomiędzy organizacjami, specjalistami a klientami. Pracodawcy w procesie rekrutacji czy budowania ścieżek rozwoju będą wiedzieli, jakich pracowników potrzebują i z jakimi kwalifikacjami. Pracownicy (i kandydaci) zyskają jasny obraz oczekiwań pracodawców. Natomiast klienci będą wiedzieć, jakimi kwalifikacjami dysponują obsługujący ich pracownicy. Reasumując, wzrasta bezpieczeństwo korzystania z usług, co przekłada się stabilność całego sektora.

Europejski Certyfikat Bankowca EFCB 3E jest pierwszą kwalifikacją, która uzyskała ten certyfikat jakościowy w styczniu 2016 r. Jak przygotowują się Państwo do zmian w procesie kształcenia? Jakie są właściwie najważniejsze różnice pomiędzy EFCB a EFCB 3E?

ECB EFCB było pierwszą kwalifikacją w Europie, którą poddano gruntownemu przeglądowi pod kątem wymogów jakościowych standardu z potrójnym E. Okazało się, że część z tych wymogów spełniała już wcześniej, chociażby opis kwalifikacji językiem efektów uczenia się, czyli co posiadacz ECB EFCB powinien wiedzieć i co potrafić. Także modułowość kwalifikacji, która składała się z trzech głównych obszarów. Ale pojawiły się też elementy nowe, np. wymóg stałego rozwoju zawodowego. To rozwiązanie jeszcze wciąż mało popularne w Polsce, choć coraz częściej stosowane w Europie. Posiadacz certyfikatu, aby go utrzymać, powinien regularnie wykazywać się aktywnościami rozwojowymi. Ten wymóg nie jest bardzo surowy, gdyż jest to min. 10 godzin poświęconych działaniom rozwojowym, takim jak kursy, szkolenia czy konferencje, z czego połowę może stanowić samokształcenie. Ważne jest to, aby działania rozwojowe były podejmowane regularnie i aby posiadacz certyfikatu mógł je udokumentować.

Zmianom jakościowym w certyfikacji towarzyszyły też zmiany w zawartości merytorycznej; przeformułowano efekty uczenia się, z niektórych obszarów zrezygnowano. Patrząc na zawartość merytoryczną nacisk został położony na moduł nazwany „Klienci, produkty i usługi banku”, który w zmodyfikowanym EFCB stanowi 60 proc. całej kwalifikacji. Już sama kolejność słów w nazwie modułu pokazuje, na jakie aspekty położono akcent, tj. na klienta, jego potrzeby, a następnie dopiero dopasowanie do tych potrzeb produktów. W tym module mamy też zagadnienia związane z bezpieczeństwem transakcji i etyką. To krok w kierunku odejścia od zagadnień bardziej teoretycznych na rzecz praktyki bankowej. Wyodrębniono też istotny moduł pod hasłem „Ryzyko i compliance”. Posiadacz certyfikatu ECB EFCB 3E powinien umieć m.in. zidentyfikować najważniejsze ryzyka, zasady i procesy zarządzania ryzykiem oraz znać swoją rolę w tym procesie. Powinien też doskonale znać proces kredytowy, biorąc pod uwagę pogodzenie zasad biznesu i ryzyka. W nowym EFCB pozostał moduł dotyczący systemu monetarnego i finansowego Unii Europejskiej, ale pod względem zakresu tematycznego okrojono go do najważniejszych zagadnień na rzecz modułów bardziej umiejętnościowych, jak te wspomniane wcześniej.

Kwalifikacja stała się bardziej dostępna. Wcześniej proces przygotowania do egzaminu był szacowany na ponad 200 godzin nauki (czy to na szkoleniach, czy samodzielnej nauki). Nowe ECB EFCB szacuje się na ok. 150 godz. Zakres wymaganej wiedzy i umiejętności jest nie tak rozległy jak wcześniej, ale za to mocno skoncentrowany na tym, co jest istotą współczesnego biznesu bankowego.

Pracodawca to jedna ze stron oceniających pracownika, który chciałby uzyskać ten certyfikat. Jaki obszar wiedzy i kompetencji ocenia pracodawca?

Warunkiem uzyskania certyfikatu ECB EFCB 3E jest zdanie egzaminu przeprowadzanego przed Komisją Egzaminacyjną Związku Banków Polskich. W certyfikacji EFCB nie wymaga się oceny pracodawcy. Ten element pojawia się w wymogach do uzyskania tytułu – stopnia zawodowego Dyplomowanego Pracownika Bankowego, potwierdzonego Certyfikatem ZBP w ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej. Bowiem podstawą do uzyskania tytułu jest po pierwsze certyfikat ECB EFCB, po drugie ocena pracodawcy, sporządzona według specjalnie opracowanego formularza, zawierającego listę kompetencji, których nie sposób sprawdzić egzaminem, a które pracodawca/bezpośredni przełożony może ocenić na podstawie zachowań i postaw pracownika.

Czy pracownik każdego banku bądź firmy pośrednictwa finansowego może uzyskać Europejski Certyfikat Bankowca EFCB 3E?

Jedynym warunkiem uzyskania certyfikatu ECB EFCB 3E jest zdanie egzaminu certyfikującego, prowadzonego w ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych ZBP. Egzamin jest pisemny, będzie się składał z testu 60 pytań i będzie trwać 1,5 godziny. Nie ma żadnych ograniczeń odnośnie do profilu osoby kandydata. Może to być pracownik banku, innej instytucji infrastrukturalnej, która pracuje dla banku, np. firmy IT, może to być też student np. ostatnich lat studiów z zakresu ekonomii czy bankowości. Ważne, aby wykazał się wiedzą i umiejętnościami wystarczającymi do uzyskania certyfikatu, potwierdzonymi egzaminem, a następnie regularnie wykazywał się aktywnością rozwojową w celu utrzymania zdobytego certyfikatu.

Posiadacz certyfikatu ECB EFCB 3E może wystąpić o tytuł Dyplomowanego Pracownika Bankowego w ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych ZBP. I tu pojawia się wymóg poświadczenia przez pracodawcę. Powinna to być instytucja należąca do Systemu Standardów. Na tę chwilę jest to znakomita większość banków, a do systemu zaczęli przystępować też pośrednicy finansowi, rekomendowani przez banki, z którymi współpracują.

Czy Europejski Certyfikat Bankowca EFCB 3E pomaga tylko usystematyzować wiedzę i potwierdzić kwalifikacje zawodowe pracownika, czy pozwala również poszerzyć wiedzę z obszaru bankowości i spojrzeć na sektor bankowy z szerszej perspektywy?

To oczywiście zależy od tego, kim jest kandydat, z jaką wiedzą i doświadczeniem zawodowym startuje. Na pewno ECB EFCB 3E pomoże zbudować mocny fundament praktycznej wiedzy i umiejętności dla bankowca. Dla osób z pewnym doświadczeniem zawodowym będzie to w niektórych obszarach tematycznych bardziej uporządkowanie wiedzy, usystematyzowanie, ale z pewnością i dla takich osób znajdą się obszary nowe, jak choćby różne segmenty klientów, z którymi nie pracowały, bądź rodzaje ryzyka, z którymi nie miały wcześniej bezpośredniej styczności, czy np. zagadnienia związane z systemem finansowym w Europie, które poszerzają horyzonty. Pracując na danym stanowisku w banku, wykonując swoje obowiązki, brakuje nam czasem szerszej perspektywy, lepszego zrozumienia kontekstu w skali całego banku oraz sektora w ujęciu krajowym i europejskim. Taką perspektywę daje ECB EFCB 3E.

Jak dużą rolę w Standardzie z Potrójnym E i Europejskim Certyfikacie Bankowca EFCB 3E odgrywają zagadnienia związane z etyką zawodową?

To obszar bardzo istotny. Banki nie tylko w Polsce, ale w całej Europie, mocno pracują nad odbudową swojego wizerunku instytucji bezpiecznej, godnej zaufania, służącej klientowi. Etyka została w nowym EFCB 3E włączona do modułu dotyczącego klientów. Naszą ambicją jest, aby posiadacz certyfikatu ECB EFCB 3E potrafił podjąć odpowiedzialność za postępowanie etyczne, zgodne z wymaganiami (tzw. obszar compliance) i nastawione na jakość, oczywiście w granicach swojej roli zawodowej, pracując samodzielnie lub jako członek zespołu.

Jakie instytucje mogą organizować szkolenia przygotowujące do egzaminu na Europejski Certyfikat Bankowca EFCB 3E?

W Polsce funkcjonują dwie instytucje akredytowane przez organizację EBTN (European Bank and Financial Services Training Association), która jest właścicielem kwalifikacji ECB EFCB 3E, do zapewniania ważności  egzaminów ECB EFCB 3E na terenie Polski. Są to Warszawski Instytut Bankowości i Międzynarodowa Szkoła Bankowości i Finansów w Katowicach. Warto jednak uściślić, że w Polsce certyfikacja ECB EFCB od początku jest elementem Systemu Standardów Kwalifikacyjnych przy ZBP, stąd proces certyfikacji jest prowadzony przez te instytucje w ścisłej współpracy i pod przewodnictwem Związku Banków Polskich. Jeśli chodzi o szkolenia przygotowujące do egzaminów, to prowadzą je zarówno WIB, jak i MSBiF, a także inne instytucje edukacyjne należące do Systemu Standardów – firmy szkoleniowe oraz wyższe uczelnie, organizujące egzaminy. Jest ich kilkanaście, a szczegółowy wykaz tych instytucji dostępny jest na stronie ZBP.

Na jakich stanowiskach w sektorze finansowym ten certyfikat będzie najbardziej pożądany?

ECB EFCB 3E to certyfikat dla całej bankowości. Kierujemy go szczególnie do pracowników banków z pewnym doświadczeniem, jednak bez formalnego, bankowego wykształcenia, do nowych pracowników, którzy rozpoczynają karierę zawodową w banku, a także do studentów  planujących pracę w banku. Najbardziej przydatny i pożądany będzie na stanowiskach związanych z pracą z klientem, gdzie wymaga się od pracownika nie tylko roli sprzedawcy, ale również doradcy, partnera dla klienta, jego przewodnika po świecie finansów. Aby stać się doradcą, trzeba samemu poruszać się swobodnie we współczesnej bankowości, a przy tym postępować etycznie i bezpiecznie. I być zawsze na bieżąco, aktualizować wiedzę, dbać o swój rozwój, czemu właśnie służy wymóg stałego rozwoju zawodowego jako nowy element certyfikacji.   

Sam certyfikat został zmodyfikowany, jednakże już istnieje w przestrzeni zawodowej od jakiegoś czasu. Jak oceniają Państwo popularność tego certyfikatu wśród kandydatów?

Według danych na koniec 2015 roku certyfikatem EFCB w Europie legitymuje się 13 900 osób. Polscy bankowcy (i nie tylko bankowcy) stanowią wśród nich pokaźną grupę. To sporo, choć ambicje europejskiej organizacji wydającej certyfikat i lokalnych instytucji akredytowanych są większe. Certyfikat jest rozpoznawany w bankach, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę, że jest częścią Systemu Standardów Kwalifikacyjnych, do którego należy większość banków w Polsce. W niektórych instytucjach stał się istotnym elementem w systemach HR-owych banków, branym pod uwagę np. w procesie rekrutacji, w ścieżkach kariery i awansu. Dążymy do tego, żeby taka praktyka była powszechniej stosowana. Temu służą wprowadzone zmiany – aktualizacja treści i nadanie standardu jakościowego. Certyfikat zyskuje coraz większą popularność wśród studentów ostatnich lat studiów. Jest traktowany jako przepustka do świata bankowego. Stanowi potwierdzenie zdobycia bazowej wiedzy ogólnobankowej, a po dodaniu potrójnego E, również potwierdzenie stałego rozwoju.

Jak będą mogli uzyskać zaktualizowany certyfikat posiadacze jego poprzedniej wersji, czyli ECB? 

Mamy dobrą wiadomość dla posiadaczy dotychczasowych certyfikatów ECB EFCB. Nie będą oni musieli zdawać dodatkowych egzaminów, aby móc uzyskać certyfikat z potrójnym E. Warunkiem zdobycia certyfikatu ECB EFCB 3E będzie dla nich spełnienie rocznego wymogu stałego rozwoju zawodowego. W ten sposób wchodzą w program stałego rozwoju zawodowego, wymagający regularnej aktualizacji wiedzy w celu utrzymania ważności certyfikatu i pozostania w rejestrze certyfikowanych specjalistów.

Więcej informacji nt. możliwości uzyskania certyfikatu ECB EFCB 3E i przystąpienia do egzaminów jest dostępnych pod linkiem zbp.pl/dla-bankow/zespoly-rady-i-komitety/standardy-kwalifikacyjne/egzaminy. Osobą kontaktową w biurze Związku Banków Polskich i koordynującą funkcjonowanie Systemu Standardów ZBP jest Pan Wojciech Golicz, Doradca Zarządu.

Dyrektor

Ukończyłam: Akademię Finansów i Biznesu Vistula i studiuję na Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania
Kierunek studiów: Stosunki Międzynarodowe, Finanse i Rachunkowość
Egzaminy ECB EFCB ukończone: Na przełomie 2015/16 r.
Kwalifikację poleciłabym studentom: Kierunków finansowych, pracownikom sektora finansowego i pracownikom firm pośrednictwa finansowego.
Dzięki ECB EFCB dowiedziałam się: O zmianach zachodzących na rynkach finansowych, ich wpływie na funkcjonowanie instytucji oraz działaniach podejmowanych w celu stabilizacji rynku.

Czy zamierzasz przystąpić do certyfikatu zaktualizowanego na podstawie Standardu z Potrójnym E?

Iwona Anna Rubanowicz: Z pewnością będę chciała skorzystać z takiej możliwości. Zaktualizowany certyfikat będzie nie tylko potwierdzeniem mojego profesjonalizmu, ale również zyska dodatkową wartość z punktu widzenia pracodawcy.

Ile czasu Twoim zdaniem potrzeba, aby dobrze przygotować się do Europejskiego Certyfikatu Bankowca EFCB?

W moim przypadku, z uwagi na obowiązki zawodowe, czasu nie było dużo, stąd najistotniejsze było jego efektywne wykorzystanie. Ważna jest systematyczna praca i poszerzanie wiedzy, także ze źródeł takich jak strony rządowe, materiały Komisji Europejskiej czy publikowane przez Narodowy Bank Polski oraz Związek Banków Polskich. W moim przypadku dużą rolę odegrała także praktyka. Wiele aspektów ujętych w tym egzaminie stanowi podstawę programową studiów na takich kierunkach, jak ekonomia, finanse czy bankowość, co znacznie ułatwia przygotowanie się do certyfikacji dla studentów tych kierunków. 

Jak oceniasz poziom merytoryczny Europejskiego Certyfikatu Bankowca EFCB?

Poziom okazał się dla mnie sporym zaskoczeniem w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Nie tylko materiały były bardzo wartościowe. Również egzamin poruszał wiele rozwijających i ciekawych zagadnień – pytania egzaminacyjne weryfikują zarówno wiedzę branżową, jak i umiejętność jej praktycznego wykorzystania. Atutem są również obszary tematyczne, wykraczające poza standardy praktyki bankowej. Przygotowując się do egzaminu, poznałam specyfikę rynków w innych krajach, lepiej zrozumiałam globalne mechanizmy sektora finansowego oraz zdobyłam wiedzę na temat aktualnych trendów.

Które zagadnienia tej kwalifikacji okazały się Twoim zdaniem najciekawsze?

Szczególnie ciekawe okazały się dla mnie zagadnienia związane z funkcjonowaniem i strukturą systemu finansowego oraz rolą nadzoru finansowego. Ciekawym elementem są także najnowsze zagadnienia i regulacje związane z płynnością oraz tematyka wskaźników stosowanych na rynku finansowym.

Dlaczego kandydaci powinni posiadać ten certyfikat?

Certyfikat jest nie tylko ugruntowaniem i potwierdzeniem wiedzy oraz kompetencji niezbędnych w naszej branży, ale również podnosi wartość pracownika na rynku pracy. Nie zapominajmy, że EFCB jest certyfikatem europejskim i potwierdza predyspozycje zawodowe także poza granicami naszego kraju.

Czy Twoi współpracownicy również zdecydowali się na uzyskanie tego certyfikatu?

Udało mi się zainteresować tym tematem kilka osób. Gorąco zachęcam wszystkich pracowników do udziału w procesie certyfikacji nie tylko z uwagi na możliwość poszerzenia wiedzy, ale także ze względu na dalsze podnoszenie w ten sposób kwalifikacji, potwierdzone uzyskaniem stopnia zawodowego Dyplomowanego Pracownika Bankowego w ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych ZBP.